نام «بنیاد برکت» در ماه‌های اخیر به عنوان متولی ساخت واکسن ایرانی خبرساز شده است
بنیاد برکت در سال ۱۳۸۶ و پس از دستور «خامنه‌ای» به ستاد فرمان اجرایی امام به منظور محرومیت‌زدایی از مناطق محروم آغاز به فعالیت کرد
نام «بنیاد برکت» در ماه‌های اخیر به عنوان متولی ساخت واکسن ایرانی خبرساز شده است؛ اما این بنیاد سال ۱۳۸۶ و پس از دستور «خامنه‌ای» به ستاد فرمان اجرایی امام به منظور محرومیت‌زدایی از مناطق محروم آغاز به فعالیت کرد. ماه گذشته «امیرحسین مدنی»، مدیر عامل بنیاد برکت در یک نشست خبری ادعا کرد که بنیاد برکت از سال ۱۳۹۷ تاکنون در راستای تحقق محرومیت‌زدایی و توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی در مناطق محروم سه هزار و ۸۱۴ طرح اشتغال‌زایی را برای کولبران استان‌های مرزی کردستان، کرمانشاه و آذربایجان‌غربی راه‌اندازی کرده که نتیجه آن ایجاد فرصت‌های کسب‌وکار خرد و کوچک‌مقیاس برای ۱۱ هزار و ۴۴۲ کولبر بوده است.
برای بررسی صحت و سقم این ادعا سراغ کولبران استان‌های مرزی و روستانشینان این منطقه رفته‌ایم و از آن‌ها درباره اشتغال‌زایی پرسیده‌ایم.
***
بنیاد برکت را می‌توان هم‌تراز «بنیاد مستضعفان»، «بنیاد شهید» و «بنیاد تعاون سپاه» دانست. این سامانه اقتصادی پس از دستور آیت‌الله خامنه‌ای به ستاد اجرایی فرمان امام به منظور محرومیت‌زدایی از مناطق محروم در آذرماه ۱۳۸۶ تاسیس و فعالیت‌هایش آغاز شد. ستاد اجرایی فرمان امام نیز در سال ۱۳۶۸ به دستور «آیت‌الله خمینی» تشکیل شد و عمده ماموریت آن شناسایی اموال و املاک وابستگان رژیم شاه و مصادره آن به نفع جمهوری اسلامی بوده است.
اما فعالیت‌های بنیاد برکت در راستای اشتغال‌زایی و ایجاد کسب‌وکارهای خرد برای کولبران و ساکنان مناطق محروم مرزی استان‌های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان‌غربی عملا از سال ۱۳۹۷ آغاز شده است. این بنیاد با شناسایی ۴۸۲ روستای این سه استان، که بیشترین تعداد کولبران را شامل می‌شوند، با تعریف هشت رسته شغلی از جمله «دام‌داری سبک و سنگین»، «پرورش زنبور عسل»، «پرورش طیور»، «پوشاک»، «صنایع دستی»، «آبزی‌پروری»، «خدمات گردشگری» و «مشاغل فنی» با دادن وام‌های کوچک و تخصیص تسهیلات بانکی به طرح‌های اشتغال‌زایی که مرتبط با رسته‌های تعریف‌شده هستند، حمایت می‌کند.
یک منبع نزدیک به دهیاری «سروآباد» مریوان، از توابع استان کردستان در رابطه با شیوه کار بنیاد برکت برای ایجاد اشتغال‌زایی کولبران در مناطق محروم کردستان به «ایران‌وایر» گفت: «در پروژه‌های اشتغال‌زایی بنیاد برکت، دهیار روستاها حلقه اصلی و پل ارتباطی میان کولبران/روستاییان و بنیاد برکت هستند. دهیارها بر اساس لیست روستاهای شناسایی‌شده از سوی بنیاد برکت اسامی متقاضیان روستای خود را ثبت کرده و فهرست آن‌ها را برای ارائه و پذیرش طرح‌های اشتغال‌زایی در اختیار دفتر بنیاد در شهرستان‌ها قرار می‌دهند. بنیاد هم با اهلیت‌سنجی متقاضی و تصویب ایده تدوین‌شده شغلی پس از تایید نهایی بازرسان بنیاد و دهیار روستاها وام را می‌پردازد. این وام‌ها بسته به ظرفیت طرح‌های ارائه‌شده از ۳۰ میلیون تومان تا سقف ۵۰ میلیون تومان متغیر است و با بهره بانکی چهار درصد آغاز می‌شود.»
به گفته این شهروند سروآبادی بخش قابل توجهی از وام‌های بنیاد برکت شامل کولبران نمی‌شود؛ چون اهلیت اکثریت آن‌ها از سوی بازرسان بنیاد رد می‌شود: «بر اساس معیارهای اهلیت‌سنجی متقاضیان، داشتن تجربه، مهارت، زمین و یا مغازه در روستاهای شناسایی‌شده؛ همچنین پروانه کسب، جواز یا مدرک فنی حرفه‌ای در برخی مشاغل ضروری است. به همین سبب اکثریت متقاضی‌ها به دلیل فقدان دانش و سواد کافی برای تدوین ایده شغلی در قالب طرح کارآفرینی، یا نبود شروط پیش‌گفته، در آزمون اهلیت‌سنجی رد می‌شوند.»
یکی دیگر از شهروندان همین شهرستان، با اشاره به ضرورت داشتن طرح ایده شغلی به عنوان فرصتی برای دریافت وام به «ایران‌وایر» گفت که توانسته از طریق هماهنگی با دو دهیار در دو روستا از روستاهای سروآباد و مریوان به نام شش نفر دیگر و برای خرید دام سبک و کاشت یونجه یک‌جا شش وام ۴۰ میلیون تومانی دریافت کند: «دو مورد از وام‌ها را با پرداخت ۳ میلیون تومان به دهیار و رضایت یکی از روستاییان، با اجاره‌نامه صوری ۷ ساله برای کاشت یونجه، دریافت کردم.»
او همچنین اضافه کرد: «بسیاری از این وام‌ها با هم‌دستی برخی بازرس‌ها و دهیار روستاها منطقه مریوان خریده می‌شوند و با پرداخت مبلغ اندکی به روستاییانی که وام‌ها به‌نام آن‌ها گرفته می‌شوند، رضایت‌شان را جلب می‌کنند و به این طریق خرید و فروش وام انجام می‌شود.»
البته او تاکید کرد که خرید و فروش و تبانی بازرس‌های بنیاد برکت و دهیارها برای دریافت وام بیشتر قابل تعمیم به کل بازرس‌ها و دهیارهای منطقه نیست: «قصد ندارم این تصور را به همه روستاییان، بازرس‌ها و دهیارهای منطقه تعمیم دهم؛ اما به عنوان یک شاهد عینی، در جریان خرید و فروش بسیاری از این وام‌ها از سوی بازرسان بنیاد و دهیارها بوده‌ام.»
«محمد» که یک شهروند پاوه از توابع استان کرمانشاه است، یکی از افراد پرشماری است که به قول خودش «چند‌وامی» است. او می‌گوید که تاکنون شش وام اشتغال‌زایی از بنیاد برکت دریافت کرده که سه مورد این وام‌ها برای خرید گوسفند (دام‌داری سبک) بوده است. به گفته این شهروند پاوه‌ای که در همین شهر هم زندگی و کار می‌کند، با توجه به این‌که فامیل‌های او در روستا قادر نبوده‌اند طرح اشتغال‌زایی تدوین کنند، به‌جای آن‌ها وام‌ها را دریافت کرده است؛ وام‌هایی که به اسم این افراد در بنیاد برکت ثبت شده‌اند.
او که با دهیار روستا نسبت سببی دارد، با اشاره به شکست طرح اشتغال‌زایی برای کولبران معتقد است که بسیاری از طرح‌های تایید‌شده بنیاد برکت اصلا اجرایی نشده‌اند و تنها اسم وام‌گیرنده‌ها و طرح‌های اجرانشده به ثبت رسیده‌اند: «بسیاری از روستاییان پاوه، حتی بیشتر از قبل به کولبری روی آورده‌اند. هرچند بنیاد برکت ادعا کرده که برای حل معضل تدوین طرح اشتغال در روستاها کارگاه آموزشی دایر می‌کند، اما با گذشت تقریبا دو سال از این موضوع هنوز خبری از کارگاه‌های آموزشی نیست و اکثریت قابل توجه کولبران پاوه از وام‌های برکت بی‌بهره بوده‌اند؛ چون توانایی تدوین طرح شغلی نداشته‌اند.»
او در ادامه گفت‌وگو با اشاره به افرادی که چند‌وامی هستند، معتقد است که در پاوه دست‌کم ۶۰ تا ۷۰ درصد این وام‌ها را افراد دیگر به‌جای کولبران و روستاییان محروم دریافت کرده‌اند: «بسیاری از این افراد هم یا در بورس وام‌های‌شان را به باد داده و یا در شهرستان‌ها مشاغل فعلی خود را توسعه داده‌اند.»
«سیدامیرحسین مدنی»، مدیرعامل بنیاد برکت در ۱۸فروردین۱۴۰۰ مدعی شده بود که در کنار شهرستان‌های استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی شهرستان‌های پاوه، جوانرود، ثلاث باباجانی و روانسر از توابع استان کرمانشاه تحت پوشش فعالیت‌های بنیاد برکت هستند؛ اما پیگیری‌های «ایران‌وایر» و اظهارات منابع محلی خلاف این ادعا را هم ثابت می‌کنند.
یک منبع نزدیک به «شهاب نادری» نماینده شهرستان‌های ثلاث‌باباجانی، پاوه و جوانرود در «مجلس شورای اسلامی» به «ایران‌وایر» گفت که تعدادی از کسبه و فعالان مدنی این شهرستان در اعتراض به تخصیص تسهیلات بانکی بنیاد برکت به شهرستان‌های پاوه و جوانرود و حذف ثلاث‌باباجانی از این سامانه اقتصادی، خواستار فعالیت بنیاد برکت در این شهر شده‌اند.
این منبع به «ایران‌وایر» گفت: «آقای نادری در جواب اعتراضات ما گفتند که موضوع فعالیت بنیاد برکت در ثلاث‌باباجانی را با مسئولان مربوطه مطرح کرده و قرار است که پس از روی کارآمدن دولت آینده فعالیت‌های خود را آغاز کنند.»
«رئوف بانه‌ای»، اهل شهرستان بانه از توابع استان کردستان، که چند سالی است در مرز «هنگه‌ژال» این شهرستان به کولبری مشغول است و با بسیاری از کولبران منطقه نیز دوستی و آشنایی نزدیک دارد؛ به «ایران‌وایر» گفت که نه خودش و نه هیچ‌کدام از همکارانش از طرح و وام بنیاد برکت خبر هم ندارند؛ حتی نام این بنیاد و پروژه‌های آن به گوش آنان نخورده است.
در میان هشت کولبری که اهل روستاهای مرزی سردشت و پیران‌شهر از توابع استان آذربایجان غربی هستند، تنها یک جوان اهل روستای بیژوه سردشت از بنیاد برکت و طرح اشتغال‌زایی آن خبر داشت. او به ایران‌وایر می‌گوید: «چون پدرم پیر و از کار افتاده است. خودم هم به دلیل فشار مالی ناچار ترک تحصیل کرده و در حال حاضر هم به کولبری مشغول هستم؛ به محض شنیدن این خبر بلافاصله به دفترشان در سردشت مراجعه کردم و از شرایط دریافت وام پرسیدم. غیر از روند سنگین اداری، از جمله ارائه و تایید طرح تدوین شده شغلی، چون برای دریافت وام ضامن کارمند و یا دو بازاری می‌خواستند، از خیر آن گذشتم.»
از: ایران وایر
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید