بقلم رحمت قاسم بیگلو
مصرف کننده‌های “ماری جوانا” در ایران فقط مواد وارداتی را مصرف نمی‌کنند؛ کشت گیاه ماری‌جوانا در آپارتمان‌ها و گلدان های خانگی انجام می‌شود.
روزنامه آمریکایی “نیویورک تایمز”، امروز یکشنبه ۲۶ ژوئن – روز جهانی مبارزه با مواد مخدر- در گزارشی درباره مواد مخدر در ایران می‌نویسد: به دلیل افزایش مصرف ماده مخدر “ماری جوانا” در ایران، بر شمار مراجعین به کمپ‌های ترک اعتیاد در حال افزایش است.
نیویورک تایمز در مقالهٔ خود در این‌باره می‌نویسد: «…آمد و کیف خود را باز کرد تا محصولاتش را نشان دهد، تنوع چشمگیری از برندهای “ماری جوانا” دیده می‌شد به طورمحلی تولید شده و دارای درجه قدرت‌های متفاوتی هستند با نام‌های “رویال ملکه”، “دی ان دی” و “نیروانا” .
تلفن او به طور مداوم زنگ می‌زند؛ او با احتیاط ساعت خود را چک می‌کند؛ او مشتریان زیادی دارد. این بازگویی ظاهراً شرح دیداری است میان روزنامه‌نگار و فروشنده مواد مخدر.
نیویورک تایمز در ادامه گزارش خود خاطرنشان می‌سازد که به نظر می رسد غیرقانونی بودن مصرف مشروبات الکلی، خود مزید برعلت شده و به افزایش رشد مصرف “ماری جوانا” انجامیده است.
این روزنامه ادامه می‌دهد: دولت ایران، ۱۵۰ مرکز درمان ترک اعتیاد به الکل را در سال ۲۰۱۵ میلادی افتتاح کرده است، اما گویا درقبال “ماری جوانا” کمی ابهام در قانون مجازات اسلامی وجود دارد و پلیس توجه زیادی به آن ندارد.
در حالیکه مجازات برای مصرف الکل ۹۹ ضربه شلاق است، هیچ حکم زندان یا شلاقی برای افرادی که مقدار کمی از گیاه تولید شده در گلدان را حمل می‌کنند وجود ندارد.
روزنامه آمریکایی یادآوری می‌کند که بخوبی می‌توان دید که “ماری جوانا” در رستوران‌ها، در پیست‌های اسکی دیزین و شمشک، مصرف می‌شود حتی در فضاهای عمومی و پارک‌ها نیز ماری جوانا حضور دارد.
یک شهروند ۲۷ ساله می‌گوید که از کافی شاپ‌ها و پارک‌ها می‌توان بوی “ماری جوانا” را استشمام کرد.
نیویورک تایمز در بخش دیگری از گزارش خود می‌نویسد: «وضعیت (درمورد مصرف ماری جوانا) به صورتی است که شرایط مشابه را شاید تنها بتوانید در بارهای آمستردام هلند ببینیم که در آنجا مکان‌هایی برای مصرف قانونی ماری جوانا وجود دارد».
خلاصه‌ای از گزارش نیویورک تایمز، در سایت‌های فارسی زبان به گستردگی انتشار یافته است.
در ایران اکنون سال‌هاست که کار‌شناسان مواد مخدر و جامعه مدنی، در مورد گسترش دامنه مواد مخدر و پیامدهای اجتماعی و انسانی آن هشدار داده‌اند.
درهمین ماه گذشته (خرداد ماه ۱۳۹۵ خورشیدی)، هفته نامه “تجارت فردا” هشدارداد که «مسأله اعتیاد در ایران از بحران گذشته و دیگر به مسأله تهدید علیه امنیت ملی تبدیل شده است که امنیت فرد، اجتماع، اقتصاد و سیاست را تهدید می‌کند».
این هفته نامه در گزارش مبسوط خود از جمله می‌نویسد: بررسی سرتیترهای اخبار اجتماعی بسیاری از جراید و پایگاه‌های خبری در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که همه روزه شاهد انتشار اعداد و ارقام نگران کننده‌ای هستیم که نسبت به مسأله اعتیاد و شیوع بیش از پیش آن هشدارهای جدی می‌دهند.
تیترهایی از این قبیل که جرم ۸۰ درصد زندانیان ایرانی در رابطه با مواد مخدر است، هرساله ۳۰۰۰ نفر به دلیل سوءمصرف مواد مخدر می‌میرند، ۱۲۰ هزار معتاد سرگردان در ایران وجود دارد، و روزانه در ایران ۸ معتاد جان خود را ازدست می‌دهند.
به نوشته هفته‌نامه “تجارت فردا”، دولت نهم آمار معتادان را ۷۵۰ هزار نفر اعلام کرده بود در حالی که دولت یازدهم نیز ضمن پذیرش افزایش ۱۰۰ درصدی آمار معتادان طی ۸ سال دولت نهم و دهم، تعداد آن‌ها را یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر عنوان می‌کند، البته این آمار نیز به نظر کار‌شناسان حوزه مبارزه با مواد مخدر مخدوش است و برخی از آن‌ها آمار مصرف کنندگان مواد مخدر در ایران را چندین برابر ارقام اعلام شده مطرح می‌کنند.
“تجارت فردا” می‌افزاید: رئیس کمتیه مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در این زمینه گفته است: در طرح شیوع‌شناسی اعتیاد که در سال ۱۳۹۰ خورشیدی انجام شد و رئیس جمهوری وقت اجازه اعلام آن را نداد، در آن سال در ایران نزدیک به ۴,۰۰۰,۰۰۰ (چهار میلیون) مصرف کننده با احتساب تفننی‌ها وجود داشته است.
به گفته “علی هاشمی” دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در دولت هشتم، در سال ۱۳۸۴خورشیدی، آمار مصرف‌کنندگان قرص‌های صنعتی زیر ۱۰,۰۰۰ نفر بود و در واقع به نیم درصد هم نمی‌رسید، در حالیکه در اواخر دولت دهم شمار مصرف کنندگان مواد مخدر صنعتی طبق آمار رسمی به ۳۳۰ هزار نفر رسیده است و بر اساس آن، ۲۶ درصد مصرف کنندگان مواد مخدر، گرایش به مواد مخدر صنعتی داشته‌اند.
درحالی که به گفته “حمید صرامی” مدیر کل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر، اکنون ۹ درصد جمعیت معتادان را زنان و ۹۱ درصد را مردان تشکیل می‌دهند؛ تا ۱۰ سال پیش سهم زنان در مصرف مواد مخدر از ۴ درصد در کشور تجاوز نمی‌کرد.
علی هاشمی، دبیر کل مبارزه با مواد مخدر در دولت هشتم می‌گوید: در حالی که مصرف ماده مخدر “شیشه” در سال گذشته حداقل ۵۰ تُن بود، ولی حداکثر کشفیات ایران در زمینه “شیشه” تنها ۵ تُن بوده است.
نویسنده مقاله اعتیاد در “تجارت فردا”، در پاسخ به این پرسش که «چرا شکست خوردیم؟» به جستجوی علل شکست در مبارزه با موارد مخدر در جمهوری اسلامی ایران رفته است.
وی می‌نویسد: توجه به آمارهای ناخوشایند اعتیاد در ایران و مطرح شدن موضوع «امنیتی شدن مسأله اعتیاد درایران»، زمانی بیشتر قابل توجه است که بدانیم اکنون ۲۷ سال از تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گذرد. مبارزه با مواد مخدر طی سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۳، بالغ بر ۴هزار شهید و ۱۲ هزار جانباز برجای گذاشته است و بنا بر آخرین آمار اعلام شده، مبارزه با مواد مخدر، سالانه ۱۰ هزارمیلیارد تومان هزینه، روی دست دولت می‌گذارد.
در چنین شرایطی جای مطرح کردن این پرسش وجود دارد که چرا ایران به رغم تلاش‌های بسیار و البته پرداخت هزینه‌های هنگفت مالی و جانی، در بحث کنترل و کاهش مصرف مواد مخدر در کشور موفق عمل کرده است؟.
تهیه کننده گزارش در بخش آخر گزارش مفصل خود، به «عواقب بی‌تفاوتی مردم به اعتیاد» در جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و می‌نویسد: مشکل ما این است که تلقی درستی از آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد نداریم و خیلی دیر به آن‌ها توجه می‌کنیم، به عنوان مثال هنوز هم بخشی از مبتلایان به ویروس “اچ آی وی” (ایدز یا سیدا)، و معتادان به مواد مخدر را اعلام نمی‌کنیم. این پنهانکاری نشان می‌دهد که مسئولان هنوز مسأله را نپذیرفته‌اند و از آن تلقی درستی ندارند و فکر می کنند اگر این موارد را غیرشفاف بیان کنند مشکل حل می‌شود، در صورتی که هم مردم و هم مسئولان باید بپذیرند در کلانشهر پیچیده‌ای مثل تهران بخشی از این آسیب‌ها اتفاق می‌افتد.
این پژوهشگر اعتیاد و مواد مخدر، می نویسد: وقتی ما می‌بینیم که تعداد معتادان و مشکلات آن‌ها در حال افزایش است، باید توجه کنیم که فقط با قانون مشکل آن‌ها حل نمی‌شود؛ اگربخواهیم همه این افراد را بازداشت کنیم، همه بازداشتگاه های ما پر می‌شوند، به همین دلیل باید خاستگاه‌های سوء مصرف را پیدا کنیم تا ساماندهی مسأله اعتیاد با موفقیت بیشترانجام شود.
از: ار اف ای
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید