سرویس بین الملل- این دولت ایالات متحده آمریکا بود که نقش و مسئولیت اصلی در سرنگونی آخرین رهبر دموکرات ایران (مصدق) را برعهده داشت.
به گزارش آفتابنیوز؛ نشریه “فارین پالسی” با نگاهی به اسناد موجود درباره کودتای ۲۸ مرداد به نقش دولت امریکا در آن کودتا اشاره دارد و می‌نویسد: “علیرغم آنکه کارزار تجدیدنظرطلبی تاریخی در واشنگتن ایجاد شده است، واقعیت آن است که اسناد آرشیوی آشکارا نشان می‌دهند که دولت امریکا بازیگر کلیدی در کودتای ۱۹۵۳ در ایران بود؛ کودتایی که به سرنگونی دولت محمد مصدق انجامید. این امریکا بود که نقش اصلی را ایفا کرد”.
این نشریه در ادامه می‌نویسد: “مصدق یک ایرانی تحصیلکرده در رشته حقوق در اروپا و از خانواده‌ای آریستوکرات و اشرافی بود. او از سال ۱۹۵۱ میلادی دو دوره نخست‌وزیر ایران بود. او آغازگر جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران علیه کنترل انحصاری بریتانیا بر آن صنعت بود. در نهایت او در آگوست سال ۱۹۵۳ میلادی در جریان کودتای نظامی مورد حمایت سیا و سرویس مخفی اطلاعاتی بریتانیا سرنگون شد. ملی شدن صنعت نفت ایران تنها خبر بدی برای منافع اقتصادی بریتانیا نبود، بلکه موضوعی حیاتی علیه امپراتوری بریتانیا در خاورمیانه بود. علیرغم آنکه “هری ترومن” رییس‌جمهوری وقت امریکا، بریتانیا را به خویشتن‌داری دعوت کرد با این حال، در نهایت امریکا خود صبرش را از دست داد؛ آن هم به دلیل شکست مذاکرات آنگلو – ایرانی که خود امریکایی‌ها میزبانی‌اش را برعهده داشتند. این هراس در میان امریکایی‌ها ایجاد شده بود که ادامه بی‌ثباتی و بحران می‌تواند باعث قدرت‌گیری حزب کمونیست توده در ایران شود در نتیجه، پرزیدنت آیزنهاور به سیا دستور برنامه‌ریزی برای ساقط کردن دولت مصدق را در سال ۱۹۵۳ داد”.
این نشریه در ادامه می‌نویسد: “آن کودتا نظام پادشاهی مشروطه ایران را به یک دیکتاتوری تغییر داد که در نهایت با انقلاب ۱۹۷۹ میلادی سرنگون شد. مصدق قهرمان ملی ایرانیان باقی ماند چرا که از حاکمیت ملی ایران و منبع حیاتی ملی ایران یعنی نفت در برابر انحصارطلبی بریتانیا دفاع کرده بود. مصدق نماد ملی‌گرایی مدنی و قانون‌گرایی باقی ماند چرا که می‌خواست شاه تنها سلطنت کند و نه حکومت”.
این نشریه می‌افزاید: “نقش سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا در کودتا کلیدی بود. با این حال، نقش اصلی حمایتی برعهده امریکایی‌ها بود. بریتانیایی‌ها خوشحال بودند که امریکا مسئولیت کودتا را برعهده گرفته و بی‌سر و صدا از این موضوع خرسند بودند که امریکا مقصر شناخته می‌شد”.
این نشریه می‌افزاید: “اخیرا “برایان هوک” از مقام‌های دولت ترامپ در مورد امور ایران مدعی شد که مخالفان داخلی مصدق به خصوص روحانیون نقش اصلی را در کودتا علیه او داشتند. مورخان اندکی استدلال و ادعای هوک را جدی می‌گیرند. اکثر مورخان معتقدند که امریکا در کودتا نقش داشت. تنها چند روز پس از پیروزی کودتا، “لوی هندرسون” سفیر وقت امریکا در تهران گزارش داد که “شایعاتی” گسترده مطرح است که امریکا در کودتا نقش داشته است. در این میان، در اسناد آمده که سرلشکر زاهدی -که پس از ساقط کردن مصدق به قدرت رسید- گفته بود که ایران عمیقا مدیون و قدردان امریکا برای کمک به تلاش‌های او در راستای ساقط کردن مصدق است. علاوه بر اشاره “نیویورک تایمز” به نقش سیا در کودتا، این “مادلین البرایت” وزیر خارجه سابق امریکا بود که پیشتر به نقش امریکا در کودتا اعتراف کرده بود”.
“فارین پالسی” می‌نویسد: “سلطنت‌طلبان ایرانی در امریکا از اسناد می‌ترسند. آنان می‌دانند که اثبات نقش امریکا در کودتا وجهه‌شان و مشروعیت خاندان پهلوی را زیر سوال خواهد بود. دولت ترامپ و طرفداران تغییر رژیم در ایران نیز می‌ترسند که افشای نقش امریکا در کودتا بر وجهه و مشروعیت امریکا برای حمایت از مخالفان جمهوری اسلامی تاثیر مشابهی بگذارد و این تصور را در ایران ایجاد کند که امریکا قصد مداخله مشابهی را در امور ایران در آینده دارد. در نتیجه، هر دو طیف نقش امریکا در کودتا را انکار می‌کنند. آنان به کمک مورخان طرفدار پهلوی چون “داریوش بایندر” و پژوهشگران امریکایی چون “ری تکیه” در شورای روابط خارجی امریکا تلاش می‌کنند تا با تاریخ‌سازی، امریکا را از مسئولیت داشتن در کودتا مبرا سازند.
واقعیت اما آن است که تیم سیا به رهبری “کرمیت روزولت”، نوه تئودور روزولت رییس جمهوری امریکا سازماندهی واحدهای نظامی و تامین مالی برای کودتاگران را برعهده داشت. افسران بریتانیایی از اکتبر ۱۹۵۲ از عملیات کنار کشیدند و نقش مستقیمی در کودتای اگوست ۱۹۵۳ و یا فعالیت‌های سیاسی پنهانی در ماه‌های منتهی به کودتا نداشتند. شاه ایران نیز در ابتدا مخالف کودتا بود و تنها به فرمان برکناری مصدق اکتفا کرد. با این حال، او تحت فشار امریکا متقاعد شد که مصدق تنها با کودتا ساقط می شود. زاهدی تحت رهبری امریکا هدایت کودتا را برعهده گرفت. علیرغم آنکه زاهدی در فاصله ۱۶ تا ۱۹ آگوست در سفارت امریکا و خانه امن سیا مخفی شده بود اسناد معتبری وجود ندارند که نشان دهند او سازماندهی واحدهای نظامی را در ۱۹ آگوست برعهده داشت. واقعیت آن است که روزولت کاتالیزور اصلی برای سازماندهی اقدامات افسران نظامی ایران بود”.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید