گسترش دامنه تظاهرات، میتواند روند برگزاری انتخابات پارلمانی عراق را با چالش روبهرو کند
مراسم تشییع جنازه ایهاب الوزنی، فعال عراقی در شهر کربلا. عکس از: AFP
پس از متوقف شدن جریان ترور فعالان برجسته در اعتراضات اکتبر عراق، ترور ایهاب الوزنی، مسئول هماهنگی جنبش اعتراضی در کربلا که در نخستین ساعات سحرگاه یکشنبه، ۱۹ اردیبهشت رخ داد، نشان دهنده تشدید علیه فعالان عراقی است که مداخله ایران را از طریق گروههای شبه نظامی وفادار به آن رد میکنند.
الوزنی در راه بازگشت به خانهاش در حالیکه سوار اتومبیل شخصیاش بود در محله الاحباب کربلا توسط دو فرد مسلح که دوربینهای مداربسته از آنها هنگام سوار شدن بر موتورسیکلیت فیلمبرداری کرده اند، ترور شد. وی پیش از آن در جلسه سیاسی جوانان عراق در کربلا شرکت کرده بود، نشستی که هدف از آن افزایش حرکت اعتراضات مردمی برای دستیابی به خواستههای معترضان، به ویژه خلع سلاح شبه نظامیان طرفدار ایران و برگزاری انتخابات تحت نظارت سازمان ملل متحد بود تا از تقلب در انتخابات جلوگیری شود.
ایهاب الوزنی در ماه فوریه گذشته در صفحه فیسبوکش خطاب به مصطفیالکاظمی، نخست وزیر عراق، نوشت که “آیا میدانید در کشور چه اتفاقی میافتد؟ آیا میدانید که آنها آدم ربایی میکنند و میکشند، یا اینکه شما در کشور دیگری زندگی میکنید؟”
پس از ترور الوزنی، سوءقصد به جان احمد حسن
یک روز پس از ترور الوزنی، سحرگاه روز دوشنبه، ۲۰ اردیبهشت، احمد حسن، روزنامهنگار عراقی در شهر دیوانیه عراق هدف سوءقصد قرار گرفت که به گفته گواهان و منابع پزشکی به شدت مجروح شده است. یکی از پزشکان به خبرگزاری فرانسه گفت که این روزنامهنگار پس از “اصابت دو گلوله به سر و گلوله سوم از ناحیه شانه” تحت مراقبت ویژه قرار گرفته است، در حالیکه یک شاهد عینی که احمد حسن را در هنگام سوءقصد همراهی میکرد گفت که این روزنامه نگار “پس از پیاده شدن از ماشین و هنگامی به سمت خانهاش در حرکت بود، هدف حمله قرار گرفت.”
البته در اغلب ترورهایی که فعالان محلی و سیاستمداران مخالف ایران و حامیان آن در عراق هدف قرار گرفته اند از موتورسیکلیت، صداخفهکن و مسلسل استفاده شده است و این حملات در نزدیکی خانههای قربانیان یا منازل بستگان آنها انجام شده است، طوریکه در ماه ژوئیه گذشته هشام الهاشمی، کارشناس فقید امنیتی، در مقابل خانهاش در منطقه زیونه در شرق بغداد هدف حمله قرار گرفت و ترور شد.
همچنان، در شانزدهم ژانویه گذشته، احمد سعدون الشاکری، فعال برجسته در تظاهرات بابل، توسط افراد مسلح ناشناس به قتل رسید، اما تا به حال مشخص نشده است که چه کسی در پشت این حمله بوده است.
تشدید اعتراضات
کشته شدن الوزنی منجر به برپایی تظاهرات گستردهای در شهرهای شیعه نشین عراق، از جمله کربلا، نجف و ناصریه شد و معترضان ضمن محکوم کردن ترور این فعال عراقی، گروههای طرفدار ایران را متهم این حادثه دانستند و از مقامات عراقی خواستند برای کشف قاتلان تلاش جدی کند و از تشکیل کمیتههای تحقیق دیگری که نتیجهای در پی ندارند، خودداری کند. معترضان، خیابانهای اصلی این شهرها را به روی تردد وسایل نقلیه بستند و از ملت عراق خواستند تا زمانیکه فضای امنی برای برگزاری انتخابات به دور از نفوذ شبه نظامیان و گروههای مسلح فراهم نمیشود، انتخابات را تحریم کنند.
محکوم کردن ایران
هنگام تشییع جنازه ایهاب الوزنی در شهر کربلا، عزاداران با سر دادن شعارهایی علیه ایران و متحدانش، تهران را به دست داشتن در ترورهای مکرر متهم کردند و خواستار سرنگونی رژیم فعلی عراق و راه اندازی قیام مردمی بزرگی برای تحقق این امر شدند.
نکوهش و اصرار بر افشای عاملان
همچان، مصطفیالکاظمی، نخست وزیر عراق به وزارت کشور دستور داد که با سرعت و جدیت به دنبال یافتن عاملان ترور ایهاب جواد الوزنی، فعال غیرنظامی باشد و افزود که این افراد در عمق جنایت فرورفته اند و گمان میکنند که میتوانند از چنگال عدالت فرار کنند. وی تأکید کرد که “دولت، قاتلان را تعقیب خواهد کرد و از هر جنایتکاری که در صدد برهم زدن امنیت جامعه باشد، انتقام خواهد گرفت.” الکاظمی خاطرنشان کرد که”تلاشهایی جنایتکاران برای ایجاد هرج و مرج در عراق ناکام شده است، به همین دلیل آنها سعی میکنند فعالان غیرمسلح را هدف حمله قرار دهند.”
از سوی دیگر، نصیف الخطابی، استاندار کربلا، اظهار داشت که نیروهای امنیتی در استان کربلا برای تعقیب عاملان قتل ایهاب الوزنی، به حالت آمادهباش درآمدهاند.
ضعف سیستم امنیتی
در همین حال، کمیساریای عالی حقوق بشر آنچه در کربلا رخ داد را ناشی از ضعف سیستم امنیتی در محافظت از فعالان دانست و افزود که همین امر شماری از فعالان را وادار به ترک عراق کرده، در حالیکه دیگران “طعمه چنین حوادث دلخراشی شدهاند.” کمیساریای عالی حقوق بشر از نخست وزیر عراق خواست “اقدامات مناسبی را برای محافظت از فعالان، روزنامهنگاران، وبلاگ نویسان و افرادی که با آزادیبیان سر و کار دارند اتخاذ کند و ضمن به دادگاه کشاندان عاملان این جنایت، فعالیتهای امنیتی و اطلاعاتی را افزایش دهد.” این کمیساریا با تأکید بر لزوم “تحقیقات فوری و اعلام نتایج آن برای عموم مردم، خاطرنشان کرد که نباید این جنایت نیز مانند قتل هشام الهاشمی، روزنامهنگار عراقی، به فراموشی و اهمال سپرده شود.”
همچنان، عمارالحکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق و رئیس ائتلاف نیروهای دولت ملی، ضمن محکوم کردن ترور ایهاب الوزنی، خواستار کشف عاملان این جنایت شد.
ترور الوزنی، اقدامی غیرقابل پذیرش برای واشنگتن و لندن
در همین حال، سفارت ایالات متحده در عراق با صدور بیانیهای، ترور ایهاب الوزنی را با شدیدترین عبارات محکوم کرده و افزوده است که “خاموش کردن صدای آزادیخواهان از طریق خشونت به هیچ صورتی قابل پذیرش نیست.” از سوی دیگر، استیون هیکی، سفیر بریتانیا در عراق، در تویتی کشتن الوزنی را محکوم کرده و خاطرنشان کرده است که “مصونیت از مجازات برای قتل فعالان عراقی از اکتبر ۲۰۱۹، منجر به قتلهای بیشتری شده است.”
تحریم انتخابات
به دنبال کشته شدن ایهاب الوزنی، فائق شیخ علی، نماینده مستقل مجلس عراق، کنارهگیری خود را از انتخابات پارلمانی آینده اعلام کرد و از کسانیکه وی آنها را “جوانان اکتبر” نامید، خواست که انتخابات را تحریم کنند و علیه ایران و متحدان آن به پا خیزند تا کشور را از کنترل آنها نجات دهند.
البته ایهاب الوزنی، یکی از نامزدهای “ائتلاف تمدن” به رهبری شیخ علی در انتخابات ۲۰۱۸ و یکی از نزدیکان وی در سمت و سو دادن فعالیتهای اجتماعی دولت عراق به دور از فرقهگرایی و دخالتهای ایران بود.
همچنان، حزب «البیت الوطنی»، یکی از احزاب برآمده از بطن تظاهرات ۲۰۱۹، که در صدد شرکت در انتخابات پارلمانی پیشرو بود، خواستار تحریم انتخابات و نظام سیاسی در عراق شده و افزود که چگونه دولت میتواند در موجودیت سلاحهای بیصدا و بمبهای دستی، انتخابات را در یک فضای امن برگزار کند؟
بر اساس آمار نیمهرسمی، از زمان آغاز اعتراضات مردمی در اکتبر ۲۰۱۹، سی تن از فعالان عراقی کشته و دهها تن دیگر ربوده شده اند، افزون بر آنکه ۷۰۰ تن از معترضان کشته و بیش از ۲۰ هزار عراقی دیگر در جریان سرکوب تظاهرات مجروح شده اند. پس از آنکه دولت مصطفیالکاظمی اکثر رهبران اعتراضات مردمی را به ترک خیابانها، پیوستن به نهادهای سیاسی جدیدی که در انتخابات شرکت خواهند کرد و مشارکت جوانان در روند سیاسی متقاعد کرد، از حضور مردم در تظاهرات در سراسر عراق، به ویژه در بغداد کاسته شد.
از: ایندیپندنت