پس از کشته شدن ۲۶ دختر دبیرستانی در تصادف اتوبوس اردوی بازدید از مناطق جنگی، گزارش رسانه های مختلف حکایت از حضور پرشمار نیروهای امنیتی در شهرستان بروجن برای برخورد با اعتراضات احتمالی در این شهرستان دارد. گفته می شود که فضای شهر بروجن امنیتی شده و ماموران اطلاعات و بسیج برای جلوگیری از اعتراضات احتمالی خانواده های داغدار در تمام شهر حضور دارند. براساس گزارش ها همچنین خانواده های داغدار به همراه مردم شهر در مقابل سپاه شهر بروجن تجمع کردند که ماموران امنیتی خانواده های کشته شدگان را به داخل ساختمان بردند.
صحنه تصادف بروجن «از عاشورا بدتر بود»
«اینجا جهنم است، جهنم. وقتی برای شناسایی به سردخانه رفتم، خواهر خودم را نشناختم، تنها انگشتر دستش نشانه‌ای از خواهرم بود.» / «وضعیت خانواده‌ها اصلا قابل تصور نیست، شش نفر از کسانی که پر پر شدند، تک فرزند خانواده‌های‌شان بودند.» / «هیچ کدام از اتوبوس‌ها کمربند ایمنی و امکانات ایمنی نداشتند. نقص فنی اتوبوس که ترمز آن بود از قبل اعلام شده بود».
“اینجا جهنم است، جهنم. وقتی برای شناسایی به سردخانه رفتم، خواهر خودم را نشناختم، تنها انگشتر دستش نشانه‌ای از خواهرم بود.”
علیرضا هادی‌پور، برادر مژگان هادی‌پور، معاون مدرسه “پاسداران عفت” بروجن که در سانحه اتوبوس راهیان نور به همراه گروهی از شاگردانش و مدیر مدرسه جان باخته، در گفت و گو با بی‌بی‌سی فارسی گفت: “خواهرم و ماندانا الهیار، مدیر مدرسه که با ما نسبت فامیلی داشت، سرپرست این تیم زیارتی بودند. باید دانش‌آموزان به شلمچه می‌رفتند. در غیر این‌صورت نمره آمادگی دفاعی نداشتند و برای شرکت در کنکور هم با مشکل مواجه می‌شدند. از خواهرم خواستم به این سفر نرود، اما گفت آموزش و پرورش گفته باید برویم.”
به گفته آقای هادی‌پور، این گروه ساعت ۷ صبح جمعه به سپاه منطقه می‌روند و راننده همانجا اعلام می‌کند که ماشین نقص فنی دارد، اما سعی می‌کند آهسته رانندگی کند تا مشکلی پیش نیاید.
اما این اتوبوس در شامگاه روز جمعه ۲۹ مهر در جنوب غرب ایران واژگون شد و ۲۶ نفر کشته بر جای گذاشت. وضعیت دست‌کم یک نفر از ۱۸ نفر زخمی این حادثه نیز وخیم گزارش شده است.
۲۱ نفر از کشته‌شدگان این حادثه، دختران دانش‌آموز مقطع دبیرستان بودند
آقای هادی‌پور به نقل از شاهدان در اتوبوس گفت زمانی که راننده سرعتش را زیادتر از حد مجاز کرد، «یکی از دختران می‌گوید که همیار پلیس است و از راننده می‌خواهد که با توجه به نقص فنی آرام رانندگی کند، معاون مدرسه نیز از راننده می‌خواهد که ماشین را متوقف کند. اما راننده توجهی به سخنان آنها نمی‌کند.»
مسئولان نیروی پلیس ایران، تخطی راننده اتوبوس از «سرعت مطمئنه» در جاده لغزنده و ناتوانی او در کنترل وسیله نقلیه را دلیل اصلی این حادثه اعلام کرده‌اند.
به گفته آقای هادی‌پور، راننده در پیچی تند نمی‌تواند اتوبوس ار کنترل کند و ماشین چپ می کند، روی تپه می رود و با سقف بر روی زمین فرود می‌آید.
شاهدان عینی می‌گویند که شدت حادثه به قدری بوده که سقف اتوبوس به صندلی می‌چسبد و ماشین‌های سنگین در مرحله اول عملیات نجات امکان دسترسی به مجروحان و کشته شدگان را نداشته‌اند.
آقای هادی‌پور در حالیکه به شدت از حادثه متاثر بود، گفت: “جواب این همه درد را چه کسی می‌دهد؟ چه کسی مقصر است، آنچه دیدیم از عاشورا بدتر بود. چرا ماشینی که نقص فنی داشت را فرستادند، چرا هیچ کس جوابگو نیست؟”
وی ادامه داد: “هیچ کس حال ما را نمی‌فهمد، یکی از بچه ها همان وقت به پدرش زنگ زده و گفته بابا کمک کن، دارم می‌میرم، اما بعد از مدتی دیگر جواب نمی‌دهد، این همه دختر جوان را بردند که چه ببیند، خاک ببینند، جواب پدر و مادرهای داغدار را چه کسی می‌دهد؟”
آقای هادی‌پور با اشاره به طرح شکایت خانواده‌ها گفت: “از نماینده بروجن خواستار پیگیری پرونده شدیم، از آموزش و پرورش هم پرسیدیم که چرا ماشینی که نقص فنی داشت را فرستادند.”
کاروان‌های راهیان نور از سال ۱۳۸۰ در ایران برای بازدید از مناطقی اعزام می‌شوند که جنگ هشت ساله ایران و عراق در غرب و جنوب غرب ایران در آن جریان داشت.
با آن که گفته می‌شود اعزام دانش‌آموزان در قالب کاروان راهیان نور از سوی وزارت آموزش و پرورش ایران به صورت اجباری انجام می‌شود، حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پروش، در پاسخ به سوالاتی که خبرنگاران درباره چگونگی و دلیل سانحه دانش آموزان بروجنی پرسیده‌اند، گفته است: “(این سوال را) از مسئولانش بپرسید”.
ابراهیم سرخیز، از معاونان وزیر آموزش و پرورش نیز به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت که اردوی راهیان نور با همکاری بسیج انجام می‌شود، ولی اعزام دانش‌آموزان به این اردوها “کاری پرورشی محسوب می‌شود” و معاون وزیر آموزش و پرورش در امور پرورشی باید در این زمینه توضیح دهد.
وضعیت خانواده‌ها اصلا قابل تصور نیست
یکی از شهروندان ساکن بروجن نیز که با خانواده های کشته شده ها و زخمی های اردوی دانش آموزی راهیان نور از نزدیک دیدار کرده است نیز در گفت و گو با علی نژاد می گوید: وضعیت خانواده ها اصلا قابل تصور نیست، شش نفر از کسانی که پر پر شدند، تک فرزند خانواده های شان بودند. در میان زخمی‌ها چهره برخی از دختران که در این حادثه زخمی شده‌اند عیب پیدا کرده، ما خواستار این هستیم که ابتدا مسولان تمامی حقوق این خانواده‌ها اعم دیه، بیمه و غیره را تامین کنند، مسولان باید تعهد بدهند که جراحی زخمی‌ها در اولین فرصت به شکل درستی ا انجام شود تا حداقل این زخمی‌ها که خواهران همه ما هستند دچار نقص عضو نشوند و همچنین باید باید با مسببین اصلی حادثه برخورد جدی صورت گیرد.
او با بیان اینکه اگر در این حادثه فرزند یکی از مسولان کشته می‌شد، حتما زمین و زمان را به هم می دوختند، دخترانی که پرپر شدند، هم شهری‌های ما هستند و ما به آنها مدیون هستیم آنها به کمک نیاز دارند؛ می افزاید: هیچ کدام از اتوبوس‌ها کمربند ایمنی و امکانات ایمنی نداشتند. نقص فنی اتوبوس که ترمز آن بود از قبل اعلام شده بود. جاده هم خطرناک بود و قوانین خود سیستم آموزش و پرورش برای اردو این است که اتوبوس حامل دانش آموز نباید در شب حرکت کند.
پس از کشته شدن ۲۶ دختر دبیرستانی در تصادف اتوبوس اردوی بازدید از مناطق جنگی، گزارش رسانه های مختلف حکایت از حضور پرشمار نیروهای امنیتی در شهرستان بروجن برای برخورد با اعتراضات احتمالی در این شهرستان دارد. گفته می شود که فضای شهر بروجن امنیتی شده و ماموران اطلاعات و بسیج برای جلوگیری از اعتراضات احتمالی خانواده های داغدار در تمام شهر حضور دارند. براساس گزارش ها همچنین خانواده های داغدار به همراه مردم شهر در مقابل سپاه شهر بروجن تجمع کردند که ماموران امنیتی خانواده های کشته شدگان را به داخل ساختمان بردند.
سپاه و بسیج دانش آموزی فقط به این فکر می کردند که آمار راهیان نور را بالا ببرند. آموزش و پرورش به این فکر می کرد که بسیج و سپاه را از خود ناراضی نکند. مدیر به این که آموزش و پرورش توبیخش نکند، و والدین به این که نمره آمادگی دفاعی فرزندانشان کم نشود. هیچ کس به فکر جان این دختران نبود. همه به فکر آمار و نمره و امتیاز و اعتبار خود بودند.
به گزارش کلمه، هیچ کس به فکر جان این دختران نبود، برای همین است که حالا هم هیچ کس مسئولیت نمی پذیرد. این جان نیست که ارزش دارد، آمار است که ارزش دارد. آن هم نه عدد و رقم هایی در حد ۲۶ و ۴۴، بلکه هزاران و میلیون هایی که آمار راهیان نور باشد و گزارش به مقام های بالا درباره میزان توجیه ایدئولوژیک بچه های این سرزمین آن هم نه برای دین و مملکت که برای مطامع جناحی و فردی. آمار است و نگاه به بالا، سلسلطه مراتب و فرمانبرداری و نفر؛ نظامی گری. برای همین است که رئیس سازمان بسیج دانش آموزی به راحتی آب خوردن دروغ می گوید و ادعا می کند همه مسائل ایمنی رعایت شده، حال آنکه بازماندگان حادثه می گویند ترمز اتوبوس بریده بوده و حتی طبق پروتکل های خود آموزش و پرورش نباید وسیله نقلیه اردوها شب حرکت کند. به همین سادگی است که حادثه اتفاق می افتد.
خبر به همین سادگی است: ۲۶ دانش آموز دختر بروجنی در بازگشت از سفر کاروان راهیان نور از مناطق جنگی در سانحه تصادف رانندگی فوت کردند. ساعت ۱۹:۴۵ دقیقه جمعه شب، بیست و هشتم مهرماه اتوبوس حامل دانش‌آموزان یک دبیرستان دخترانه بر اثر بارندگی از مسیر منحرف شده و پس از برخورد با کوه به انتهای دره سقوط کرده است.
سرنشینان این اتوبوس همگی از دانش‌آموزان و معلمان دبیرستان دخترانه پاسداران عفت شهر بروجن، از توابع استان چهارمحال و بختیاری بوده اند و اعزام این دانش‌آموزان به اردوی راهیان نور، به عنوان بخشی از واحد درسی آمادگی دفاعی بوده است. در واقع چند سالی است که سفرهای کاروان های راهیان نور با حوادثی اینچنین رو به رو می شوند و عده ایی جان خود را از دست می دهند. مساله ایی که تا پیش از این امری فرهنگی و داوطلبانه بود، امروز تبدیل به موضوعی تبلیغاتی و اجباری شده و هر سال با اختصاص میلیاردها تومان بودجه، ده ها هزار تن از دانشجویان و دانش آموزان و کارمندان، یا با سیاست های تشویقی و یا به صورت اجباری و با اختصاص قسمتی از نمرات درسی، به مناطق جنگی برده می شوند.
در رابطه با حادثه اخیر نیز گفته می شود که دانش آموزان برای ۱۰ نمره از درس آمادگی دفاعی عازم این سفر شده بودند. بر اساس گزارش خبرگزاری ها، قربان عبدالهی‌نیا، پدر یکی از آسیب دیدگان دراین حادثه گفته است: “بچه‌ها برای درس “آموزش دفاعی” از طرف مدرسه به شلمچه اعزام شده بودند. چرا باید چنین درسی برای بچه‌ها بگذارند و آنها را به راه دور بفرستند و بگویند اگر به این اردو نروید ۱۰ نمره از این واحد درسی شما حذف می‌شود؟“ الناز علایی یکی دیگر از دانش‌آموزان حادثه‌دیده به ایسنا می‌گوید: “برای شام نزدیک سد کارون سه پیاده شدیم و بعد از شام دوباره حرکت کردیم. راننده آرام رانندگی می‌کرد و سرعت زیادی نداشت ولی ناگهان دیدیم که کنترل اتوبوس را از دست داد.”
قربان عبدالهی‌نیا، پدر مهسا که اکنون در بخش بستری است و از ناحیه مهره‌های کمر و گردن دچار آسیب‌دیدگی شدید شده است، بسیار نگران و ناراضی است، می‌گوید: “من در ساعت ۲۰:۰۸ با دخترم تماس گرفتم، مهسا تلفنش را جواب داد و من از پشت تلفن می‌شنیدم که دوستان دخترم فریاد می‌کشند، از او پرسیدم چه شده؟ و مهسا گفت، راننده نمی‌تواند ترمز بگیرد و اتوبوس نمی‌ایستد.”
سایت خبر آنلاین درست یک روز قبل از حادثه اخیر، به انتشار انتقاد والدین یک دانش آموز اهل شهرری و پاسخ آموزش و پرورش در این زمینه پرداخته و از قول والدین این دانش آموز نوشت که: “دبیرستان دخترانه حضرت مریم در شهرری ناحیه دو بالاجبار دختران دوم دبیرستان را به اردو های ۵ روزه راهیان نور می برد و در جلسه ای که به همین منظور تشکیل شد ما والدین را تهدید کردند که ۱۰ نمره درس دفاعی مربوط به این سفر است و به نوعی با زور از والدین امضا گرفتند. بعضی از ما والدین واقعا راضی به این سفر اجباری فرزندانمان نیستیم و به سازمان بازرسی کل کشور شکایت می بریم و تا اخر هم پای شکایتمان می مانیم. این سفر اجباری تجاوز به حریم خصوصی و حقوق خانواده است.”
در پاسخ به مشکل مطرح شده قاسم مستقیم مدیر کل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش نیز پاسخ داد: “این اردو جزو درس دفاعی دانش آموزان است و در سال گذشته حدود یک میلیون دانش آموز از این مناطق جنگی بازدید کردند اما با این حال اگر دانش آموزی مورد و یا مشکلی دارد می تواند با مدیر مدرسه ویا با شماره ۸۸۸۰۰۲۱۵ تماس بگیرد تا مشکلش حل شود و در عین حال مدیران مدارس هم باید این موضوع را درک کنند که شاید واقعا بعضی از دانش آموزان مشکلی برای رفتن به این اردوها داشته باشند.”
از طرفی دیگر حمید رضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به دلیل واژگونی اتوبوس دانش آموزان و مرگ آنها گفت: “بروید از مسوولش بپرسید.” هرچند که پس از واکنش تند رسانه ها به چنین پاسخی، وزارت آموزش و پرورش بالاخره خود را مسوول و پاسخگو دانست و وزیر آموزش و پرورش دراین باره گفت: “من در همان ابتدای حادثه هیئتی مرکب از سه معاون وزیر و مدیر کل حراست وزارت آموزش و پرورش را مامور کردم تا در استانهای خوزستان و چهار محال و بختیاری حاضر شده و ضمن بررسی موضوع و مذاکره با مسوولان استانی ستاد راهیان نور و همچنین همکاران آموزش و پرورش استان ها و بسیج در خصوص جزئیات ایاب و ذهاب دانش آموزان و علل حادثه، گزارش دقیقی را تهیه و به اطلاع هموطنان گرامی برسانیم تا مطابق این گزارش که از مسوولان ذیربط اخذ شده است، اطلاع رسانی و گزارش داده شود.”
نماینده اردل و فارسان نیز در ارتباط با این حادثه و سهل انگاری مسوولان گفت: “جای تاسف است که در کشور ما نخبگان همچون گل پرپر می‌شوند و کسی پاسخگوی این فاجعه ملی نیست. پارسال اتفاق مشابهی همچون سقوط اتوبوس حامل دانش آموزان برای دانشجویان نخبه دانشگاه فردوسی مشهد رخ داد و کسی پاسخگو نبود. سال قبل نیز ۲۲ معلم جوان در راه راهیان نور جانشان را دادند و همه مردم را داغدار کردند. کدام مسوول در این رابطه تذکر کتبی گرفت. اگر همین راه این طور طی شود این‌گونه سوانح دلخراش تکرار می‌شود و کسی هم پاسخگو نیست.”
این نماینده مجلس همچنین خطاب به نقدی، رییس سازمان بسیج مستضعفین نیز گفت: “درست است که از برکت خون شهدا ما اکنون در اینجا هستیم ولی باز هم سوال ما این است که آیا جاده‌های کشور ظرفیت رفت و آمدها برای اردوهای راهیان نور را دارد.” وی تصریح کرد: “متاسفانه هیچ مسئولی عذرخواهی نمی کند و مسئولیت را بر عهده نمی گیرد، وزیر آموزش و پرورش بگوید آیا راضی می شود بچه خودش در این مسیر از دست برود و جسد او را تحویل بگیرد، سردار نقدی بگویند آیا پاسخگوی این حوادث جانگذار هستند؟! آقای نیکزاد و نامجو پاسخ دهند چرا قبل از ایجاد جاده و پل به آب گیری سد اقدام می کنند که موجب گسیل شدن بار ترافیکی به این جاده ها می شود.”
از طرفی دیگر نائب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با مسیح علی نژاد، روزنامه نگار در واکنش به کشته شدن دانش آموزان بروجنی در سفر کاروان راهیان نور به مناطق جنگی گفت: “مسولان نباید از کنار خون فرزندان مان به راحتی عبور کنند، چون بحث راهیان نور به عنوان درس هم مطرح شده است، بنابراین مدیرانی که چنین برنامه ریزی برای فرزندان ما کردند باید همه جوانب را به صورت سنجیده و حساب شده در نظر می گرفتند و باید پاسخگو باشند. “او در این گفت و گوی تلفنی تاکید می کند که از جانب مجلس و نمایندگان این قضیه قابل پیگیری است و نمایندگان مجلس در این زمینه واهمه ای از وزیر و یا مدیرنخواهند داشت.”
یکی از شهروندان ساکن بروجن نیز که با خانواده های کشته شده ها و زخمی های اردوی دانش آموزی راهیان نور از نزدیک دیدار کرده است نیز در گفت و گو با علی نژاد می گوید: وضعیت خانواده ها اصلا قابل تصور نیست، شش نفر از کسانی که پر پر شدند، تک فرزند خانواده های شان بودند، در میان زخمی ها چهره برخی از دختران که در این حادثه زخمی شده اند عیب پیدا کرده، ما خواستار این هستیم که ابتدا مسولان تمامی حقوق این خانواده ها اعم دیه، بیمه و غیره را تامین کنند، مسولان باید تعهد بدهند که جراحی زخمی ها در اولین فرصت به شکل درستی انجام شود تا حداقل این زخمی ها که خواهران همه ما هستند دچار نقص عضو نشوند و همچنین باید باید با مسببین اصلی حادثه برخورد جدی صورت گیرد.
او با بیان اینکه اگر در این حادثه فرزند یکی از مسولان کشته می شد، حتما زمین و زمان را به هم می دوختند، دخترانی که پرپر شدند، هم شهری های ما هستند و ما به آنها مدیون هستیم آنها به کمک نیاز دارند؛ می افزاید: هیچ کدام از اتوبوس ها کمربند ایمنی و امکانات ایمنی نداشتند. نقص فنی اتوبوس که ترمز آن بود از قبل اعلام شده بود. جاده هم خطر ناک بود و قوانین خود سیستم آموزش و پرورش برای اردو این است که اتوبوس حامل دانش آموز نباید در شب حرکت کند.
پس از کشته شدن ۲۶ دختر دبیرستانی در تصادف اتوبوس اردوی بازدید از مناطق جنگی، گزارش رسانه های مختلف حکایت از حضور پرشمار نیروهای امنیتی در شهرستان بروجن برای برخورد با اعتراضات احتمالی در این شهرستان دارد. گفته می شود که فضای شهر بروجن امنیتی شده و ماموران اطلاعات و بسیج برای جلوگیری از اعتراضات احتمالی خانواده های داغدار در تمام شهر حضور دارند. براساس گزارش ها همچنین خانواده های داغدار به همراه مردم شهر در مقابل سپاه شهر بروجن تجمع کردند که ماموران امنیتی خانواده های کشته شدگان را به داخل ساختمان بردند.
مواردی از حوادث کاروان راهیان نور
۲۵ اسفند ۸۶ – مشهد – ۲۲ کشته و هفت زخمی
۶ فروردین ۸۷ – چهارمحال و بختیاری – ۲۷ کشته و ۱۳ زخمی
۸ فروردین ۸۷ – خوزستان – دو نفر زخمی
۱ فروردین ۹۰ – کرمان – ۱۰ کشته و ۳۷ مجروح
۱۵ بهمن ۹۰ – خراسان رضوی – سه کشته و ۱۳ زخمی
۱۶ بهمن ۹۰ – اردبیل – چهار نفر زخمی
۲۷ مهر ۹۱ – ملایر – زخمی‌ها سرپا مداوا شدند
۲۸ مهر ۹۱ – بروجن – ۲۶ کشته و ۱۸ مجروح
(بر مبنای جدول منتشر شده در روزنامه اعتماد چاپ تهران)
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید