
درگذشت بریژیت باردو در ۹۱ سالگی، پایان نمادین دورهای از تاریخ سینماست که در آن زیبایی، عصیان و سبک زندگی جسورانه در قامت یک زن متجلی شده بود. باردو که در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی با فیلمهایی همچون «و خداوند زن را آفرید» به شهرتی جهانی دست یافت، فراتر از یک بازیگر، به یک پدیده فرهنگی بدل شد که استانداردهای زیبایی و آزادیهای اجتماعی را در دوران پس از جنگ جهانی دوم بازتعریف کرد. او با آن ظاهر خاص و نگاهی که آمیزهای از معصومیت و سرکشی بود، به «ب.ب» (B.B) مشهور شد و نفوذش چنان گسترده بود که حتی فیلسوفانی چون سیمون دوبوار درباره قدرت تأثیرگذاری او بر جامعه و جایگاه زن در دنیای مدرن مقالات متعددی نوشتند.
تصمیم تاریخی باردو در اوج شهرت و در سن ۳۹ سالگی برای کنارهگیری از دنیای پرزرقوبرق سینما، یکی از متفاوتترین چرخشهای زندگی حرفهای او بود. او با اعلام اینکه «زیبایی و جوانیاش را به مردان داده و اکنون میخواهد خرد و تجربهاش را به حیوانات بدهد»، باقی عمر خود را وقف دفاع از حقوق موجودات زنده کرد. تأسیس «بنیاد بریژیت باردو» و مبارزات بیامان او علیه شکار فوکها، تجارت پوست و شرایط غیرانسانی کشتارگاهها، او را از یک ستاره سینما به یک کنشگر سرسخت و گاه جنجالی تبدیل کرد. او نشان داد که شهرت میتواند ابزاری قدرتمند برای شنیده شدن صدای کسانی باشد که خود زبانی برای دفاع ندارند.
بخشهای پایانی زندگی باردو اما خالی از حاشیه نبود؛ مواضع تند سیاسی و اجتماعی او در سالهای اخیر، بهویژه در مورد مسائل مهاجرت و برخی باورهای فرهنگی، واکنشهای متفاوتی را در جامعه فرانسه و اروپا برانگیخت. با این حال، حتی منتقدان سرسخت او نیز نمیتوانند نقش کلیدیاش را در تحول مفاهیم «ستارگی» و «حقوق حیوانات» نادیده بگیرند. او شخصیتی بود که همواره ترجیح میداد صادقانه و بیپرده سخن بگوید، حتی اگر این صداقت به قیمت از دست رفتن محبوبیت عمومی یا مواجهه با پروندههای قضایی تمام شود. این رویکرد غیرمحافظهکارانه، بخشی جداییناپذیر از هویت زنی بود که هرگز نخواست در چهارچوبهای دیکته شده جامعه باقی بماند.
تأثیر باردو بر دنیای مد و زیبایی نیز همچنان پس از دههها احساس میشود. از «مدل موی باردویی» گرفته تا یقه معروف «سابرینا»، او الهامبخش طراحان بزرگی چون دیور و بالنسیاگا بود. اما فراتر از مد، میراث اصلی او جسارت در «تغییر مسیر» بود. او به نسلهای بعدی آموخت که میتوان در اوج قدرت و شهرت، به دنبال معنایی عمیقتر برای زندگی گشت و با شجاعت در برابر سنتهای نادرست ایستاد. درگذشت او نه تنها وداع با یک هنرپیشه بزرگ، بلکه وداع با زنی است که زندگی را به سبک خودش و با قوانین خودش زیست.
در نهایت، نام بریژیت باردو در تاریخ به عنوان تلفیقی از تضادهای جذاب باقی خواهد ماند؛ زنی که هم زیباترین چهره سینما بود و هم سرسختترین مدافع حیات وحش که از معاشرت با حیوانات بیش از حضور در فرش قرمزهای جشنواره کن لذت میبرد. یاد او در حافظه جمعی جهان با تصاویری از سواحل سنتروپه و کمپینهای حمایت از محیط زیست گره خورده است. او با خروج از صحنه روزگار، میراثی از خود به جا گذاشت که یادآور اهمیت زندگی بر اساس ارزشهای شخصی و مسئولیتپذیری در قبال جهان پیرامون است.