یک آموزگار افغان در حال جمع کردن کتابهای درسی در مدرسهای در کابل، دسامبر ۲۰۲۲
در حالیکه سال تحصیلی جدید در افغانستان از دوم فروردین امسال آغاز شده است، برای چهارمین سال پیاپی، میلیونها دختر نوجوان افغان از تحصیل بازماندند.
پس از بازگشت طالبان به قدرت، تحصیل برای دختران بالاتر از ۱۲ سال ممنوع شده است. برآوردها نشان میدهد که این ممنوعیت، زندگی حدود ۲٫۲ میلیون دختر افغان را دگرگون کرده و آنان را از آموزش، آینده و مشارکت در زندگی عمومی محروم کرده است.
در همین حال، موارد ازدواج اجباری، زودهنگام و کودکانه در افغانستان بهطور چشمگیری افزایش یافته است. به گفته سازمان ملل متحد، ازدواج کودکان از زمان بازگشت طالبان حدود ۲۵ درصد افزایش داشته است.
از سوی دیگر، محرومیت از آموزش و نبود چشمانداز حرفهای، سبب افزایش موارد خودکشی در میان زنان و دختران افغان شده؛ بهگونهای که افغانستان به یکی از معدود کشورهای جهان تبدیل شده که شمار خودکشی در میان زنان از مردان پیشی گرفته است.
در میان این دانشآموزان، «خالده» که هنگام تسلط طالبان بر افغانستان در کلاس نهم تحصیل میکرد و اکنون ۱۸ ساله است، در گفتوگو با رادیو آزادی، بخش افغان رادیو اروپای آزاد گفت: «این ممنوعیت تأثیر بسیار بزرگی بر زندگیام گذاشته است. پیشتر تمام وقتم صرف درس خواندن میشد، اما اکنون زمانم بیهدف میگذرد.»
یکی دیگر از دختران نوجوان افغان که به دلیل ترس از مجازات نخواست نامش فاش شود، به رادیو آزادی گفت: «نبود دسترسی به آموزش، نهتنها آینده ما بلکه پیشرفت و توسعه کشور را نیز تهدید میکند. ما حق داریم تحصیل کنیم، پیشرفت کنیم و آینده روشنی داشته باشیم.»
صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) در بیانیهای که همزمان با آغاز سال تحصیلی در افغانستان منتشر کرد، تأکید کرد که پیامدهای این ممنوعیت، نسلها ادامه خواهد داشت.
یونیسف هشدار داد: «ممنوعیت تحصیل برای دختران، به نظام سلامت، اقتصاد و آینده کشور آسیب جدی وارد میکند. با کاهش تعداد دختران تحصیلکرده، خطر ازدواج کودکان نیز افزایش مییابد و این موضوع آثار منفی بر سلامت و رفاه آنها خواهد گذاشت.»
یونیسف همچنین هشدار داده است که در صورت تداوم این ممنوعیت تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۴ میلیون دختر افغان از تحصیل باز خواهند ماند.
در واکنش به این وضعیت، فعالان حقوق زنان افغان و مقامهای ارشد سازمان ملل، سیاستهای طالبان در قبال زنان و دختران را مصداق «آپارتاید جنسیتی» دانسته و خواستار فشار بیشتر جامعه جهانی برای پایان دادن به این ممنوعیت شدهاند.
اگرچه هیچ کشوری تاکنون حکومت طالبان را بهرسمیت نشناخته و این گروه تحت تحریمهای بینالمللی قرار دارد، اما برخی کشورها از جمله در غرب، بهطور فزایندهای در زمینههایی چون تجارت، امنیت و مهاجرت با آن همکاری میکنند.
پشتانه درانی، از فعالان برجسته آموزش در افغانستان که اکنون در تبعید به سر میبرد، در اینباره گفته است: «طالبان آزادانه سفر میکنند، مصاحبه میدهند، حساب بانکی دارند و خانوادههایشان در خارج زندگی میکنند؛ اما زنان افغان را از آموزش محروم کردهاند.»
او افزود: «باید از جامعه جهانی پرسید که آیا واقعاً خواهان باز شدن مدارس دخترانه در افغانستان هستند یا خیر؟»
از: رادیو فردا