شیما شهرابی
محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس ایران، روز سه‌شنبه ۲۶ دی‌ماه در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «طبق اعلام بستگان یکی از بازداشت‌شدگان که در زندان فوت کرد، او طی چند تماس با خانواده‌اش اظهار داشته مسئولان او و دیگر بازداشتی‌ها را مجبور به خوردن قرص‌هایی می‌کردند که حال‌شان را بد می‌کرده…»
اگرچه منابع و فعالان حقوق بشری از کشته شدن سه تا پنج تن از بازداشت‌شدگان در جریان اعتراضات اخیر در بازداشتگاههای ایران خبر می‌دهند، مسئولان جمهوری اسلامی تاکنون مرگ دو نفر را در بازداشتگاههای جمهوری اسلامی تائید کرده‌اند، سینا قنبری در بازداشتگاه اوین و وحید حیدری در بازداشتگاه اراک. البته آن‌ها ادعا می‌کنند که این دو نفر هم در رابطه با اعتراضات اخیر بازداشت نشده‌اند.
غلامحسین محسنی اژهای معاون اول قوه قضائیه در نشست خبری هفته گذشته هر دو را جوانانی معتاد معرفی کرد که در زندان خودکشی کرده‌اند. حالا یک نماینده مجلس از قول بستگان یکی از آن‌ها خبر از خوراندن قرص به او داده است. خبری که با واکنش وزیر دادگستری رو به رو شده. علیرضا آوایی وزیر دادگستری صبح چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره دادن داروی اجباری به زندانیان گفته: «چنین چیزی به ما گزارش نشده، اما باز هم پیگیری می‌کنیم.» با این حال پیش‌تر یکی از همبندی‌های سینا قنبری هم به مسیح علی‌نژاد؛ خبرنگار آزاد ساکن واشینگتن گفته بود: «سینا شب قبل از خودکشی دچار بیقراری بود و مسئولان زندان به او قرص‌هایی دادند که او را پریشان کرده بود.»
این اولین بار نیست که زندانیان امنیتی از تجربه خوراندن قرص در زندان حرف می‌زنند. در اعتراضات سال ۸۸ چند نفر از بازداشت‌شدگان به این موضوع اشاره کردند. یکی از آن‌ها همسر محمد علی ابطحی بود. او در گفت‌و گو با جنبش راه سبز گفته بود: «محمدعلی ابطحی در قریب به ۴۰ روز انفرادی ۱۸کیلو وزن کم کرده و می‌گوید قرص‌هایی به او می‌دهند که از دنیا بی‌خبر می‌شود.» البته ابطحی هم مرداد ماه ۹۶ در گفت و گو با روزنامه شرق این موضوع را به شکل تلویحی تائید کرده بود: « من گفتم به من قرص می‌دهند، اما الان نمی‌دانم تأثیرش چه بوده است، شاید این موضوعات برداشت همسرم از حال‌و روز من بوده است اما انصافا یادم نمی‌آید در اولین ملاقاتم بعد از سی‌وچندروز انفرادی با همسرم چه گفته‌ام.»
مادر هنگامه شهیدی؛ روزنامه نگار و از اعضای حزب اعتماد ملی هم همان وقت از خوراندن قرص به دخترش در زندان خبر داده بود. او به «موج سبز آزادی» گفته بود: « به هنگامه گفتم مقاومت کن و علیه خودت اعتراف نکن. گفت: ای بابا! اینجا قرص هایی به من می‌دهند که ذهنم کاملا خالی می‌شود و نمی‌توانم به چیزی فکر کنم.»
سال ۱۳۹۰ مهدی محمودیان روزنامه‌نگار زندانی که از اعضای و از اولین افشاکنندگان فجایع کهریزک در نامه‌ای سرگشاده خطاب به رهبری از وضعیت زندان‌ها خبر داد. او در بخشی از نامه‌اش نوشته بود: «حداقل سه نفر از متهمین بند ۲ الف می گویند به آن ها قرص های رنگی داده شده که آن ها را از حالت عادی خارج کرده است و اثرات آن در بعضی افراد تا مدت ها در بند ۳۵۰ قابل مشاهد بوده است.»
بی بی سی سال ۹۲ در گزارشی از پخش کپسول‌هایی رنگی در بند ۳۵۰ با عنوان قرص‌های خواب آور و ضد افسردگی خبر داد. داروهایی که اغلب آن‌ها را در حال خواب و بیداری قرار می‌داده. در همین گزارش یکی از زندانیان که به بیماری صرع مبتلا بوده، گفته بهداری زندان به جای داروی صرع به او داروی بی‌نام نشان ضد افسردگی می‌داده: «داروهایی که به ما می‌دادند اصلا ربطی به بیماری‌مان نداشت. با خوردن‌شان خواب ما زیاد می‌شد و یک‌سر توی چرت بودیم. خود من دائم کلافه بودم و در ماه یکی- دوبار حمله‌ی عصبی داشتم.»
پس از توئیت محمود صادقی، لیلا لیاقت؛ همسر دکتر علیرضا رجایی که در زندان به سرطان مبتلا شده هم در تویتر درباره عوارض داروهایی که در زندان به همسرش داده شده، نوشته است: «به علیرضارجایی، توی زندان داروهای آلوده میدادن که همش خون دماغ میشده و خون اش هم بند نمیومده یا قرص هایی ( اجباراً) میخورده که همش خواب الوده وگیج میشده..»
اما پیش‌تر از همه این‌ها محمدعلی عمویی؛ از رهبران حزب توده درباره شکنجه با قرص‌های روان‌گردان در زندان‌های جمهوری اسلامی حرف زده بود. او که هم در زمان قبل از انقلاب و هم در دهه شصت و روزهای بعد از انقلاب زندان بوده، سال۸۳ در گفت و گو با سایت شهروند گفته بود: «شکنجه ها ترکیبی بودند از فشارهای جسمی و روحی و استفاده از داروهای روان گردان که سرانجام قربانی را برای پذیرش هرگونه پیشنهادی از سوی بازجو آماده می ساخت. بازجوها از این داروها استفاده می کردند و این اواخر خود آن ها به این مسئله نیز اشاره می کردند. گرچه من اسم آن ها را به خاطر نمی آورم اما دوستان دیگر ما این داروها را به خوبی و با نام می شناسند»
موضوع اما زمانی تلخ‌تر می‌شود که نسرین ستوده، وکیل سرشناس ایرانی که وکالت چند نفر از بازداشتی‌های اخیر را به عهده دارد، احتمال وجود پروژه‌ای برای معتادانگاری معترضان با خوراندن قرص و بی‌اهمیت کردن مطالبات آنان را مطرح می‌کند. نسرین ستوده به «کمپین حقوق بشر» گفته: «تعدادی از معترضان بازداشت شده طی تماس‌های تلفنی از زندان اوین به او گفته‌اند مقامات امنیتی پیش از دیدار متهمان با یک مسئول قضایی در زندان، به آنان توصیه کرده‌اند برای تسریع آزادیشان در جلسه با او داروی متادون درخواست کنند.» متادون دارویی است که به اشکال مختلف قرص یا شربت و معمولا برای ترک اعتیاد مواد مخدر جدی‌تر مانند تریاک، کراک و هروئین تجویز می‌شود. نسرین ستوده به «ایران وایر» می‌گوید: «وقتی شنیده‌هایم درباره توصیه درخواست متادون در زندان و صحبت مسئولان درباره موضع اعتیاد کشته‌شدگان در مقابل خانواده‌های داغدار از و توئیت آقای صادقی را کنار هم می‌گذارم، این نگرانی را به وجود می‌آورد که ممکن است این موضوع یک پروژه برای معتاد جلوه دادن معترضان و بی اهمیت کردن مطالبات آن‌ها باشد.»
البته او تاکید می‌کند که حتی اگر افراد معتاد هم باشند، قوه قضائیه مسئولیت حفاظت از جان آن‌ها را در بازداشت‌گاه‌ها بر عهده دارد: « اساسا قانون کاری به این که متهم معتاد بوده یا خیر ندارد، مسئولیت جان بازداشت شدگان با مسئولان قضایی است، این را از این جهت عرض می‌کنم که چه این اتهامات غیرواقعی و پروژه معتادانگاری باشد و چه واقعا کسی معتاد باشد، تفاوتی در مسئولیت قوه قضائیه ایجاد نمی کند.»
از: ایران وایر
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید