بی بی سی فارسی

کشورهای کانادا، بریتانیا، سوئد و اوکراین برای ایران ضرب‌الاجل تازه‌ای تعیین کرده‌اند تا به سوالات مربوط به سرنگونی هواپیمای اوکراینی پاسخ دهد.

چند تن از شهروندان این چهار کشور از مسافران هواپیمای مسافربری اوکراینی بودند که نزدیک به دو سال پیش با دو موشک سپاه پاسداران سرنگون شد.

این کشورها از ایران دعوت کرده‌اند که هفته سوم ژانویه ۲۰۲۲ برای گفتگو درباره غرامت در پی سقوط هواپیمای ۷۵۲ حاضر شود و اگر تا پنجم ژانویه موافقت خود را برای شرکت در این مذاکرات اعلام نکند این کشورها تلاش بیشتر برای گفتگو با ایران را بی‌ثمر تلقی خواهند کرد و به سراغ گزینه‌های دیگر برای حل این مشکل در قالب قوانین بین‌المللی خواهند رفت.

براساس بیانیه این چهار کشور “به نظر می‌رسد دو سال بعد از ساقط شدن این هواپیما، ایران کماکان برای شرکت در مذاکرات جهت حل این موضوع به شیوه‌ای سازنده تمایلی از خود نشان نمی‌دهد، هیچ علاقه‌ای به ایفای تعهدات بین‌المللی خود ندارد و صبر گروه بین‌المللی هماهنگی و پاسخ‌دهی به قربانیان پرواز PS۷۵۲ رو به اتمام است.”

در جریان شلیک دو موشک زمین به هوای پدافند سپاه پاسداران به این هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین که از تهران عازم کی‌یف بود کلیه ۱۷۶ نفر سرنشین آن کشته شدند. بسیاری از آنها شهروندان کانادایی-ایرانی بودند که از طریق کی‌یف عازم کانادا بودند. مقام‌های ایرانی پس از سه روز انکار، مسئولیت این سرنگونی را پذیرفتند.

اعضای خانواده‌های بسیاری از جان‌باختگان سرنگونی این هواپیما از عملکرد ایران به شدت انتقاد دارند.

کانادا و کشورهای دیگر پیشتر هم اعلام کرده‌ بودند که به دنبال جبران خسارت مادی و معنوی برای قربانیان و خانواده‌های آنها، فارغ از ملیت‌شان هستند و این غرامت باید با تعهدات ایران براساس قوانین بین‌المللی هم‌خوانی داشته باشد.

در اولین سالگرد سقوط هواپیمای اوکراینی هم، افغانستان و چهار کشور دیگر از دولت ایران خواهان ارائه گزارش کامل و همه‌جانبه پیرامون این “فاجعه” شده‌ بودند.

سازمان هواپیمایی کشور ایران در ماه مارس در آخرین گزارش خود درباره این حادثه، اپراتور پدافند موشکی سپاه را در سرنگونی هواپیمای اوکراین مقصر دانست.

حامد اسماعیلیون که همسر و دختر او سرنشین آن پرواز بودند، معتقد است که “جمهوری اسلامی به این خواسته‌ها تن نخواهد داد.”

او در مصاحبه با بی بی سی فارسی گفت: “هشدار اول در روز سوم ژوئن، هشدار دوم ۳۰ سپتامبر و هشدار سوم تقریبا سه هفته پیش صادر شد و این هشدار آخر است.”

آقای اسماعیلیون گفت: “اصرار ما بر روشن شدن حقیقت است، خواسته اصلی ما حقیقت و عدالت است.”

حامد اسماعلیون اضافه کرد: “اکثریت خانواده ها به غرامت، نه گفته‌اند و جمهوری اسلامی از این بابت بسیار عصبانی است. ما می خواهیم بدانیم چه اتفاقی افتاد. ما خودمان یک گزارش در این زمینه منتشر کردیم . به نظر ما این جنایت، عامدانه است. به نظر ما تمام صاحب منصبان جمهوری اسلامی در این جنایت شریک هستند اما یک سازمان بین‌المللی بهتر می‌تواند حقیقت را روشن کند.”

به گفته آقای اسماعیلیون، ایران دو هفته پیش با انتشار بیانیه‌ای گفت می خواهد به خانواده ها غرامت بپردازد اما در آن نامه کانادا، بریتانیا و سوئد را به عنوان کشورهایی که شهروندان خود را از دست داده اند به رسمیت نشناخت.

او می گوید: “ما پس از آن به چهار وزیر خارجه نامه نوشتیم و گفتیم این پایان مذاکرات با جمهوری اسلامی است و خبر خوبی است که حالا ضرب الاجلی برای ۱۵ دی ماه تعیین شده و اگر تا آن تاریخ جمهوری اسلامی پاسخ ندهد که در شب ۱۸ دی ماه (زمان سرنگونی) چه کرده این پرونده به سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) خواهد رفت.”

او در مورد گزینه های مورد نظر این کشورها در صورت عدم پاسخگویی ایران می گوید این پرونده به شورای ایکائو که کانادا و بریتانیا از اعضای اصلی آن هستند ارجاع خواهد شد و در آن صورت جمهوری اسلامی “مجبور به پاسخگویی خواهد بود و به نظر من تنبیهات بسیار سنگینی برای جمهوری اسلامی تعیین خواهد شد.”

او می افزاید: “این اولین بار است که یک حکومت هواپیمای خودی را سرنگون می کند و این اولین بار است که پرونده سرنگونی یک هواپیما به سازمان جهانی هوانوردی می‌رود.”