«ما در سازمان سینمایی در تلاش‌ایم هیچ فیلم و فیلمسازی در اکران فیلم‌هایش دچار انسداد نشود؛ سعی می‌کنیم همکاری لازم را با آن‌ها داشته باشیم.» این‌ها صحبت‌های روح‌الله سهرابی، مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم، در روز یکشنبه‌اند. ادعاهایی که عملکرد سازمان سینمایی دولت ابراهیم رئیسی در کمتر از یک‌ سال اخیر، خلاف آن را نشان می‌دهد.

سازمان سینمایی نخواست مسئولیت توقیف فیلم برادران لیلا را به گردن بگیرد اما اوضاع سینما و تئاتر در دولت رئیسی نشان می‌دهد که این سازمان از فضای توقیف و تعلیق فیلم‌ها چندان هم دور نیست. روح‌الله سهرابی در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، گفته بود که برای جلوگیری از توقیف فیلم‌ها، به تعامل با فیلمسازان نیاز دارند و در صورتی که این تعامل دوطرفه نباشد، کلیت سینما آسیب خواهد دید.

محمدحسین مهدویان در واکنش به حرف‌های سهرابی، در حساب اینستاگرام خود، عکس پروانه نمایش فیلم اکران‌نشده‌اش، «شیشلیک»، را به اشتراک گذاشت و نوشت: «از آنجا که رئیس سازمان سینمایی برآمده از سینما و اتفاقا تهیه‌کننده سینما است، از همان ابتدا بر توقیف نکردن فیلم‌ها و کمک به خروج آثار از بلاتکلیفی یا توقیف تاکید داشته‌اند. (…) اگر این حرف‌ها صادقانه است، پس چرا فیلم سینمایی شیشلیک را که همه مجاری قانونی را طی کرده و یک سال پیش پروانه نمایش گرفته است، از بلاتکلیفی و به قول خودتان انسداد بیرون نمی‌آورید؟»

«شیشلیک» اولین فیلم کمدی محمدحسین مهدویان است. فیلمی که به واقعیت وضعیت اقتصادی ایران در آینده نگاهی فانتزی دارد. در این فیلم، شرایطی نشان داده می‌شود که کودکان یک قشر در نسل جدید، به علت وضعیت بد اقتصادی، با رسانه‌ها و درس‌هایی متفاوت آموزش داده می‌شوند تا به طورمثال با غذاهایی مانند کباب و شیشلیک آشنا نشوند و آن‌ها را طلب نکنند. سرنوشت این کمدی تلخ در حالی در وضعیت بلاتکلیف به سر می‌برد که در شهریور ۱۴۰۰، مجوز اکران گرفته کرده بود.

سازمان سینمایی دولت ابراهیم رئیسی اعلام کرد فیلم‌هایی که در دولت قبل روند کسب مجوز نمایش را طی کرده‌اند باید همه دوباره «بازبینی» و «ممیزی» شوند. البته این اتفاق تنها برای فیلم شیشلیک رخ نداد. فیلم «چپ راست» ساخته حامد محمدی، دیگر فیلم کمدی است که با دستمایه طنز قرار دادن دعواهای اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در حکومت ایران، به صورت غیررسمی توقیف شده است.

سازمان سینمایی در آذر ۱۴۰۰، به سازندگان فیلم «چپ راست» اعلام کرده بود در صورتی که قصد نمایش این فیلم را دارند، باید اصلاحاتی روی آن انجام دهند. پیش از این، قرار بود که این فیلم کمدی سیاسی در دی ۱۴۰۰ اکران شود؛ اما ناگهان اعلام شد که برای اکران، به ممیزی بیشتری نیاز دارد. از آن روز تاکنون، درگیری برای اکران این فیلم همچنان ادامه دارد.

محمدرضا فرجی، مدیرکل وقت دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم، گفته بود: «این فیلم در دولت قبل هم در شورای پروانه نمایش، مشمول اصلاحات شده بود که بخشی از آن اصلاحات از آن زمان هنوز صورت نگرفته است. تاکید سازمان سینمایی بر حل مشکلات فیلمسازان و صاحبان آثار از جمله فیلم «چپ راست» است تا از طریق تعامل دوسویه، برخی ایرادها و اشکال‌هایی که شورای پروانه نمایش قبلی و کمیته بازبینی مطرح کرده بود، رفع کنند.»

به این سیاهه می‌توان فیلم‎‌های دیگری را هم اضافه کرد. «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری، «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌اله، «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی، «صد سال به این سال‌ها» ساخته سامان مقدم و «قصیده گاو سفید» ساخته بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم فیلم‌هایی بلاتکلیفی‌اند که غیررسمی در توقیف باقی مانده‌اند. هرچند برخی از این فیلم‌ها از دولت قبلی به دنبال مجوز بوده‌اند و حتی فیلمی مانند «گزارش یک جشن» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا که به اعتراض‌های جنبش سبز در سال ۸۸ می‌پردازد، از دولت احمدی‌نژاد تا امروز در توقیف مانده است.

«قصیده گاو سفید» دیگر فیلمی است که از دولت حسن روحانی تا امروز بلاتکلیف است. بهتاش صناعی‌ها و همسرش مریم مقدم اسفند ۱۴۰۰ در بیانیه‌ای، ضمن انتقاد از توقیف فیلمشان، اعلام کردند دانلود و تماشای نسخه قاچاق فیلم مانعی ندارد. این فیلم در حال حاضر در کشور اسپانیا در حال اکران است.

کانون کارگردانان خانه سینما نیز هفته گذشته طی بیانیه‎‌ای، به روند این توقیف‌ها واکنش نشان داد. پیش از این بیانیه، محمد صناعی‌ها از کانون کارگردانان به دلیل حمایت نکردن از فیلم‌های توقیف‌شده، انتقاد کرده بود که در بخشی از این بیانیه، به این کارگردان هم پاسخ داده شده است. کانون کارگردانان در بخش دوم، با انتقاد از توقیف فیلم‌ها نوشت: «باز هم بر موضع صریح و همیشگی کانون کارگردانان مبنی بر لزوم اکران همه فیلم‌های توقیفی سینمای ایران تاکید می‌کنیم از کاناپه (کیانوش عیاری) و قاتل و وحشی (حمید نعمت اله) و ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا (عبدالرضا کاهانی) و صدسال به این سال‌ها (سامان مقدم) و شیشلیک (محمدحسین مهدویان) و چپ راست (حامدمحمدی) و… تا فیلم‌های افتخارآفرین سینمای ایران از کارگردانان صاحبنامی چون جعفر پناهی، محمد رسول‌اف، سعید روستایی (برادران لیلا) و دیگر کارگردانان بین‌المللی که مردم ایران حق دارند فیلم‌های آن‌ها را تماشا کنند و حتی فیلم «قصیده گاو سفید» ساخته بهتاش صناعی‌ها که متاسفانه بر خلاف فیلم‌های یادشده، دچار سوءتفاهمی عجیب شده است.»

داستان فیلم قصیده گاو سفید در مورد یک قاضی است که به اشتباه، برای مردی حکم اعدام صادر می‌کند و چندی بعد، با نزدیک شدن به خانواده آن فرد اعدام‌شده، با همسر او رابطه عاطفی برقرار می‌کند. کانون کارگردانان در مورد توقیف این فیلم نوشت: «از نظر ما فیلم قصیده گاوسفید که در بخش اصلی جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۸ هم حضور داشت، بی‌جهت توقیف شده است. به نظر ما این فیلم که در آن یک قاضی از دادن حکم اعدام اشتباه به عذاب وجدان‌ دچار می‌شود، نه تنها باید در جشنواره فیلم فجر آن سال مورد تحسین داوران و قوه قضاییه قرار می‌گرفت، بلکه باید از اکران آن حمایت ویژه می‌شد.»