سرپرست وزارت آموزشوپرورش در دولت «ابراهیم رئیسی»، همزمان با «نگران کننده» توصیف شدن کمبود معلم در ایران، از لزوم استخدام ۵۰ هزار معلم پرورشی در وزارت آموزشوپرورش خبر داده است.
این در حالی است که «حمیدرضا حاجیبابایی»، رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس شورای اسلامی، پیشتر گفته است که وزارت آموزشوپروزش، ۳۰۰ هزار معلم متخصص برای حضور در کلاسهای درس کم دارد.
آموزشوپرورش ایران، یکی از ایدئولوژیکترین نظامهای آموزشی در جهان است، اما جذب آموزگار در ایران به دشواری و بر اساس تفتیش عقاید صورت میگیرد.
سال گذشته دستکم ۲۵۰ هزار معلم در ایران بازنشسته شدند. رقمی که در ده سال گذشته، سالانه ۱۰۰ هزار نفر بوده است، اما در روند استخدام معلمان که سالهاست در قالب قراردادی و موقت اتفاق میافتد، تغییر خاصی رخ نداده است.
حمیدرضا حاجیبابایی، رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس شورای اسلامی گفته است که «اگر میخواهیم یک آموزشوپرورش بانشاط داشته باشیم، باید از طریق دانشگاه فرهنگیان ۳۰۰ هزار معلم تربیت کرده و راهی کلاسهای درس کنیم. حتما دانشجویی که در دانشگاه تربیت معلم درس خوانده، میتواند بهتر تدریس کند.»
در مقابل، «رضا مراد صحرایی»، سرپرست وزارت آموزشوپرورش، بدون اشاره به این کمبود شدید آموزگار گفته است، وزارت آموزشوپرورش ۵۰ هزار معلم پرورشی کم دارد و امیدوار است که ۲۷ هزار نیروی پرورشی تا پایان سال جاری به بدنه آموزشوپرورش اضافه شود.
بازتولید مفاهیم برآمده از مذهب و مبتنیبر تبعیضهای جنسیتی در کتابهای درسی، مدتهاست که از سوی کنشگران صنفی معلمان و معلمان مستقل مورد انتقاد است. با اینهمه، وزارت آموزشوپرورش در هر فرصتی بهدنبال جذب معلمان پرورشی است که عموما دانشآموختگان حوزه علمیه هستند و برای پیش بردن پروپاگاندا ایدئولوژیک جمهوری اسلامی در مدارس تربیت میشوند.
فعالیتهای پرورشی در دولت ابراهیم رئیسی به یکی از اولویتهای اصلی وزارت آموزشوپرورش بدل شده است. این وزارتخانه در برنامهای با عنوان «طرح امین»، اقدام به استخدام روحانیان تحصیلکرده در حوزه علمیه در آموزشوپرورش کرده است.
طرح «امین»، از حدود ۶ سال قبل آغاز شده و بر اساس آن، روحانیان باید حدود ۳۰ ساعت در هفته در مدارس به تبلیغات مذهبی بپردازند.
روزنامه «هممیهن»، در گزارشی به نقل از «محمدتقی فلاحی»، دبیر کانون صنفی معلمان تهران، درباره کمبود معلم در وزارت آموزشوپرورش نوشته است: «معلم پرورشی بیشتر معلم فوق برنامه است. این در مورد معلم هنر نیز صدق میکند. باوجود اینکه چنین درسی در سیستم آموزشوپرورش است، اما عموما بهدلیل کمبود معلم هنر، زمان آن به درسهای دیگر اختصاص داده میشود. اما نکته مهم این است که عموما در بیشتر درسها کمبود نیرو داریم.»
او استفاده از «معلم دانشجو» از طرف وزارت آموزشوپرورش را نقد کرده و گفته است، اگرچه دانشجویان تربیتمعلم «از سال سوم تحصیل میتوانند بهعنوان کارآموز در کلاسهای درس مشغول بهکار شوند، اما آموزشوپرورش این دانشجویان را بهعنوان معلم به کلاس درس میفرستد و کمکهزینهای نیز به آنها میدهد که این به نفع دولت است. اما دولت بهتر است برای برونرفت از این مشکل، فکر دیگری داشته باشد.»
فلاحی همچنین استفاده ظرف از ظرفیت دانشگاه تربیتمعلم برای استخدام آموزگار را نیز راهی ناکارآمد برای برونرفت از مشکل کمبود معلم عنوان کرده و گفته است: «این سیاست خوبی نیست، زیرا این دانشگاه و خروجی آن قادر نیست تعداد مورد نیاز آموزشوپرورش برای تامین کادر آموزشی را پاسخگو باشد، بهویژه که در چند سال اخیر، شاهد بازنشستگی زیادی از معلمان بودیم و این رویه ادامهدار است.»
«محمد داوری»، سخنگو سازمان معلمان ایران نیز، در گزارش هممیهن، عملکردوزارت آموزشوپرورش «در تمام مراحل نیروی انسانی و مدیریت نیروی آن» را «فاجعه» توصیف کرده و گفته است: «در تمام مراحل ۱: پذیرش از دانشگاه فرهنگیان یا دانشگاههای دیگر، ۲: گزینش و مصاحبهها و… ۳: نگهداری ۴: ارتقا ۵: خروج و ۶: در بحث جایگزینی، دچار مشکل هستیم و میتوانم به جرات بگویم بهطور میانگین ۲۰ درصد کمبود نیرو داریم و در برخی شهرهای پرجمعیت مانند تهران، به ۷۰ درصد هم میرسد و در برخی مناطق کشور ۲ درصد است. ولی فاجعه خطرناک درباره کمبود نیرو وجود دارد.»
سخنگو سازمان معلمان ایران، یکی از مصادیق نبود «عدالت آموزشی» را، استفاده از «نیروهای کم تجربه در مناطق محروم» دانسته و گفته است: «در حقیقت جایی که محروم است و نیازمند به معلم باتجربه و توانمند، معلم ضعیفتر اعزام میشود، که این نقض عدالت آموزشی است.»
آقای داوری، کمبود معلم بهعنوان یکی از مشکلات دیرینه نظام آموزشوپرورش ایران را تایید کرده و ادعا کرده که حاکمیت این کمبود را با «افزایش تعداد دانشآموزان یک کلاس» پنهان میکند.
پیشتر، یکی از کنشگران صنفی معلمان در گفتوگو با «ایرانوایر»، «سیاستهای نادرست آموزشوپرورش و استخدام نشدن دهها هزار نیرو تحصیلکرده و آماده حضور در کلاس درس» را، علت اصلی کمبود آموزگار در ایران دانسته بود است.
یکی از معلمان موسوم به «کارنامهسبز» که در سالهای گذشته وزارت آموزشوپرورش به وعدههای خود در قبال استخدام آنها عمل نکرده است به ایرانوایر میگوید:«ما کارنامه سبزهای سال ۱۳۹۹، مشمول ماده ۲۸ هستیم. با اختلاف کمتر از دو درصد، باوجود تمام سختیهایی که در انجام مصاحبه متحمل شدیم، علیرغم گذشت یک سال انتظار، هنوز پذیرفته نشدهایم. در جمع ما بسیاری فارغالتحصیل دکتری و ارشد وجود دارند و حتی تا سه بار هم برای مصاحبه دعوت شدهایم. اما بهدلیل تک ظرفیتی و کمبود ظرفیت، از این حق محروم ماندهایم. چهطور وزارتخانه برای استخدام هزاران طلبه حوزههای علمیه بودجه دارد، اما برای ما تحصیلکردگان دانشگاهی اینقدر سنگاندازی و بیتوجهی میشود؟ جدا از آن، چرا بازنشستگان را همچنان در مدارس به تدریس میگمارند، ولی از نیروی ما جوانان استفاده نمیکنند> ما خواهان استخدام همه کارنامه سبزهای ۹۹ هستیم.»
از سوی دیگر، مشکلات متعدد آموزگاران شاغل و بازنشسته برای دستیابی به حقوق قانونی خود، از جمله افزایش عادلانه دستمزد و مزایای شغلی، سالهاست موجب نارضایتی آنها شده است.
در طول سالهای گذشته و بهویژه بعد از گسترده شدن اعتراضات سراسری در ایران، برگزاری تجمعات اعتراضی و تحصن فرهنگیان شاغل و بازنشسته افزایش یافته و تعداد زیادی از کنشگران صنفی معلمان، زیر فشارهای امنیتی و قضایی بهسر میبرند.
بر اساس گزارش شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران، آقایان «انوش عادلی»، «عزیز قاسمزاده» و «محمود صدیقیپور» که از ۱۹فروردین برای گذراندن دوران حبس یکساله خود در زندان لاکان رشت محبوس شدهاند، از روز ۱۹اردیبهشت، همزمان با تجمع سراسری معلمان در سطح کشور، اجازه تماس تلفنی و ملاقات با خانواده ندارند.
این شورا، اعمال این محدودیت را خلاف حقوق زندانیان دانسته و تاکید کرده است: «هیچ شخص یا نهادی نمیتواند این حق را از زندانی سلب نماید.»
در حال حاضر و بر اساس بررسیهای ایرانوایر، دستکم ۱۳ معلم شامل «اسماعیل عبدی، هاشم خواستار، رسول بداقی، جعفر ابراهیمی، محمد حبیبی، مهدى فتحى، حسین رمضانپور، امید شاهمحمدى، انوش عادلى، محمود صدیقىپور، عزیز قاسمزاده، فرزانه ناظرانپور ومسعود فرهیخته»، زندانی یا در بازداشت موقت هستند.
از: ایران وایر