رژیم ایران که از فرونشاندن اعتراض‌ها ناتوان بوده، در پاسخ به این اعتراض‌ها به اشاعه تئوری توطئه توسل جسته است

اعتراض‌ها احتمالا در مقیاسی بزرگ‌تر از موج کنونی یا پیشین اعتراض‌ها بازهم شکل خواهند گرفت- AFP

پس از نزدیک به دو ماه از شروع اعتراض‌ها در ایران، سرکوب شدید معترضان توسط نیروهای سرکوبگر همچنان ادامه دارد. رژیم ایران که از فرونشاندن اعتراض‌ها ناتوان بوده و حتی مشروعیت ظاهری آن نیز به‌سرعت رو به فرسایش است، در پاسخ به این اعتراض‌ها به اشاعه تئوری توطئه توسل جسته است که اکنون دیگر حتی حامیان خود رژیم را نیز کاملا متقاعد نمی‌کند. حکومت ایران در واکنشی خصمانه و کاملا قابل پیش‌بینی، حملاتی را علیه احزاب کُرد مخالف خود آغاز کرد و مواضع آن‌ها در شمال عراق را هدف قرار داد. در واقع، ایران به خصومت‌ورزی علیه تک‌تک کشورهای همسایه رو آورده است؛ عملی که در تضاد آشکار با دستورهای ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، قرار دارد که شعارهایی را در مورد اولویت دادن به بهبود مناسبات ایران با همسایگان عنوان می‌کرد.

حکومت ایران پس از اینکه نتوانست ایرانی‌ها را متقاعد کند از تماشای ایران اینترنشنال، شبکه ماهواره‌ای که از طرف مخالفان در خارج از کشور اداره می‌شود، دست بردارند، عربستان سعودی را متهم کرد که از این شبکه تلویزیونی حمایت مالی می‌کند.

در واقع، بی‌اعتمادی مردم ایران به رسانه‌های حکومتی که سالیان متمادی ادعاهای آشکارا دروغ حکومت را ترویج و حقیقت را تحریف کرده‌اند، عمدتا باعث شده است تا شماری زیادی از مخاطبان ایرانی به شبکه ایران اینترنشنال و سایر شبکه‌های رسانه‌ای فارسی زبان مخالف حکومت ایران رو آورند. از طریق ارائه شواهد و مدارک روشن از طرف این شبکه‌ها و همچنین مشاهدات مستقیم خود ایرانی‌ها، مردم ایران متوجه شده‌اند حقایقی که شبکه‌های خبری خارج از کشور درباره حکومت ایران مطرح‌ کرده‌اند، فقط شمه‌ای از حقیقتی است که مردم ایران از آن به خوبی آگاهند. تجربه تلخ ایرانیان همچنین به آن‌ها یادآوری می‌کند که واقعیتی‌ که دوربین‌های کنشگران قادر به ضبط آن نیست و آن را نمی‌توان از طریق اینترنت یا سایر رسانه‌ها منتشر کرد، به مراتب بدتر از آن چیزی است که این شبکه‌های تلویزیونی توان انعکاس آن را دارند.

در چنین چشم‌انداز پیچیده‌ای، فقط سروکله داعش کم بود که آن هم با ظهور اخیر این گروه در ایران کامل شد. ایران اعلام کرده است که گروه تروریستی مسئول حمله به شاهچراغ در شهر شیراز را دستگیر کرده است. بنابر بیانیه وزارت اطلاعات ایران، حدود ۲۶ تروریست دستگیر شده‌اند که همگی غیرایرانی و از کشورهای آذربایجان، ترکمنستان، و افغانستان‌اند. این روایت رسمی که در بهترین حالت غیرمعقول به نظر می‌رسد، سوال‌هایی را مطرح می‌کند. اگرچه اعضای سازمان‌های تروریستی مانند داعش از کشورهای گوناگون‌اند، اما آن‌ها به احتمال زیاد در یک چارچوب جغرافیایی خاص عملیات خود را اجرا می‌کنند؛ امری که در تجمع آن‌ها در برخی استان‌های سوریه و عراق قابل مشاهده بود. عملیاتی پیچیده مانند آنچه در شیراز انجام شد نیازمند کمترین تعداد اعضای گروه تروریستی است که طی سال‌ها همکاری و فعالیت به یکدیگر اعتماد کامل پیدا کرده‌اند. مشخص است که حکومت ایران می‌کوشد یک «طرح توطئه‌ای جهانی» مطرح کند که، به ادعای رهبری کشور، متوجه ایران است و موجب تضعیف امنیت و ثبات مردم کشور می‌شود.

حکومت ایران از فرط استیصال به‌دنبال بهانه‌ای برای خصومت‌ورزی با کشورهای همسایه بوده است تا آنجا که روزنامه «ایران» که تحت مدیریت حکومت ایران است، امارات متحده عربی را مسئول شعارهای ضدحکومت ایران دانسته است که پس از یک مسابقه فوتبال ساحلی بین تیم‌های امارات و ایران در دبی، از طرف هواداران سر داده شد. واضح است که اتهام‌ها و تهدیدهای ایران علیه امارات، فاقد هرگونه منطق است و چیزی نیستند مگر تلاش مذبوحانه برای تحریک احساسات ناسیونالیستی (ملی‌گرایانه) و ایجاد تغییر در افکار عمومی ایرانی‌ها علیه امارات متحده عربی—به‌ویژه به این دلیل که شعارها علیه حکومت ایران را ایرانی‌های ساکن دبی سرداده بودند.

شاید آنچه به بهترین نحو اتهام‌های ایران در این مورد را رد می‌کند و اهداف واقعی چنین اتهام‌هایی را آشکار می‌کند، این است که تیم فوتبال ساحلی ایران که از طرف حکومت ایران به‌عنوان نماینده کشور به این مسابقات فرستاده شده بود، حکومت ایران را در موقعیتی دشوار قرار داد؛ بازیکنان این تیم، به‌رغم بردن این تورنمنت (مسابقات چندجانبه)، هنگام دریافت جام قهرمانی در اقدامی در همبستگی با معترضان در ایران از جشن گرفتن خودداری کردند – حرکتی که به‌شدت با استقبال ایرانیان داخل و خارج از کشور مواجه شد. خودداری از برگزاری جشن قهرمانی، در اعلام همبستگی با اعتراض‌های جاری در ایران صورت گرفت که پس از قتل مهسا امینی، یک دختر ۲۲ ساله اهل سقز، در بازداشتگاه پلیس موسوم به امنیت اخلاقی در ماه سپتامبر امسال آغاز شد.

ایران با عنوان کردن اتهام‌‌های مضحک اخیر علیه امارات متحده عربی ،اکنون اکثر همسایگان را در فهرست سیاه خود قرار داده است و به طور غیرمستقیم آن‌ها را مقصر اصلی همه مشکلات کشور می‌داند. در تصورات حکومت ایران، ناامنی در بلوچستان ناشی از نرمش پاکستان با بلوچ‌ها و همچنین ناکامی این کشور در نظارت دقیق بر مرزهای آن کشور است. همین امر در مورد کُردهای مستقر در عراق نیز صادق است. عربستان نیز به حمایت از رسانه‌های خبری متهم است که حقایق مربوط به آنچه را در ایران رخ می‌دهد افشا می‌کنند. ایران سپس آذربایجان و افغانستان را نیز تحت عنوان کشورهای صادرکننده تروریست به فهرست سیاه خود اضافه کرد.

به طور خلاصه، می‌توان گفت که حکومت ایران شاید بتواند با این روایت‌های انباشته از طرح توطئه درباره اعتراض‌های جاری برای خود قدری وقت به دست آورد. حکومت حتی شاید بتواند با اعمال خشونت، این اعتراض‌ها را سرکوب کند. اما به خوبی آگاه است که علل واقعی این اعتراض‌ها عمدتا در داخل کشورند و برخی از این علل به ساختار حکومت و منافع نخبگان حاکم بر کشور مربوط می‌شود که گرداگرد رهبر ایران و سپاه پاسداران را فراگرفته‌اند — کسانی که قدرت را در قبضه خود گرفته‌اند و منابع کشور را به نفع منافع شخصی خود و به قیمت رفاه و پیشرفت ایرانی‌ها تحت کنترل خود دارند.

تا زمانی که تصمیم‌گیران در ایران از آنچه باید انجام بدهند آگاهند– امری که مکررا از طرف معترضان در خیابان‌ها مطرح شده است و افراد عاقل در درون حکومت آن را عنوان کرده‌اند — اما از انجام آن خودداری می‌کنند و در عوض با کنار گذاشتن چنین صدایی‌هایی، به متهم کردن دیگران رو می‌آورند، هیچ چیز در داخل ایران یا در پیوند با کشورهای همسایه تغییر نخواهد کرد و بهبود نخواهد یافت و واقعیت‌های موجود همچنان موجب نگرانی خواهند بود. شکی نیست که اعتراض‌ها احتمالا در مقیاسی بزرگ‌تر از موج کنونی یا پیشین اعتراض‌ها بازهم شکل خواهند گرفت؛ آن هم نه به‌دلیل یک طرح توطئه جدید، بلکه به‌دلیل سیاست‌ها و تصمیم‌های غلط حکومت ایران که دهه‌ها است این مشکلات را به وجود آورده‌اند.

از: ایندیپندنت