نیویورک تایمز مینویسد: دست کم سه کمپانی اروپایی که خدمات چاپ اسکناس را در اختیار ایران قرار میدادند، روابط خود را با جمهوری اسلامی قطع کردهاند.
رادیوفردا گزارشی را از روز چهارشنبه، ۲۵ مهرماه، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز آورده است: که تحریمهای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران پیامدهای ناباورانهای داشته که پیش از این ناشناخته بود و اکنون با کاهش ارزش ریال در برابر ارزهای معتبر جهانی و افزایش تورم قیمتها، آشکار شده است.
در ایران، امروزه مردم برای تامین خریدهای روزانه خود باید بستههای درشت اسکناس به همراه داشته باشند که این خود دشواریهایی را برای مقامهای بانکی در ایران بوجود آورده چرا که آنها ممکن است در آینده نزدیک، قادر به تامین میزان اسکناسهای در گردش نباشند.
نیویورک تایمز مینویسد: دست کم سه کمپانی اروپایی که خدمات چاپ اسکناس را در اختیار ایران قرار میدادند، روابط خود را با جمهوری اسلامی قطع کردهاند.
یکی از این کمپانیها، «کونیگ و باوئر» در شهر وورتزبرگ آلمان است که میگوید به درخواست ایرانیان برای ارایه قیمت و شرکت در مناقصه فروش دستگاههای چاپ اسکناسهای ریال پاسخ نداده است.
افشاگری کمپانی آلمانی در پاسخی کتبی به سازمان «اتحاد علیه ایران اتمی» بازتاب یافته است. این سازمان در واقع یک گروه آمریکایی هوادار اعمال تحریمها علیه جمهوری اسلامی است که مرکز آن در شهر نیویورک قرار دارد.
این گروه چندی پیش، با کاهش ۴۰ درصدی ارزش پول ملی ایران، کمپین خود را متوجه ریال کرد.
توقف همکاری اروپاییها
نیویورک تایمز با اشاره به این که ایران به طور تاریخی از مشتریان صنایع چاپ اسکناس در اروپا به شمار میرود، اضافه کرده که گروه آمریکایی با تمرکز براین کمپانیها، بر آن بوده است تا هرچه بیشتر رژیم را به انزوا بکشاند و بانک مرکزی ایران را از یک اقدام بنیادی در سیستم عملی اسکناس و به عبارتی چاپ آن محروم سازد.
به این ترتیب جمهوری اسلامی به تامین عوامل اساسی چاپ اسکناس، از جمله ژرف نگاری بر روی کاغذ مخصوص، تکنولوژی جلوگیری از جعل اسکناس و سایر خدمات لازم قادر نخواهد بود و از تامین اسکناس مورد نیاز محروم خواهد شد.
مارک والاس، مدیر ارشد گروه «اتحاد علیه ایران اتمی» در تشریح کمپین جدید گروه به نیویورک تایمز گفته است که با افزایش میزان چاپ اسکناس، رژیم ایران میتواند آثار مصیبت بار تصمیمهای سیاسی، سوء مدیریت اقتصادی و انزوای خود را از نظرها پنهان کند.
در نامههای ارسالی به گروه «اتحاد علیه ایران اتمی»، کمپانی آلمانی کونیگ و باوئر و دو شرکت دیگر اروپایی به نامهای «دلا رو پی ال سی» در همپشایر انگلستان و «گروه فلینت» لوکزامبورگ تاکید شده که تحریمهای اتحادیه اروپا، پیشاپیش شرکتهای تولید اسکناس در کشورهای عضو این اتحادیه را از ارایه خدمات به بانک مرکزی ایران منع کرده است.
راب هاچینسون سحنگوی شرکت انگلیسی «دلارو» روز سه شنبه در یک مصاحبه تلفنی به نیویورک تایمز گفته است: «ما هیچ گونه پشتیبانی فنی و خدمات دیگر را در اختیار دولت ایران قرار نمیدهیم».
ناتان کارلتون سخنگوی «اتحاد علیه ایران اتمی» در ایمیلی به این روزنامه تصریح کرده که «گروه فلینت» لوکزامبورگ هم روز سه شنبه اطلاع داده که دیگر در ایران فعالیت نمیکند.
مشکلساز یا مشکلگشا؟
نیویورک تایمز اضافه میکند که همزمان با افزایش تورم و تحلیل رفتن قدرت خرید مردم، بانک مرکزی ایران باید میزان اسکناس در گردش را بالا ببرد که این امر خود موجب تورم لگام گسیخته و در نتیجه دور باطلی از افزایش قیمتها و افزایش میزان پول در گردش میشود.
محروم کردن بانک مرکزی ایران از توانایی افزایش پول در گردش، از حیث نظری و یا تئوریک، به بحران اقتصادی شتاب میدهد.
با این حال برخی از اقتصاددانان میگویند که تلاش برای محدود ساختن ریال در گردش ممکن است که پیامدهای ناخواسته داشته باشد. آنها به دو مورد تورم لگام گسیخته در یوگسلاوی پیشین به سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ و در زیمبابوه به سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی اشاره میکنند که در هر دو مورد، ارزش پول ملی و به همراه آن سیستم بانکی سقوط کرد و مردم در یوگسلاوی به واحد پولی روی آوردند که متکی به مارک آلمان بود و در زیمبابوه وابسته به دلار آمریکا. به این ترتیب چرخه تورم کلان پایان گرفت و اوضاع به حال عادی بازگشت.
استیو هنک، اقتصاددان در دانشگاه جان هاپکینز میگوید که در مورد ایران، محدود کردن میزان ریال در گردش، بزرگترین مشکل رژیم را در مورد تورم حل میکند.
ولی آقای والاس مدیر ارشد گروه «اتحاد علیه ایران اتمی» معتقد است که در چارچوب سیستم اقتصادی ایران، مقامهای جمهوری اسلامی مجبورند توانایی تقلب ماهرانه، میزان پول و استحکام آسیب دیده و شکننده آن را حفظ کنند.
از سوی دیگر بدون امنیت پیچیده و تکنولوژی چاپ اسکناس، جمهوری اسلامی ایران قادر به عملی در این عرصه نیست و این موجب شتاب در نابودی ریال خواهد شد.