گفته می شود پروفسور فرانسوی هانری ماسه در جشن بازنشستگی اش در دانشگاه سوربن فرانسه در رابطه با ادبیات فارسی چنین گفته است:
من عمرم را وقف ادبیات فارسی ایرانی کردم،
و برای اینکه به شما استادان و روشنفکران جهان بشناسانم که این ادبیات عجیب چیست ،
چاره ای ندارم جز اینکه به مقایسه بپردازم ،
و بگویم که ادبیات فارسی بر چهار ستون اصلی استوار است :
فردوسی، سعدی، حافظ و مولانا …
فردوسی، هم سنگ و همتای هومر یونانی است
و برتر از او …
سعدی، آناتول فرانس فیلسوف را به یاد ما می آورد
و دانا تر از او …
حافظ با گوته ی آلمانی قابل قیاس است ،
که او خود را ، شاگرد حافظ و زنده به نسیمی
که از جهان او به مشامش رسیده ، می شمارد …
اما مولانا …
در جهان هیچ چهره ای را نیافتم ،
که بتوانم مولانا را به او تشبیه کنم ،
او یگانه است و یگانه باقی خواهد ماند ،
او فقط شاعر نیست ،
بلکه بیشتر جامعه شناس است و بویژه روانشناسی کامل ،
که ذات بشر و خداوند را دقیق می شناسد ،
قدر او را بدانید و بوسیله ی او خود را و خدا را بشناسید …
و من اگر تا پایان عمرم دیگر حرفی نزنم ،
همین چند جمله برایم کافی است …چقدر این شعر زیباست…….
باران که شدی مپرس ، این خانه ی کیست..
سقف حرم و مسجد و میخانه یکیست..
باران که شدی، پیاله ها را نشمار…
جام و قدح و کاسه و پیمانه یکیست…
باران ! تو که از پیش خدا می آیی
توضیح بده عاقل و فرزانه یکیست…
بر درگه او چونکه بیفتند به خاک
شیر و شتر و پلنگ و پروانه یکیست
با سوره ی دل ، اگر خدارا خواندی
حمد و فلق و نعره ی مستانه یکیست
این بی خردان،خویش ، خدا می دانند
اینجا سند و قصه و افسانه یکیست
از قدرت حق ، هرچه گرفتند به کار
در خلقت حق، رستم و موریانه یکیست
گر درک کنی خودت خدا را بینی
درکش نکنی , کعبه و بتخانه یکیست.. …..
ویکی پدیا در مورد آنری ماسه نوشته است
آنری ماسه (به فرانسوی: Henri Massé) (۱۸۸۶ – ۱۹۶۹) خاورشناس معاصر فرانسوی، صاحب تألیفاتی در ادبیات و زبان فارسی.
آنری ماسه متصدی کرسی تدریس زبان فارسی در مدرسه زبان‌های شرقی در پاریس، و مدتی مدیر آن مدرسه بود (تا ۱۹۵۸).
از تألیفات او کتابهایی را که در باره فردوسی و سعدی و آداب و اخلاق ایرانیان نوشته می‌توان نام برد؛ کتاب «تحقیق دربارهٔ سعدی» ، در ۱۳۶۴ توسط محمد حسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفیبه فارسی ترجمه شد.
همچنین منتخباتی از آثار ادب فارسی را به فرانسه ترجمه کرده‌است.
ترجمه گرشاسب‌نامه، خسرو و شیرین، ویس و رامین و دانشنامه علائی (با مشارکت محمد آشنا) و بهارستان جامی نیز از جمله کارهای اوست. در ۱۹۴۱ به عضویت آکادمی کتیبه‌ها برگزیده شد.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید