منابع اقتدار فراوان هستند. در حکومتی اقتدارگرایی رانتی-مذهبی همچون آنچه «جمهوری اسلامی» خوانده می‌شود، هر چیزی می‌تواند منبع اقتدار باشد. از مقبره یک امامزاده گرفته تا صندوق قرض الحسنه، مدرسه و یا حسینه و تکیه و راهپیمایی اربعین، و رسانه‌های مجازی و بالاخره خیرات و مبرات توزیع خواروبار همه در خدمت بازتولید اقتدار هستند.
منابع اقتدار در سطح خرد نظیر ده و محله و تکیه با توزیع نذری و پرستیژ و منزلت در همین سطوح صورت می‌گیرد. در سطح کلان اما، اقتدار باید به شکل انبوه و سراسری فراهم شود وگرنه سازمان دولت اقتدارگرا کارآمد نخواهد بود. در همین راستاست که نهادهای همچون «آستان قدس رضوی» و زیر مجموعه‌های آن کارکرد و معنا پیدا می‌کند.
بازتولید اقتدار در حاکمیت مذهبی-رانتی غالباً و ابتدائاً در زیر لوای سالوس مذهبی و خیرخواهی پنهان می‌شود، اما آنجا که نیاز باشد البته قدرت سخت بخصوص سخت‌ترین آن یعنی سرکوب عریان هم به کار گرفته می‌شود. چنین فرایندی را میتوان در توسعه فعالیت‌های «آستان قدس رضوی» تحت تولیت ابراهیم رئیسی دید.
ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی، به دنبال شکست در انتخابات سال ۹۶ تلاش کرد تا بسیج و سازماندهی مجدد منابعی که در چارچوب نهاد مربوطه در اختیارش بود، شکست خود را جبران و اهرم کسب قدرت را از مجاری دیگری به دست آورد. اختاپوس آستان رضوی از ثروتمندترین نهادهای مذهبی، سیاسی و اقتصادی ایران به شمار می‌آید که دارای صدها نهاد متشکل از شرکت، رسانه‌های مجازی، انتشارات، مؤسسات آموزشی، بهداشتی و پزشکی و موزه است. این نهادها هر چند به واقع مایملک عمومی است، اما تحت سیطره رهبری حکومت و وابستگانش، به منبعی برای توزیع رانت و تولید اقتدار برای باندهای چندی از حاکمیت تبدیل شده است.
اقتدارگرایی تحت لوای امور خیریه از فعالیت‌های گسترده آستان قدس است. در توجیه این چرخه توزیع رانت و تولید اقتدار مصطفی خاکساری قهرودی، معاونت امداد مستضعفان آستان قدس، می‌گوید: «نباید بین خدمت‌رسانی فرهنگی و اقتصادی هیچگونه تفکیکی قائل شد، چراکه اینگونه نیست که خدمت فرهنگی جدای از خدمت‌رسانی اقتصادی باشد. باید به خدمت‌رسانی به مردم، نگاه جامعی داشت».
این نهاد به مثابه حزبی اداره می‌شود تا سربزنگاه حوادث غیرمنتظره تاریخی، شانس رئیسی را برای صعود به رهبری رژیم تسهیل کند؛ چه باندهای پیرامون آستان قدس در روند شکست انتخاباتی رئیسی در یافته‌اند فرایند رسمی انتقال قدرت، تنها سرابی بیش نیست و نمی‌توان به آن تکیه کرد. همچنین آنها دریافتند که بدون منابع مالی، نیروی انسانی سازمان یافته در چارچوب یک نهاد و بالاخره سیاهی لشکر رانت‌بران و رانت‌خواران و پیاده‌نظام خیابانی، نمی‌تواند قدرت مطلقه را قبضه کرد.
در فردای شکست انتخاباتی، رئیسی ابتدا نیروهایی را که در باندهای رسانه‌ای و اقتصادی جریان اقتدارگرا فعال بودند را در چارچوب حزب استان قدس رضوی سازماندهی کرد. در همین راستا، رئیسی پیش از این تلاش کرده بود تا با تأسیس بانک متعلق به آستان قدس رضوی اقتدار خود را گسترش داده و پازل قدرت را تکمیل کند. این اقدام اما با کم‌محلی مقام‌های بانک مرکزی روبه‌رو شد و تأسیس بانک آستان قدس به جایی نرسید.
با هدف گسترش قدرت، رئیسی و باندهای ذی نفوذ او شبکه تلویزیونی حرم رضوی تأسیس کردند که به طور مداوم صحن مقبره امام هشتم شیعیان را به نمایش می‌گذارد. این اقدام البته می‌تواند گامی باشد برای تأسیس شبکه مستقل رادیو و تلویزیونی حزب آستان قدس رضوی. کما اینکه حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه «کیهان» نیز پیشنهاد داد تا آستان قدس رضوی یک تلویزیون مستقل و جهانی به منظور «انتقال پیام و فرهنگ رضوی به مردم جهان» راه‌اندازی کند! رئیسی اما این را کافی نمی‌داند، او در دیدار با شماری از مدیران رسانه گفته بود: «آستان قدس فعالیت‌های گسترده‌ای دارد و می‌تواند زمینه را برای مستندسازی این ظرفیت‌ها و خدمات فراهم کند».
دامنه فعالیت‌های آستان قدس به خراسان محدود نشد. رئیسی کوشش می‌کند تا با تأسیس دفاتر نمایندگی آستان قدس در سایر استان‌های کشور، شبکه توزیع رانت خود گسترش دهد. برای مثال به گزارش آستان‌نیوز، نهاد خبری استان قدس، مراسم افتتاحیه دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی با حضور سید مرتضی بختیاری قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی، پرویز سروری نماینده دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان تهران، مسئولان استانی، خانوده شهدا و ایثارگران و خادمان بارگاه علی بن موسی الرضا در مسجد شهدا برگزار شد.
این گسترش جغرافی آستان قدس چنان است که به گزارش روزنامه اعتماد، «قریب به یک سال است که دفاتر نمایندگی به راه انداخته، نمایندگی‌هایی که از شهرهای بزرگ تا شهرستان‌های دور افتاده را پوشش می‌دهد و حتی در برخی شهرها به یک دفتر اکتفا نکرده و تا ۱۰ نمایندگی به راه انداخته است». همین روزنامه نوشت: «آمار دقیقی از تعداد دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در شهرها و شهرستان‌ها در رسانه‌های مربوط با این نهاد به چشم نمی‌خورد».
اینک خبر می‌رسد که «یگان حفاظت» آستان قدس رضوی با موافقت ستاد کل نیرو‌های مسلح آغاز به کار کرد. رئیسی در هنگام افتتاح این «یگان حفاظت» گفت: «یکی از مأموریت‌های ما حفظ اماکن متبرکه از هرگونه آسیب است، زیرا همیشه این اماکن مورد طمع افراد شرور و و شیاد قرار دارد».
به نظر می‌رسد که رئیسی با تأسیس «یگان حفاظت» آستان قدس، به تدریج در کنار منابع اقتدار نرم قدرت- یعنی منابعی همچون توزیع رانت، توزیع غذای رایگان و تأسیس رسانه و استخدام ابواب جمعی و مریدان-، اینک تلاش می‌کند تا منابع سخت قدرت، یعنی قدرت نظامی را هم مستقیماً به کار بگیرد. بدین ترتیب و با تأسیس «یگان حفاظت» حزب آستان قدس رضوی بازوی مسلح خود برای عبور از بحران قدرت را تدارک می‌بیند.
از: رادیو فردا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید