مقاله و فایل صوتی هفتاد و هشتم
با سلام، من ریموند رخشانی هستم و حوزه کارشناسی من مهندسی سیستم هاست، و تخصص علمی من در بکارگیری اندیشه سیستمی برای انتقال فن آوری مدرن و اجرا و پیاده سازی تولید فراورده های نوین می باشد.
در این سلسله از مقالات و فایل های صوتی، کوشش می کنم که علم مدرن را (به زبان فارسی) از پایه به دوستانی که علاقمند هستند، در حد توان، ارائه کنم. از اساتید، پژوهشگران و اندیشمندان عزیز، خواهشمندم که لینک ها را به دوستان و بویژه به جوانان دانش پژوه ما (که اغلب دسترسی نظام مند برای آشنایی با علم مدرن – به زبان فارسی – ندارند) ارسال فرمایند.
لینک همه مقالات و فایل‌های صوتی پیشین در پایان مقاله گذاشته شده است[۱]. از همه خوانندگان خواهشمندم که به دقت زیرنویس های این مقاله را بخوانند که بدون آنها در چنین مقاله ی کوتاهی، نقد من و توضیحات لازم پیرامون علم ، برای من نویسنده و همچنین برای شما خواننده محترم، بی معنی است.
دوستانی هم که در شبکه های اجتماعی حضور دارند، می توانند این مجموعه فایل های صوتی و مقالات “سرشت علم” را از ابتدا از طریق لینک تلگرام زیر با دوستان دیگر شریک شوند. با احترام، ر. رخشانی
(“https://t.me/natureofscience”)
علم[۲]: این سرزمینِ بی پایان ناشناخته ها
در سال هایِ اخیر بسیاری مَحافلِ دینی و غیردینی و نَهاد‌هایِ دولتی و غیردولتی و برخی بُنیاد‌های[۳] خصوصی و غیرخصوصی ادعا کرده اند که علم[۴] به پایان خود رسیده است[۵].
این محافل همچنین “نظر” می دهند که گویا چون علم[۶] هنوز پاسخِ بسیاری پدیده ها را ندارد پس “بنابراین” شکست خورده است[۷] و بپایان خود رسیده است[۸]. و لابد صد البته بشرِ امروزی هم باید برای پاسخ یابی به پدیده ها حتما به” رمل” و “اسطرلاب” و به “عِرفان[۹]” و “طالع بینی” و “جّن گیری” و “آینه بینی” و همچنین به “اِستخاره” و “جادو جنبل” و به “خرافات “[۱۰]متوسل شود!
اِشکالِ عمده ی این محافل در این است که اصلا علم و سرشتِ فرآیندِ علمی و اصولا روشِ علمی را نمی شناسند[۱۱].
پیمانه ی معرفتیِ این محافل نیز(در بهترین نمونه هایِ خود) اَغلب چندان کوچک است که با خواندنِ چندسطر از یک کتابِ عرفانیِ کُهنه (و ارتباطِ آن با برداشتی بی نهایت سطحی و اینترنتی از پدیده های علمی[۱۲]) احساس می کنند مملو از علم شده اند[۱۳]، می پندارند قله های علم را فتح کرده اند[۱۴].
روحیه یِ جُستار برایِ راستی و روحیه ی حقیقت طلبی که در سرشتِ فرآیند علمی ست[۱۵] با احساسِ سیریِ معرفتی آنها[۱۶] از دست می رود[۱۷]. برایِ آنها پاسُخِ تمامِ مسایلِ مهمِ علمیِ دنیایِ امروز(از علومِ ژنتیک تا فیزیکِ هسته ای تا فیزیکِ ذرات تا زیست شناسیِ ملکولی و تا فن آوریِ نانو و غیره) را مولوی و عطار و سنایی و حافظ و ابوسعید قرن ها پیش داده اند! البته برایِ آنها برخی جزئیات هم هست که در اینترنت می توانند پیدا کنند[۱۸]!
نکته تاسف بار اینست که، روشنفکرانی هم (داخل و خارج ایران) با کژآموزی های خود سالهاست آب به آسیاب این محافل می ریزند و حتی چند نمونه ی درستِ پژوهشی پیرامون مدرنیته و پیرامونِ آموزشِ علم و تاثیراتِ امروزی علم و صنعت و ابزار و فن آوری بر جامعه ی ایرانی را ارائه نداده اند که هیچ، اغلب ایجادِ سردرگُمی کرده اند (که جاده صاف کنِ خرافات است[۱۹].)
آنچه این محافل “نظرپرداز” در مُوردِ فرآیندِ علم نمی دانند[۲۰] و یا در “نظرپراکنی” خود “تظاهر به خواب می کنند” این واقعیت است که هر فرضیه ی علمی، هر نظریه یا قانونِ پیشنهادی و توضیحی مُسلما و آشکارا می باید به پیش بینی هایی آزمون پذیر[۲۱] منجر شود[۲۲] که مرحله ی جدیدی از مُشاهدات و جمع آوریِ داده ها را می طلبد[۲۳]. نتیجتاً نادرست بودن هر نظریه یا فرضیه ی علمی همواره می تواند در پیش بینی های خود[۲۴] اثبات شود[۲۵]. اگرچه صحتِ پیش بینی ها هم هرگز کاملا اثبات نمی شود.[۲۶]
علم فرآیندِ جُستجویی بی پایان است[۲۷]. علم مکتب نیست، علم ایدئولوژی نیست، علم جزم اندیشی[۲۸] نیست[۲۹]. با اختراعِ هر ابزار جدید علم به کرانه های نوینی می رود و نظریه هایِ خود را اِثبات یا رد می کند و نظریه های جدیدی را مطرح می کند[۳۰]. علم راستین هر آنچه متکی بر اسناد و شواهدِ تجدیدپذیر است و بارها مستقلاً اثبات شده در اختیارِ بشر قرار می دهد[۳۱]. آنچه هم علم نمی داند می گوید نمی دانیم[۳۲]. علم را با محفل و معبد و کلیسا و با مسجد و کنیسا کاری نیست، و علم آن نهاد‌ها را به دین باورها و فلسفه باورها می سپارد[۳۳].
فیزیکدان انگلیسی ویلیام هاروی[۳۴] که گردشِ خون را کشف کرد[۳۵]، در قرنِ هفدهم یعنی چند قرنِ پیش پاسخی به مُدعیان امروزی هم داده بود هنگامیکه گفت “هر آنچه ما دانشمندان علمی می دانیم بی نهایت کمتر از ناشناخته هایِ ماست[۳۶].” و صد البته امروز دانشمندانِ واقعیِ بسیار به وُجودِ ناشناخته ها آگاه تر اند. دانشمندانِ علمی هرگز از ندانستن ترسی نداشته اند و ندارند[۳۷].
کلیدِ شناختِ اینکه چرا علم سرزمینِ بی پایان ناشناخته هاست نه در طبقه بندی دانسته های امروزی ما بلکه در درکِ ما از عظمتِ ناشناخته هاست. [۳۸]
همه پرسی جهانیِ از دانشمندانِ علمی اخیرا چهار حوزه ی عمده تر پژوهشیِ ناشناخته ها را به شرح زیر مطرح کرده است.[۳۹]
- بیشترین تعدادِ دانشمندان علمی تحقیقاتِ پیرامون مغز[۴۰] و سرشتِ آگاهی[۴۱] را در راس اولویت های علمی[۴۲] قرار داده اند.
- ماهیتِ گرانش یا جاذبه و سرشتِ مساله ی زمان[۴۳] موضوع دوم در رده بندیِ اولویت هاست.
- پاسخگویی علمی به نیاز‌های انسانی از قبیل تولیدِ غذا، مسایلِ زیست محیطی و درمانِ بیماری ها[۴۴] در رده ی سوم قرار دارد و بالاخره
- مسایلِ اجتماعی از قبیل تعلیم و تربیت و شیوه های آموزش[۴۵]، قوانینِ بهینه سازی اقتصاد[۴۶] و راهکار‌هایِ جلوگیری از اجتناب ناپذیریِ جنگ[۴۷] در رده ی چهارم اولویت ها قرار دارد.
البته دو مقوله ی دیگر پژوهش های علمی که امروزه منابعِ فراوانی به آنها اختصاص داده شده یکی جستجو برای نشان های وجودِ زندگی[۴۸] در دیگر[۴۹] سیارات[۵۰] (SETI) و دیگری زیست شناسیِ توسعه[۵۱] است[۵۲].
یکی از بزرگترین ناشناخته های علم امروز سرشتِ نُطفه و تخمکی بارور[۵۳] است[۵۴]، یعنی پدیده ای میکروسکوپی که همه ی جانوران و انسان ها از آن رشد می یابند[۵۵].
- از تک سلولی منفرد، دنیایی از ساختار‌هایی تخصّصی[۵۶] بوجود می آید که هریک از آن ساختار‌ها سلول های مختلف و ویژه ی خود را دارد[۵۷] (چشم، گوش، خون، روده، دست، پا و غیره[۵۸].)
- با تقسیمِ اولین سلول دیگربار و دیگربار ساختار‌های اولیه ای پدیدار می شوند[۵۹] (که علیرغمِ داشتنِ DNA یکسان) به اندام هایی مشخص با کارایی و کارکرد‌های ویژه ی خود تبدیل می شوند.[۶۰]
- اینکه هر سلولی در تقسیمِ خود چگونه می داند که تبدیل به چه شود از بزرگترین راز‌هایِ امروزی علم است[۶۱].
- توضیح، مستندسازی و تفسیر گام های بی شماری که برای نمونه یک سلول را در نهایت به چشم، گوش و یا به اندام هایی دیگر تبدیل می کند از عمده ترین مسایل پژوهشی است[۶۲].
زیست شناسیِ توسعه[۶۳] حوزه ی تخصّصیِ دیگری از پژوهش های علمی امروز است.[۶۴]
- پیداکردن همه ی راه های رشدِ ژنتیک[۶۵] وقتی که توسعه همگون است، تقریبا غیرممکن است[۶۶].
- بهمین دلیل زیست شناسانِ توسعه موضوعِ پژوهش خود را از سویی بر جانورانی با طولِ عُمری کوتاه (از قبیل حشره ی میوه که در حدود چهل، ۴۰، تا پنجاه، ۵۰ روز عمر می کند[۶۷]) و از سویی دیگر بر آنچه به اشتباه یا ناهمگون رشد می یابد، گذاشته اند[۶۸].
- زیست شناسانِ توسعه در محیطِ آزمایشگاهی با استفاده از اشعه و یا موادِ شیمیایی بر روی ژن های حشره ی میوه برای بوجودآوردن دِگرش هایِ ژنتیک[۶۹]، راه هایِ ژنتیکِ رشد را مطالعه می کنند[۷۰].
- دیدنِ حشره های عجیبِ میوه که سه چشم یا چندین بال دارند و یا پای شان از سر‌شان بیرون آمده و دیدنِ دیگر اندام هایِ دفورمه ) تغییر شکل یافته( در اثرِ دِگرش هایِ ژنتیک[۷۱] ترس آور است[۷۲].
علایمی شیمیایی که رشدِ اندام ها را کنترل می کنند در نُطفه شروع می شوند[۷۳].
- با تقسیمِ هر سلول، گویی سلول های جدید می دانند که چه ژن هایی را روشن و کدام را خاموش کنند[۷۴] تا رشدِ هر اندامی مسیرِ طبیعی خود را بپیماید[۷۵].
- همه ی گام های رشدِ اندام ها با علایمی شیمیایی کنترل می شوند – که مخلوط های شیمیایی ای یگانه[۷۶] با ساختاری سه بعدی اند[۷۷] .
اینکه آیا ما در کهکشانِ خود[۷۸] و در گیتی بزرگ تر تنها هستیم[۷۹]، پرسشی ژرف در پژوهش های علمی امروز است[۸۰] که در پروژه ای بنام “جستجو برای ذکاوتی فرازمینی یا ماورا زمینی[۸۱]” بودجه ی پژوهشی دارد. [۸۲]
- پیش از دهه ی پنجاهِ میلادی این پرسش بشوخی گرفته می شد[۸۳].
- از سال ۱۹۵۹ به این طرف، با دریافتِ امواجی از اعماقِ کهکشان که شباهت به امواجی رادیویی داشته اند[۸۴]، این مساله جدی تر گرفته شده است[۸۵].
- بیشتر پرسش های علمی ابتدا به نحوی سطحی پاسخ داده می شوند و به تدریج تکمیل می شوند[۸۶]. دو پاسخِ امروزی علم[۸۷] به اینکه “آیا ما در کهکشان تنها هستیم؟،” در “آری هستیم” و در “هنوز نمی دانیم” خلاصه شده اند[۸۸].
بنیانگذار پروژه ی SETI فرانک دِرِیک[۸۹] که پرفسورِ ستاره شناسی در دانشگاهِ کالیفرنیا در شهرِ سن دیگو (UCSD) است می گوید[۹۰] که چیزی نزدیک به صد میلیارد ستاره در کهکشانِ راهِ شیری وجود دارد[۹۱] و چیزی هم در حدود ۱۰۰ میلیارد کهکشان در گیتی[۹۲] است[۹۳]. او پاسخ به پرسش پیرامونِ تنهایی انسان در گیتی را به برآوردی احتمالاتی بر اساس چند پرسش واگذار می کند[۹۴] که:
- چند ستاره ی شبیه به خورشید وجود دارد؟ برآوردِ دِرِیک این است که در کهکشانِ ما[۹۵] چیزی نزدیک به ۵۰۰ میلیون ستاره ی شبیهِ به خورشید هست[۹۶].
- و چند عدد از ستارگانِ شبیه به خورشید منظومه ی خورشیدی خود را دارند؟ با دانشِ امروزی ما در موردِ چگونگی شکل گیری ستارگان در انبوهِ گاز‌ها و غبار‌ها[۹۷] (فرضیه ی سحابی یا میغ وارگی[۹۸]) سیستم های منظومه ای اجتناب ناپذیر اند[۹۹].
- و چند عدد از منظومه های خورشیدی سیاره ای شبیه به زمین دارند[۱۰۰]؟ ویژگی زمین در داشتنِ آب بشکلِ مایع بدلیلِ طیف درجهی حرارتی ای باریک[۱۰۱] (بالاتر از صفر درجه و پایین تر از ۱۰۰ درجه ی سانتی گراد) است[۱۰۲]. معهذا تعدادِ ستارگانِ شبیه به زمین در منظومه هایی خورشیدی می تواند صد‌ها میلیون برآورد شود[۱۰۳].
- و چه درصدی از ستارگانِ شبیه به زمین احتمالِ وجودِ شکلی از زندگی[۱۰۴] را در خود دارند[۱۰۵]؟
- و احتمالِ اینکه شکلی از زندگی هوش یا ذکاوت داشته باشد چقدر است[۱۰۶]؟
- و آیا شکل پرذکاوتی از زندگی تلاش برای ایجادِ ارتباط خواهد کرد[۱۰۷]؟
- و بالاخره اینکه آیا جوامعِ پیشرفته به یکسان و به یک شیوه ارتباط[۱۰۸] برقرار می کنند[۱۰۹]؟
حتی نگاهی گذرا به مسایلی که در اینجا به آنها بسیار بسیار مختصر اشاره شد نیاز به دهه ها و یا شاید به قرن ها[۱۱۰] مطالعه، جستجو، پژوهش و اکتشاف علمی داشته باشد[۱۱۱].
هر آنچه شرایطِ تاریخیِ نوین (مدرنیته) نامیده ایم[۱۱۲]، بدلیل همین روحیه یِ جستارِ علمی و پرسشگری بدست آمده است[۱۱۳]. علم با روحیه ای آزاد و کنجکاوانه به پرسشگری می پردازد و تابوسازی ها و توتم پرستی ها[۱۱۴] را می شِکند. روحیه یِ جستار برایِ راستی و روحیه ی حقیقت طلبی در سرشتِ فرآیندِ علمی ست[۱۱۵].
علم کار خود را می کند و از ندانستن و نداشتنِ پاسخ اِبایی ندارد[۱۱۶]. در فرآیندِ علمی، تواناییِ پرسشگری بمَراتب مهم تر از پاسخگویی است[۱۱۷] . علم را با جَزم اندیشی قرابتی نیست[۱۱۸].
برخی محافلِ دینی و غیردینی و یا نهاد‌هایِ دولتی و غیردولتی و یا برخی بنیاد‌هایِ خصوصی و غیرخصوصی می توانند در موردِ پایان عِلم و یا شکستِ عِلم اِدعا و “نظرپردازی” کنند[۱۱۹]. اما علم را با جزم اندیشان و “میان مایه گان” کاری نیست[۱۲۰].
برخی روشنفکرانِ دینی هم که در بیشتر موارد، برداشتی کهنه، فلسفی و قدیمی دارند، و بجای آشنایی با علم[۱۲۱] (که مهم ترین اصل است،) تنها با فلسفه علم آشنا هستند (و نتیجتا صلاحیت نقد نظریه های علمی را ندارند،( تنها در انتظارند تا بدانند که علم در چه مورد می گوید نمی دانیم و فورا آن مساله را پیراهن عثمان کرده و به مباحث ماورأ الطبیعه می کشانند (!) و تبلیغ می کنند[۱۲۲] که علم نمی داند[۱۲۳]!
البته در دورانِ “طالع بینی” و “جّن گیری” و غوغایِ جَهل و خرافات[۱۲۴]؛ فهم و ادراک همیشه مایه ی آوارگی و طرد از جامعه هم هست[۱۲۵]. در چنین دورانی، هنر هم گناه است[۱۲۶]؛ و آزادگی و جستار و پرسشگری همواره تقصیر[۱۲۷]؛ و صَرافانِ گوهرناشناس در دورانِ جَهل، همیشه خَرمهره را با دُرّ برابر می کنند[۱۲۸] .
اما روحیه یِ جستار برایِ راستی و روحیه ی حقیقت طلبی در سرشتِ فرآیند علمی ست[۱۲۹]. علم کار خود را می کند . با هر کشفِ علمی و اختراعِ هر ابزارِ فنی دریچه های نوینی به دنیایِ راز‌ها گشوده می شود.[۱۳۰] به پرسش هایِ دیرینه پاسخ داده می شود و پرسش های مدرن همیشه باوَر‌هایِ پوسیده را یکی پس از دیگری به چالش می گیرند و در نتیجه خرافات، جزم اندیشی و مَکتب هایِ لابلایِ قرن ها پوسیده[۱۳۱] گام به گام رو به نابودی می گذارند.[۱۳۲]
دانشمندانِ علمی می گویند نمی دانیم و این پرسش ها را داریم و “میان مایه گانِ” خرافاتی اِدعا می کنند که می دانند و پاسخ ها داده شده است و می گویند که جایِ شکی هم نیست[۱۳۳]. لابد به باورِ آنها علم نیز شکست خورده است و شاید پرسش گری هم “ارتداد” است!
اما بارها و بارها ثابت شده است که “میان مایه گان” را از علم[۱۳۴] و از شرایطِ تاریخیِ نوین یعنی از مدرنیته[۱۳۵] گریزی نیست[۱۳۶].
نیرویِ جستجوگر، پرسشگر و روشنایی بَخشِ علم نیرو‌های تیره ی ایدئولوژی، باور، مَکتب، جَزم اندیشی و خرافات را گام به گام از بین برده است و خواهد برد [۱۳۷].
به گفته ی خِرَدمندی کهن: “من برای نبرد با تاریکی شمشیر نمی کشم، چراغ می افروزم[۱۳۸].”
————————
https://www.linkedin.com/in/raymond-rakhshani-16628a5/detail/recent-activity/shares/
چاپ و انتشار این مقالات و فایل های صوتی بدون ذکر نام نویسنده (ر. رخشانی) و مرجع، و هرگونه استفاده برای مقاصد خصوصی و اهداف انتفاعی بدون گرفتن مجوز از نویسنده اکیدا غیرقانونی است.
Hogan, J. The End of Science. New York: Times Books, 1997.
Kopp, Kathleen, N. Teaching Science Today, 2nd Edition (Effective Teaching in Today’s Classromms.) Shell Education, 2014.
Rakhshani, Raymond. Origins of Modernity. Even Development in the Evolution of Science and Technology. South Carolina: CreateSpace, A Division of Amazon Publishing, 2011.
Sourcebook. 2020 This Day in Science Boxed Calendar: 365 Groundbreaking Discoveries, Inspiring People, and Incredible Facts. Sourcebook, 2019.
Pinker, Steven. Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress. Penguin Books, 2019.
Harari, Yuval Noah. Sapiens: A Brief History of Humankind. Harper Perennial, 2018.
Farha, Bryan, and Shermer, Michael. Pseudoscience and Deception: The Smoke and Mirrors of Paranormal Claims. UPA, 2014.
Benitez, Armando. The Roots and Origins of Fortune and Misfortune: The Logic Behind Superstition. Alondra Press, 2011.
Gala Research Inc. American Men and Women of Science: A Biographical Directory of Today’s Leaders in Physical, Biological, and Related Sciences. Gala Research Inc., 2019.
Hubbard, Raymond. Corrupt Research: The Case for Reconceptualizing Empirical Management and Social Science. Sage Publications, 2015.
Carey, S. Theories of the Earth and Universe: A History of Dogma in the Earth Sciences. Stanford University Press, 1988.
Rakhshani, Raymond. Confoundedness: The Struggles of a Civil Movement. CreateSpace, An Amazon On-Demand Publishing Institution, 2009.
Wootton, David. The Invention of Science: A New History of the Scientific Revolution. Harper, 2015.
Klimek, Daniel Maria. Medjugorje and the Supernatural: Science, Mysticism, and Extraordinary Religious Experience. Oxford University Press, 2018.
Yaffe, Philip, A. Understanding the World through Science and Dogma. Amazon Digital services LLC, 2016.
Baruss, Imants, and Mossbridge, Julia. Transcendent Mind: Rethinking the Science of Consciousness. American Psychological Association, 2016.
Kaufman, Allison, B. Pseudoscience: The Conspiracy Against Science. The MIT Press, 2018.
Weinberg, Steven. To Explain the World: The Discovery of Modern Science. Harper Perennial, 2016.
Dewey, Edward, R. and Dakin, Edwin, F. Cycles: The Science of Prediction. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2013.
Reilly, John. The Ascent of Birds: How Modern Science is Revealing Their Story. Pelagic Publishing, 2019.
Patten, Mildred, L. and Newhart, Michelle. Understanding Research Methods. Routeledge, 2017.
Goebel, Kai, and Daigle, Matt, and Saxena, Abhinav, and Sankararaman, Shankar, and Roychoudhury, Indranil, and Celaya, Jose. Prognostics: The Science of Making Predictions. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2017.
Carey, Stephen, S. A Beginner’s Guide to Scientific Method. Cengage Learning, 2011.
Bryson, B. A Short History of Nearly Everything. New York: random House, 2004.
Gimbel, Steven. Exploring the Scientific Method: Cases and Questions. University of Chicago Press, 2011.
Kareiva, Peter, and Marvier, Michelle, and Silliman, Brian. Effective Conservation Science: Data not Dogma. Oxford University Press, 2017.
Burock, Marc. Collapsed Ideas: An Inquiry into Dogmatic Entities. Amazon Digital Services LLC, 2018.
Hazen, Robert, M. and Trefil, James. Science Matters: Achieving Scientific Literacy. Anchor, 2009.
Alger, Bradley. Defense of the Scientific Hypothesis: From Reproducibility Crisis to Big Data. Oxford University Press, 2019.
Pellizzari, Edo, and Lohr, Kathleen, N. and Blatecky, Alan, and Creel, Darryl. Reproducibility: A Primer on Semantics and Implications for Research. RTI International Press, 2017.
National Academy of Sciences. Reproducibility and Replicability in Science. National Academies Press, 2019.
William Harvey
Harvey, William, and Willis, Robert. On the Motion of the Heart and Blood in Animals. Prometheus, 1993.
Hawking, Stephen. Brief Answers to the Big Questions. Bantam, 2018.
Du Sautoy, Marcus. The Great Unknown: Seven Journey to the Frontiers of Science. Penguin Books, 2018.
De Boer, George, E. A History of Ideas in Science Education. Teachers College Press, 1991.
Helfand, D.J. Scientific Habits of Mind. http://www.fos-online.org/habitsofmind/index.html
Eagleman, David. The Brain: The Story of You. Vintage, 2017.
برای آشنایی پایه ای با جدیدترین نظریه های علمی پیرامون آگاهی انسان، نگاه کنید به:
https://drive.google.com/file/d/0Bw7EFXWJCSimYXoxenNZVm1TX00/view?ts=5844936e
scientific priorities
Anderson, Edward. The Problem of Time: Quantum Mechanics Versus General Relativity. Springer, 2017.
El-Sayed, Abdulrahman, and Galea, Sandro. Systems Science and Population Health. Oxford University Press, 2017.
Walker, Timothy, D. Teach Like Finland: 33 Simple Strategies for Joyful Classrooms. W. & W. Norton and Company, 2017.
نگاه کنید به:
https://www.youtube.com/watch?v=ywx_nPApivE
Harris, Shane. The Rise of the Military-Internet Complex. Mariner Books, 2014.
Kelly, Erin Entrada, and Roxas, Isabel. Hello, Universe. Greenwillow press, 2017.
Gould, Roy, R. Universe in Creation: A New Understanding of the Big Bang and the Emergence of Life. Harvard University Press, 2018.
Search for ExtraTerrestrial Intelligence
developmental biology
Pyeritz, Reed, E. and Korf, Bruce, R. and Grody, Wayne, W. Emery and Remoin’s Principles and Practice of Medical Genetics and Genomics: Foundations. Academic Press, 2018.
embryo and fertilized egg
Flatt, Thamas, and Heyland, Andreas. Mechanisms of Life History Evolution: The Genetics and Physiology of Life History Traits and Trade-Offs. Oxford University Press, 2011.
Barresi, Michael, J. F. and Gilbert, Scott, F. Developmental Biology. Sinauer Associates of Oxford University Press, 2019.
specialized structures
Gilbert, Scott, F. Developmental Biology. Oxford University Press,, Sinauer Associates, 2013.
Ballarin, Loriano, and Cammarata, Matteo. Lessons in Immunity: From Single-cell Organisms to Mammals. Academic Press, 2016.
Omuruka, ThankGod, C. Genetics of Fingerprints and Lip Prints: Inheritance Patterns, Genetic Linkages and Gender Influence. LAP Lambert Academic Publishing, 2019.
Meyers, Robert, A. Frontiers in Developmental Biology ( Current Topics from the Encyclopedia of Molecular Cell Biology and Molecular Medicine.) Wiley-Blackwell, 2019.
Carlson, Bruce, M. Human Embryology and Developmental Biology. Elsevier, 2018.
Skwarecki, Beth. Genetics 101: from Chromosomes and the Double Helix to Cloning and DNA Tests, Everything You Need to Know about Genes. Adams Media, 2018.
Strachan, Tom, and Read, Andrew. Human Molecular Genetics. Garland Science, 2018.
Lawrence, P. The Making of a Fly: The Genetics of Animal Design. Oxford: Blackwell, 1992.
genetic pathways
Slack, Jonathan, M. W. Essential Developmental Biology. Wiley- Blackwell, 2012.
Pedro-Salvador, Abdulateef, and Pedro, Muhammad. Introduction to Genetic Inheritance: A Mathematical Model. Independently Published, 2018.
Pollard, Thomas, D. and Earnshaw, William, C. and Lippincott- Schwartz, Jennifer, and Johnson, Graham. Cell Biology E-Book. Elsevier, 2016.
genetic mutation
Sanes, Dan, H. and Reh, Thomas, A. and Harris, William, A. and Landgraf, Matthias. Development of the Nervous System. Academic Press, 2019.
McKissick, Katie. What’s in Your Genes? From the Color of Your Eyes to the Length of Your Life, A Revealing Look at Your Genetic Traits. Adams Media, 2014.
Gilbert, Scott, F. and Epel, David. Ecological Developmental Biology: The Environmental Regulation of Development, Health, and Evolution. Sinauer Associates of Oxford University Press, 2015.
Wolpert, Lewis. Developmental Biology: A Very Short Introduction . Oxford University Press, 2011.
Cuticchia, James, A. Genetics: A Handbook for Lawyers. American Bar Association, 2019.
Meyers, Robert, A. Frontiers in Developmental Biology ( Current Topics from the Encyclopedia of Molecular Cell Biology and Molecular Medicine.) Wiley-Blackwell, 2019.
unique chemical mix with three-dimensional configuration
Alberts, Bruce, and Hopkin, Karen, and Johnson, Alexander, D. and Morgan, David, and Raff, Martin, and Roberts, Keith, and Walter, Peter. Essential Cell Biology. W. W. Norton & Company, 2019.
Rovelli, Carlo. The Order of Time. Riverhead Books, 2018.
Lewis, Geraint, F., and Barnes, Luke, A., and Schmidt, Brian. A Fortunate Universe: Life in a Finely Tuned Cosmos. Cambridge University Press, 2016.
Freedman, Roger and Geller, Robert, and Kaufmann, William, J. Universe: Stars and Galaxies. W. H. Freeman, 2015.
Search for Extraterrestrial Intelligence – SETI
Sullivan, W. We Are Not Alone, Revised Edition. New York: Plume, 1994.
Loeb, Abraham, and Furlanetto, Steven, R. The First Galaxies in the Universe (Princeton Series in Astrophysics Books.) Princeton University Press, 2013.
Gonzalez, Walter, and Burch, James, L. Key Processes in Solar- Terrestrial Physics. Springer, 2012.
Anderson, James. Questions on Space, Time, and Beyond: Question and Answer Guide to Astronomy. Createspace Independent Publishing Platform, 2015.
Hazen, Robert, M. and Trefil, James. Science Matters: Achieving Scientific Literacy. Anchor, 2009.
Massimi, Michela. Philosophy and the Sciences for Everyone. Routledge, 2014.
Sitchin, Zecharia. The Complete Earth Chronicles. Bear & Company, 2014.
Frank Drake
Drake, Frank. Is Anyone Out There? Delacorte Press, 1992.
Dufay, Jean, and Gingerich, Owen. Introduction to Astrophysics: The Stars. Dover Publication, 2012.
universe
Pankaj, Joshi, S. The Story of Collapsing Stars: Black Holes, Naked Singularities, and the Cosmic Play of Quantum Gravity. Oxford University Press, 2015.
Russel, Henry Norris. The Solar System and Its Origin. Nabu Press, 2011.
Stevens, Brett. Photographing: The Milky Way. Amazon Digital Services, LLC. 2018.
Jordi, Jose. Stellar Explosions: Hydrodynamics and Nucleosynthesis (Series in Astronomy and Astrophysics.) CRC Press, 2015.
Dufay, Jean. Introduction to Astrophysics: The Stars. Dover Publications, 2012.
nebular hypothesis
Leverett Gridley, Albert. Suborganic Evolution, or Thoughts on Nebular Hypothesis. Forgotten Books, 2019.
Hogue, Bradley. Nebular Hypothesis. Cawing Crow Press, 2016.
Aguilar, David, A. The Seven Wonders of the Milky Way. Vikings Books for Young Readers, 2018.
Woolfson, Michael Mark. Dialogue Concerning the Two Chief Models of Planet Formation. WSPC, 2017.
برای دریافت نیاز‌های ابزاری و شناخت ابعاد و مقیاس هایی که در این کتاب بدان ها پرداخته شده، نگاه کنید به:
http://htwins.net
Deamer, David, W. Assembling Life: How Can Life Begin on Earth and Other Habitable Planets? Oxford University Press, 2019.
Scharf, Caleb, and Macmillan Audio. The Copernicus Complex: Our Cosmic Significance in a Universe of Planets and Probabilities. Macmillan Audio, 2014.
Popa, Radu. Between Necessity and Probability: Searching for the Definition and Origin of Life (Advances in Astrobiology and Biogeophysics.) Springer, 2004.
Lanza, Robert, and Berman, Bob. Biocenterism: How Life and Consciousness are the Keys to Understanding the True Nature of the Universe. BenBella Books, 2010.
Devorkin, David, H. and Smith, Robert, W. and Kirshner, Robert, P. The Hubble Cosmos: 25 Years of New Vistas in Space. National Geographic, 2015.
Berman, Bob. Earth-Shattering: Violent Supernovas, Galactic Explosions, Biological Mayhem, Nuclear Meltdowns, and Other Hazards to Life in Our Universe. Little, Brown and Company, 2019.
Brush, Stephen, G. A History of Modern Planetary Physics: Volume 1, The Origin of the Solar System and the Core of the Earth from LaPlace to Jeffreys: Nebulous Earth. Cambridge University Press, 2009.
Baumgartl, Marco, and Brunnel, Ilka, and Haack, Michael. Strings and Fundamental Physics (lecture Notesin Physics.) Springer, 2012.
Rakhshani, Raymond. Origins of Modernity. Even Development in the Evolution of Science and Technology. South Carolina: CreateSpace, A Division of Amazon Publishing, 2011.
Bauman, Zygmunt. Modernity and the Holocaust. Cornell University Press, 2001.
Taboo and totem
Bayramoglu, Ali. Modernity Does Not Tolerate Superstition. The Religious and Seculars in the Democratization Process. Tesev Yayinlari, 2009.
Hazen, R.M. and Singer, M.F. Why Aren’t Black Holes Black: The Unanswered Questions at the Frontiers of Science. Preface and Prologue. New York: Anchor, 1997.
Holton, G. Thematic Origins of Scientific Thought: Kepler to Einstein. Revised Edition. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1988.
Bever, Edward, and Styers, Randall. Magic in the Modern World: Strategies for Repression and Legitimization. PennState University Press, 2018.
هنگامیکه در حوزه های علم(sciences) صحبت از تئوری یا نظریه (theory) می شود، این بدان مفهوم است که فرضیاتی بارها مستقلا آزمون شده و تجدیدِ تولید شده اند و با شواهد به اثبات رسیده اند و می توان هر نظریه و تئوری علمی را دیگربار و دیگربار مستقلا مورد آزمون قرار داد. برای نمونه اگر هزار‌ها بار هم ملکول آب را آزمایش کنیم، دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن حاصل می شود. بنابراین هر تئوری و نظریه در حوزه های علم با “نظریه” در “علوم” انسانی، در سرشت و در آزمون و در اجرا، کاملا متفاوت است.
Kaku, M. Physics of the Impossible. New York: First Anchor Books, 2009.
Milo, Daniel, S. Good Enough: The Tolerance in Mediocrity in Nature and Society. Harvard University Press, 2019.
National Research Council. The National Science Education Standard. Washington, DC: National Academy Press, 2008.
نظریه های “علوم” سیاسی و اجتماعی از آن جهت که قابلِ بازتولید نیستند و تواناییِ تکرارپذیریِ آزمایشی و استقلالِ آزمونی ندارند، علمی محسوب نمی شوند و نظریه های شناختی یا معرفتی و دانش های سیاسی و اجتماعی محسوب می شوند.
برخی از این روشنفکران (از نظر علمی، کم سواد مانند آقای سروش ) حتی کتاب “علم چیست؟ فلسفه چیست؟” می نویسند، و یا از آن شرم آورتر)برخی دیگر که هرگز مطالعات علمی نداشته اند، مانند آقای داریوش آشوری ،( تالیف “فرهنگ علمی” می کنند. جل الخالق!
Webster, Richard. The Encyclopedia of Superstitions. Llewellyn Publications, 2008.
راحت طلبی و خلق وخوی پیدا کردن میان بر و راه های بی دردسر حل مساله هم در میان عوام، به این مساله دامن می زند. خیل عظیم کتاب های Pop Psychology در پیش خوان کتابفروشی ها هم می تواند گواه همین ادعا باشد. چقدر کتاب های اصیل علمی طرفدار دارند؟ و در مقام مقایسه، چقدر کتاب های “چگونه در یک چشم به هم زدن(!)” خود را بیابیم یا خوشبخت شویم یا با مولانای کوآنتومی(!) آشنا شویم یا میلیاردر شویم یا کلّ هستی را در ذره ی جان مان بشناسیم یا وزن خود را کم کنیم یا فیزیک ذرّه ای خیام را بشناسیم یا پوستی سالم و شاداب داشته باشیم یا …. چاپ و منتشر می شوند؟
تفکرهای فلسفی و باورهای دینی دست در دست هم تا دوران روشنگری، برای قرن ها پیشرفت های آزمونی و مشاهداتی و علمی جوامع انسانی را به تعویق انداختند. اگرچه فلاسفه در ۲۰۰ یا ۳۰۰ سال گذشته اغلب سعی داشته اند تا خود را علمی و از باورهای دینی جدا سازند اما برای قرون متوالی باورهای دینی و فلسفی (به ویژه در عصر تیرگی) اغلب دست در دست هم از پیشرفت آزمون و مشاهده جلوگیری کردند. باورهای ارسطویی و افلاطونی کاملا با باورهای دینی کلیسا همخوانی داشتند . اصولاً در فلسفه کهن از ابتدا، و در تفکر و باورهای دینی تا چند هزار سال، تجربه و مشاهده قابل قبول نبودند و آنها (باورهای فلسفی و دینی) همواره متکی بر سیستم قیاس و ذهنی گرایی و ایمان و باور بودند و تنها با ظهور دنیای مدرن سیستم انگاشت های فلسفی و باورهای دینی مجبور به تغییر شده اند، اگرچه هنوز هم در برخی موارد گرفتاری های خود را دارند . (در مقالات و فایل‌های صوتی پیشین شواهد بسیاری دیگر و توضیحات و تعریف های مدرن و امروزی ارائه داده شد. (
برای نمونه گویی برای فیلسوف های مدرن ما، به یک باره فرانسیس بیکن، دکارت، هابز، اسپینوزا، جان لاک و لایبنیتز و برکلی در قرون ۱۶ و ۱۷ ظاهر می شوند. در واقع ظهور این فیلسوف ها بی ارتباط با تحولات علمی مدرن پس از قبول تجربه، مشاهده و آزمون نبوده است. تمام دوران هزارساله ی همکاری فلسفه و کلیسای مسیحی در حوزه ی فلسفه استتار شده است، البته در تاریخ دین مسیحیت اینطور نیست و اسناد همکاری ها هستند.
تعریف امروزی و مدرن انسان هم از علم از آنچه در گذشته (پیش از قرن ۱۵ میلادی) علم خوانده می شد متفاوت است و ویژگی های خود را دارد.
