بی بی سی فارسی
بستگان و وکلای اولیویه وندکاستیل، امدادگر بلژیکی که مدت ۱۵ ماه در ایران زندانی بود در یک کنفرانس خبری جزئیات بیشتری از وضع جسمی او، و آنچه در زندان بر او گذشته را با خبرنگاران در میان گذاشتند.
آقای وندکاستیل دیروز طی یک توافق بین ایران و بلژیک، با اسدالله اسدی که در بلژیک به جرم توطئه برای بمبگذاری در زندان بود مبادله شد.
آنها در این کنفرانس مطبوعاتی وضعیت جسمانی آقای وندکاستیل را «ضعیف» توصیف کرده اما خاطرنشان کردند که او «شوخ‌طبعی و اشتیاق» همیشگی خود را از دست نداده است.
آنها وضعیت ذهنی آقای وندکاستیل را خوب عنوان کرده و افزودند: ما همان اولیویه سال گذشته را با همان گرمی و شوخ‌طبعی همیشگی‌اش یافتیم. اما او وزن زیادی از دست داده است… ما او را با وجود رنجی که در این مدت کشیده مثل گذشته مشتاق یافتیم.
آقای وندکاستیل پس از آزادی و ورود به بلژیک از سوی هیئت وزیران این کشور مورد استقبال قرار گرفت. رسانه‌ها نیز به صورت گسترده حضور داشتند. هرچند آقای وندکاستیل شکی نداشت که از حمایت‌‌‌های گسترده برخوردار است اما استقبال آنچنانی او را شگفت‌زده ساخته بود.
«اولیویه در آخرین لحظات از خبر آزادی‌اش واقف شد»
صبح روز جمعه اولیویه در سلول انفرادی خود در ایران بود که ناگهان زندانبانان او را از سلول بیرون آورده و دستور دادند که وسایلش را بردارد. زندانبانان قبل از انتقال او به فرودگاه ابتدا چشمانش را بستند.
اولیویه می‌گوید در آن لحظه گمان می‌برد که قرار است به زندان دیگری منتقل شود، چیزی که قبلا هم اتفاق افتاده بود. اما در نهایت زمانی که سوار پروازی به مقصد مسقط، پایتخت عمان شد، فهمید که قرار است آزادی شود.
تیمی از بلژیک نیز به مسقط اعزام شده بود.
خانواده این امدادگر بلژیکی می‌گویند که او «برای مدت طولانی در شرایط غیرانسانی و تحت شکنجه در انزوا، نور دائمی، نداشتن هیچ‌‌گونه آسایش در زندان بسر برده است.»
به گفته نزدیکان آقای وندکاستیل، ماه‌های نخست زندان سخت‌ترین ماه‌ها برای او بود، زیرا تحت بازجویی مقامات ایرانی قرار داشت.
به گفته آنان، زندانبانان چندین مرتبه تلاش کردند تا این زندانی بلژیکی را متقاعد بسازند که کشورش برای او ارزشی قائل نیست. اما او هربار استدلال‌های آنها در این مورد را رد کرده بود و همین منجر به وخامت شرایط بازداشتش در زندان شده بود.
«آیین‌های مذهبی برای پر کردن تنهایی»
ون اشتایرتگم، سخنگوی خانواده این امدادگر بلژیکی که سابقه چندین سال فعالیت در افغانستان و سپس ایران را داشته خاطرنشان کرده است که «اولیویه مردی قوی است.»
او افزود: او (اولیویه) هیچ شکی نداشت که بالاخره آزاد خواهد شد، اما زمان سختی را باید گذرانده باشد.
او افزود: آیین‌های مذهبی برای پر کردن تنهایی‌اش در زندان به او کمک کرد که سرپا بماند. او علاقمند به دویدن است، از همین رو حیاط ۳ در ۵ متری زندان را که سه بار در هفته به آن دسترسی داشت تا ۲۵ کیلومتر با سرعت می‌دوید.
واکنش‌ها در خارج از ایران
شخصیت‌های مخالف جمهوری اسلامی و گروه‌های حقوق بشری مستقر در خارج از ایران، از آزادی اولویه وندکاستیل استقبال کردند اما نسبت به مبادله او با اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی، واکنشی منفی داشتند و ابراز نگرانی کردند.
شیرین عبادی، حقوقدان سرشناس ایرانی، توافق دولت بلژیک برای آزادی اسدالله اسدی را «توافقی شرم‌آور» عنوان کرده است. خانم عبادی در عین حال، رهایی امدادگر بلژیکی از قید دولت ایران را «اتفاقی مبارک» خوانده است.
خانم عبادی در ادامه در کانال تلگرامش نوشت: اما پرسش اینجاست که آیا دولت بلژیک از تمام ظرفیت‌های خود برای آزادی شهروندش استفاده کرده بود؟ آیا تنها راه، مبادله ایشان با یک تروریست بود؟
خانم عبادی در ادامه نوشت: «اسدالله اسدی در دادگاهی بی‌طرف و مستقل به اتهام بمبگذاری مجرم شناخته شده بود. او دیپلمات کشوری بود که سفارتخانه‌ها و کنسول‌گری‌هایش هنوز در بلژیک و سایر کشورهای اروپایی فعالیت می‌کنند. حکومت جمهوری اسلامی، تنها با فشار حداکثری و تعطیلی سفارت‌خانه جمهوری اسلامی متوقف خواهد شد و نه با معامله‌های شرم‌آوری از این دست.»
شاهزاده رضا پهلوی هم در توییتی در مورد مبادله اسدالله اسدی و امدادگر بلژیکی گفت: «دیدار با قانونگذاران و سیاستمداران اروپایی تاکید کرده‌ام که معاوضه گروگان‌هایشان با تروریست‌های رژیم، جمهوری اسلامی را به گروگانگیری و و اقدامات تروریستی بیشتر تشویق می‌کند.»
عفو بین الملل نیز در توییتی ضمن استقبال از آزادی امدادگر بلژیکی، نسبت به آزادی اسدالله اسدی ابراز نگرانی شدید کرد و گفت دولت بلژیک با انتقال اسدالله اسدی به ایران به «معافیت از مجازات (مقامات جمهوری اسلامی) و تضعیف حقوق قربانیان برای عدالت، غرامت و تضمین عدم تکرار تخلفات کمک کرده است.»
درباره اسدالله اسدی و اولیویه وندکاستیل
اسدالله اسدی، دبیر سوم سفارت جمهوری اسلامی ایران در اتریش بود.
او به اتهام برنامه‌ریزی و تلاش برای بمبگذاری در فرانسه، در بلژیک به زندان محکوم و در یکی از زندان‌های این کشور در حال سپری کردن مجازات ۲۰ سال حبس بود.
اولیویه وندکاستیل، امدادگر بلژیکی که در حوزه پناهجویان افغان کار می‌کرد در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در ایران دستگیر و به زندان طولانی مدت محکوم شد. او مدتی به عنوان مدیر برنامه «شورای پناهندگان» که یک نهاد نروژی است، در ایران کار کرده بود و مقام‌های ایران اتهام او را جاسوسی عنوان می‌کردند.
آقای وندِکاستیل به جاسوسی، همکاری با دولت آمریکا، قاچاق ارز و پولشویی متهم شده بود. وی شش سال در ایران و افغانستان فعالیت‌های امدادی انجام داده بود.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید