سفر سه روزه حسن روحانی به هند با امضای چند سند از جمله تفاهمنامه مدیریت فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار پایان یافت. هند با این توافق میتواند برای یک سال و نیم، کنترل بخشی از بندر چابهار را در اختیار داشته باشد.
سفر رسمی سه روزه حسن روحانی به هند با امضای ۱۵ موافقتنامه و یادداشت تفاهم به پایان رسید. نقطه عطف یادداشتهایی که نارندرا مودی و حسن روحانی امضا کردهاند، تفاهمنامه پیرامون مدیریت فاز یک بندر چابهار است.
بر اساس قرارداد میان تهران و دهلی نو، هند میتواند در ازای ۸۵.۲۱ میلیون دلار سرمایهای که برای توسعه بندر چابهار هزینه کرده از این بندر به مدت ۱۰ سال برای حمل و نقل کالا استفاده کند. قرارداد توسعه این بندر و قرارداد سهجانبه ترانزیت ایران، افغانستان و هند، سوم خرداد ۹۵ و در جریان ملاقات روحانی، اشرفغنی و مودی، روسای دولتی سه کشور در تهران امضا شده بود.
نارندرا مودی، نخست وزیر هند با توصیف بندر چابهار به “دروازه طلایی” گفته است که کشورش میتواند از طریق این بندر به افغانستان و آسیای میانه وصل شود.
اکبر ترکان، دبیر شورایعالی مناطق ویژه اقتصادی ایران، شهریور ۹۵ اعلام کرده بود که توافقنامه واگذاری بخشهایی از بندر چابهار به هند در سفر وزیر کشتیرانی این کشور با تهران امضا شده است.
ترغیب هند به سرمایهگذاری ۲۰میلیارد دلاری در صنایع پتروشیمی و ایجاد مسیر ترانزیت کالا از هند به ایران و افغانستان از مهمترین اهداف سفر روحانی بود. هیاتی بازرگانی روحانی را در کنار وزیر خارجه و وزیر نفت ایران همراهی میکرد.
پس از ملاقات مودی و روحانی، بیانیه مطبوعاتی مشترکی منتشر شده که بند پنجم و ششم آن در خصوص فاز یک بندر چابهار و امضای قرارداد موقت عملیاتی شدن طرح توسعه این بندر است.
هند همچنین اعلام آمادگی کرده که برای بهره برداری کامل از ظرفیت چابهار و اتصال آن به افغانستان و آسیای مرکزی، از توسعه خط آهن زاهدان – چابهار حمایت کند. در بیانیه مشترک طرفین آمده که شرکت “ایرکن هند” و شرکت “ساخت و توسعه زیربناهای جمهوری اسلامی” در حال مذاکره برای تعیین گزینههای تامین مالی و چارچوب زمانی پروژه هستند.
دو کشور در عرصههایی چون لغو ویزا برای دارندگان گذرنامه سیاسی و تسهیلات لازم برای صدور روادید الکترونیکی، تاسیس کرسی مطالعات هند در دانشگاه تهران و حمایت از رشتههای زبان و ادبیات فارسی در هند نیز یادداشت تفاهم امضا کردهاند.
دو سال قبل، در جریان سفر نارندرا مودی به تهران گفته شده بود که برنامه دهلینو و تهران، تبدیل چابهار به قطب تجاری و انرژی منطقه است. هند به این ترتیب میتواند رقیب قدیم خودش، پاکستان را که راههای حمل و نقل هند در منطقه را بسته، دور بزند. بندر چابهار در ۱۷۰۰کیلومتری بندر بمبئی قرار دارد. در حال حاضر، هند ۱/۱ میلیون تن گندم را از طریق بندر چابهار و بدون عبور از خاک پاکستان به افغانستان ارسال میکند.
ایران و هند نیز به طور سنتی از روابط خوبی با یکدیگر برخوردار بودهاند. اگرچه هند گاه زیر فشار علائق آمریکا بوده، اما کوشیده تا روابط خوب خود با ایران را حفظ کند. در عین حال و طبق آخرین گزارش کنگره آمریکا، هند در رابطه با تلاشهای چندجانبه برای استفاده از تحریمها علیه ایران “به طور عمومی همکاری کرده است”.
از: دویچه وله