همچنین به خاطر داشته باشیم که همکاری مستقیم برخی از روشنفکران سنتی ایرانی (چه دینی و چه غیر دینی مانند توده ای ها) با نهاد‌های تمرکزطلب اقتدارگرا و سکوت آنها در برابر سرکوب و جنایات و اجحاف و تفتیش عقاید برخی از نهاد‌های حکومتی و دولتی نظام نکبت، چندان بی شباهت با همکاری مستقیم بسیاری از فلاسفه ی غرب (از قرن ۶ تا ۱۶ میلادی) با کلیسای مسیحی و یا با سکوت آنها در مقابل تفتیش عقاید و سرکوب کلیسا نبوده است ، اگرچه من در بیشتر موارد از مقایسه دو کشور، و دو فرهنگ و دو برهه تاریخی، اغلب اجتناب می ورزم، چرا که حتی مقایسه دو برادر در یک خانواده هم نادرست است، چه رسد به دو کشور و دو فرهنگ و دو تاریخ. نکته اصلی در آنجاست که:
“علم” کهن) انگاشت های فلسفی و باورهای دینی) بر اساس قیاس و تفکر و ذهنی گرایی و گذشته گرایی و در درون سیستمی مذهبی و فلسفی تعریف می شد. از زمانی که علم داوری جانشین فلسفه باوری شده، تعریف علم نیز با تجربه، مشاهده و آزمون تغییر کرده است.
البته به این واقعیت هم اشاره کنم که این روش های دیگر دانشی، معرفتی و شناختی)یعنی فلسفه، هنر و “علوم” انسانی، اجتماعی، و غیره( مسلما بدلیل نیاز‌های آدمی بوجود آمده اند و در برهه های تاریخی گذشته و کنونی برای معنامند کردن زندگی هر شخصی و برای رشد متعادل و انفرادی هر انسانی هم لازم بوده اند و هر انسانی هم بدلیل علائق فردی و یا نیاز‌های شخصی به یکی یا به همه ی آنها گرایش پیدا کرده و می کند . اما برای پاسخ گویی به مسایل دنیای مدرن و توسعه پایدار و همگون و برای چگونگی پیدایش مدرنیته این روش های دانشی، معرفتی و شناختی راه به جایی نمی برند. یعنی با دین و فلسفه، بیمارستان ساخته نمی شود. با “علوم” سیاسی و اجتماعی، زیربنای صنعتی و فنی و علمی جامعه ای مدرن را نمی سازند. با هنر، منابع مورد نیاز کشوری استخراج نمی شود. نیاز‌های تمدنی کشوری امروزی را با مثنوی مولوی و شاهنامه ی فردوسی نمی توان فراهم کرد. با فقه و الهیات، مسکن سازی و با “علوم” انسانی کارآفرینی نمی توان کرد و قس علیهذا.
هریک از این روش ها بهتر است جایگاه خود را بدانند و امروزه برای توسعه ی پایدار و همگون کشوری ما بیش از هرچیز نیاز به ایجاد توازن و تعادل و بازگشت علم (science) و فن و صنعت به جایگاه اصلی خود داریم.
Rose, Larken. The Most Dangerous Superstition. Larken Rose, 2011.
در سرتاسر این مقالات علمی هم، من هرجا که به شعر کهن فارسی اشاره داشته ام بهیچوجه بمفهوم گذشته گرایی و نقل قول سازی یا نقل قول ایسم نبوده و نیست، بلکه استفاده از خردمندی و حکمت دیرینه ای است که در فرهنگ کهن ما بجای مانده است.
شرایط تاریخی ما و چنین اوضاع فرهنگی ناخوشایند نظام نکبت ولایت فقیه متأسفانه منجر به محیطی شده است که شاید بتوان به گفتهی فردوسی استناد کرد:
“نهان گشت کردار فرزانگان پراکنده شد کام دیوانگان
هنر خوار شد، جادویی ارجمند نهان راستی، آشکارا گزند
شده بر بدی دست دیوان دراز به نیکی نرفتی سخن جز به راز.”
Patten, Mildred, L. and Newhart, Michelle. Understanding Research Method. Routeledge, 2017.
Carey, Stephen, S. A Beginner’s Guide to Scientific Method. Cengage Learning, 2011.
Clanton, Elaine Chadwick. Flat Earth for Dummies 101: Definition of Dummy, Indoctrinated in the Globe from Birth. Amazon Digital Services LLC, 2018.
Gauch, Jr. Hugh, H. Scientific Method in Practice. Cambridge University Press, 2002.
Thornely, Jo. Zealots: A book about Cults. Hachette Australia Audiobook, 2019.
Trefil, J.S. and Hazen, R.M. The Sciences, An Integrated Approach, 2nd Edition. New York: Wiley, 1997.
Basalla, G. The Evolution of Technology. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1988.
Lindberg, D.C. The Beginning of Western Science: The European Scientific Tradition in Philosophical, Religious, and Institutional Context, Prehistory to A.D. 1450. Chicago, The University of Chicago Press, 2007
Kaku, Michio. Visions: How Science Will Revolutionize the 21st Century. New York: First Anchor Books, 1998.
دو عامل راحت طلبی انسان ها وترس ناشی از جهالت هستند که همیشه در خرافه پرستی و شبه علم و … را باز می گذارند. چون روش علمی دشوار است.
«دِرَنگی نمانده است[۱]»
ر. رخشانی
درنگی نمانده است
تا در روز‌هایِ مانده از رَمَق
خُرسندی و امید را
مرور کنم.
در سُرفه هایِ تندِ باد،
دست هایِ وِداع را
از کوپه هایِ تَرک
چشم اندازِ لحظه هایِ عُبور کنم.
فرسوده است نِگاه،
دیگر فریبِ چشم هایِ تو
افسون نمی کند،
سپیدیِ پگاه را
مَگر مایه ی سُرور کنم.
——————————–
Rakhshani, R. Selected Poems. Craetespace, An Amazon.com Company, 2014.
————————-
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید