سلمان رشدی، نویسنده کتاب «آیه‌های شیطانی»، ۹ ماه پس از حمله یک اسلامگرای تندرو به او برای نخستین‌بار در یک مراسم عمومی شرکت کرد.

رشدی در اولین حضور عمومی خود در مورد تهدید بی‌سابقه آزادی اندیشه و بیان در کشورهای غربی هشدار داد و گفت هیچ‌گاه در طول زندگی‌اش نویسندگان در کشورهای غربی با این میزان از فشار، تهدید و محدودیت‌‌های مختلف مواجه نبودند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس روز سه‌شنبه ۱۶ ماه مه (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲)، در گزارشی نوشت رشدی در پیام ویدیویی که به‌مناسبت دریافت جایزه «آزادی نشر» در اختیار مرکز «کتاب بریتانیا» قرار داد، از فشارهای بی‌سابقه به نویسندگان و مراکز فرهنگی در کشورهای غربی انتقاد کرد.

به‌گفته سلمان رشدی، «در اینجایی که من اکنون نشستم، در ایالات متحده آمریکا، ما داریم یک حمله فراگیر به کتابخانه‌ها و محتوای کتاب‌های کودکان در مدارس را مشاهده می‌کنیم.»

به‌گفته این نویسنده ۷۵ ساله‌ بریتانیایی هندی‌تبار، هیچ زمانی، دست‌کم در زمان حیات او، چنین وضعیتی در کشورهای غربی سابقه نداشته است.

در مرداد‌‌ماه سال پیش، سلمان رشدی در جریان برگزاری یک جشنواره ادبی در ایالت نیویورک آمریکا، هدف ۹ ضربه چاقو یک اسلامگرای تندرو قرار گرفت. در جریان این حمله، رشدی چشم راست خود را از دست داد و عصب دستش نیز آسیب دید.

ضارب سلمان رشدی، یک مرد جوان ۲۵ساله لبنانی‌تبار به‌نام هادی مطر معرفی شد. بعدها گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد هادی مطر به «به‌طور مستقیم» با سازمان حزب‌الله لبنان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همکاری داشته و بر اساس فتوای روح‌الله خمینی در سال ۱۳۶۷ برای قتل رشدی در آمریکا برنامه‌ریزی و اقدام کرده است.

تهران، بهمن‌ماه ۱۳۶۷ NORBERT SCHILLER / AFP  

در بهمن‌ماه ۱۳۶۷، روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی، در یک فتوای شرعی، سلمان رشدی و ناشران کتاب «آیه‌های شیطانی» را به توهین علیه اسلام، پیامبر مسلمان و کتاب قرآن متهم کرد. خمینی در فتوای خود نوشت: «از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعا آن‌ها را اعدام کنند تا دیگر کسی جرات نکند به مقدسات مسلمین توهین کند و هر کس در این راه کشته شود، شهید است؛ انشاالله»

بنیاد حکومتی «۱۵ خرداد» در ۲۵ شهریورماه سال گذشته، تنها یک ماه بعد از حمله نافرجام به رشدی، نیم میلیون دلار دیگر به جایزه ترور سلمان رشدی اضافه کرد و مبلغ کل جایزه برای کشتن این نویسنده را از ۲.۷ میلیون دلار به سه‌ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار افزایش داد، اقدامی که با واکنش‌‌های گسترده فعالان حقوق و آزادی‌های مدنی، کانون‌های نویسندگان و سازمان‌های حقوق بشری مواجه شد.

در واکنش به این اقدام، وزارت خزانه‌داری آمریکا در آبان‌ماه گذشته بنیاد حکومتی «۱۵ خرداد» را به‌‌دلیل تعیین جایزه چند میلیون دلاری برای ترور سلمان رشدی در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.

هادی مطر، بلافاصله بعد از حمله تابستان سال گذشته دستگیر شد و سلمان رشدی هم به بیمارستان منتقل شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت.

به‌نوشته آسوشیتدپرس، سلمان رشدی در پیام ویدیویی که برای مرکز «کتاب بریتانیا» نوشت، لاغرتر از گذشته به‌نظر می‌رسید و از لنز استفاده کرده بود و عینک بر چشم داشت.

رشدی در طول این سال‌ها، با وجود تمامی تهدیدهای مستقیم و غیرمستقیم عوامل جمهوری اسلامی، به کار نویسندگی و فعالیت‌های فرهنگی-اجتماعی خود ادامه داده است.

رشدی برنده جوایز ادبی پرشماری است و آخرین رمان او با نام «شهر پیروزی» تنها یک ماه قبل از ترور ناموفق او به پایان رسید. رمان «شهر پیروزی» فوریه امسال، شش ماه بعد از حمله به او در ایالت نیویورک، منتشر شد.

رمان «شهر پیروزی»، داستان حماسی یک زن در قرن چهاردهم میلادی را روایت می‌کند که برای مبارزه با سنت‌های مردسالاری حاکم، یک شهر و نظام اجتماعی تازه پایه‌‌گذاری می‌کند.