ایران وایر
شایا گلدوست
شرایط پناهجویان و پناهندگان در چند سال اخیر تبدیل به شرایطی بحرانی شده است. بسیاری از ایرانیان به دلایل مختلف، که بررسی هر کدام از آنها ریشه در ناکارآمدی و بیکفایتی حکومت اسلامی دارد، به نزدیکترین کشور امن همسایه، ترکیه پناه میبرند.
یکی از گروههای در معرض آسیب قشر رنگینکمانی ایرانی هستند، که نه تنها حقوق اولیه انسانی آنها در ایران رعایت نمیشود، بلکه در مواردی جان آنها از سوی خانواده، جامعه و حاکمیت در معرض خطر قرار میگیرد. بسیاری از افراد این جامعه سالهاست که در انتظار بررسی پرونده پناهجوییشان و رسیدن به کشوری امن و آرام هستند، اما متاسفانه روند رسیدگی به پروندهها و اسکان مجدد به کندی انجام میشود.
کانادا یکی از کشورهای پناهندهپذیر و از بزرگترین کشورهای حامی جامعه رنگینکمانی است. در سالهای اخیر بسیاری از پناهجویان و پناهندگان رنگینکمانی توانستهاند به روشهای مختلف غیر از اسکان مجدد سازمان ملل متحد خود را به کانادا برسانند. دولت کانادا اخیرا شرایط جدیدی را برای پناهجویان و پناهندگان رنگینکمانی اعلام کرده است که میتواند روزنه امیدی برای پایان برزخ پناهجویی در ترکیه باشد.
«آرشام پارسی»، فعال حقوق دگرباشان و مدیر سازمان جهانی پناهجویان دگرباش IRQR در گفتگو با «ایرانوایر»، از شرایط جدید دولت کانادا در پذیرش پناهندگان رنگینکمانی بیشتر میگوید:
«در گذشته تنها آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد بود که میتوانست پرونده پناهندهها به دولتها را از جمله به دولت کانادا پیشنهاد بدهد، تا آنها از طریق حمایت دولتی به کانادا بیایند، اما «جاستین ترودو» نخستوزیر کانادا به مناسبت ماه افتخار، اعلام کرده است که سازمان «رینبو ریلرود» Rainbow Railroad، به عنوان سازمان منتخبی از سوی دولت، میتواند پروندههای پناهندگان الجیبیتیکیوپلاس را به دولت ارجاع داده تا با شرایط اسپانسر دولتی مورد بررسی قرار گرفته، پذیرفته شده و وارد کانادا شوند.
دیگر لازم نیست پناهندگان رنگینکمانی در پروسه طولانی آژانس پناهندگان سازمان ملل منتظر بمانند. این سازمان که تمرکز فعالیت خود را بر روی پناهجویان و پناهندگان الجیبیتیکیوپلاس گذاشته است، میتواند تاثیر مثبتی برای اسکان مجدد این افراد داشته باشد.
«آرشام پارسی» میگوید: «خبر خوب برای رنگینکمانیهای ایرانی هم این است که من به شخصه به عنوان یکی از بنیانگذاران سازمان «رینبو ریلرود» ارتباط نزدیکی با هیاتمدیره و دستاندرکاران این سازمان دارم و میتوانیم همکاری بیشتری برای اسکان مجدد پناهندگان رنگینکمانی داشته باشیم.»
به گفته او تعداد بسیار زیادی از پناهجویان و پناهندگان ترکیه در انتظار اسکان مجدد و رسیدن به کشور سوم هستند. این در شرایطی است که سهمیه کشورهای پناهندهپذیر در مقایسه با آمار پناهجویان و پناهندگان بسیار پایین است. تقریبا نزدیک به یک درصد تعداد پناهجویان و پناهندگان میتوانند اسکان مجدد شده و این تصمیم جدید دولت کانادا به گفته «آرشام پارسی» میتواند تاثیر بسیار مثبتی بر پروسه اسکان مجدد پناهندگان رنگینکمانی داشته باشد.
«آرشام پارسی» در چند سال گذشته توسط بنیاد «مرجان»، مشغول به حمایت خصوصی از پناهندگان از کشور ترکیه است. بنیاد مرجان یک سازمان ثبت شده غیردولتی است که دفتر مرکزی آن در تورنتو است و در ژانویه سال ۲۰۱۶ برای یادبود «مرجان محمدی» و اجرای وصیت او فعالیت خود را آغاز کرد.
هدف اولیه بنیاد مرجان، ارتقای دانش عمومی در ارتباط با بیماریها و عفونتهای جنسی و آموزش و حمایت از دگرباشان برای اسکان مجدد آنها در کانادا بود. در اوایل سال ۲۰۱۹ هیات مدیره بنیاد مرجان تصمیم گرفت که برنامه اسپانسر کردن پناهندگان برای اسکان مجدد در کانادا را به عنوان اسپانسر سازمانی آغاز کند. او در رابطه با فعالیتها و خدمات این سازمان بیشتر توضیح میدهد:
«بنیاد مرجان که عملا سازمان خواهر سازمان جهانی پناهجویان دگرباش (IRQR) است، به عنوان بازوی اجرایی این سازمان مشغول به فعالیت است. در چند سال گذشته توانستهایم تعداد بسیار زیادی از پناهندگان را اسپانسر کرده و برای ورود به کانادا به آنها کمک کنیم. نکته مهم این است که توانستهایم بسیاری از پناهندگان الجیبیتیکیوپلاس را به عنوان یک سازمان دگرباش اسپانسر کنیم. سازمانی که همه اعضا و کارکنان و داوطلبان آن دگرباش هستند.»
او معتقد است که با اسپانسر کردن پناهندگان غیررنگینکمانی توسط سازمانی که مربوط به دگرباشان است، عملا با هموفوبیا نیز مبارزه میکنیم. به این دلیل که تصور بسیار اشتباهی از سوی جامعه دگرجنسگرا نسبت به همجنسگراها وجود دارد. از این رو با این فعالیتها میتوانیم نشان دهیم که جامعه همجنسگرا متفاوت از اقشار دیگر جامعه نیستند و در موارد لازم میتوانند برای افراد غیر از جامعه خود نیز تلاش کرده و کمکرسان باشند. او بر این نکته تاکید میکند که آنچه اهمیت دارد حقوق انسانها خارج از هویت جنسی و جنسیتی، گرایشهای مذهبی و سیاسی و ملیت و زبان باید رعایت شود.
«آرشام پارسی» در ادامه میگوید: «ما تعداد زیادی از افراد را در بنیاد مرجان اسپانسر کردهایم که برخی از این افراد به کانادا رسیدهاند و تعدادی نیز در انتظار صدور ویزا هستند.
اتفاق جدید در بنیاد مرجان امضای توافقنامهای با دولت کانادا است که برای پناهجویان رنگینکمانیای که قبولی سازمان ملل را نیز ندارند سهمیهای در نظر گرفته شود، به این دلیل که برای روند حمایت خصوصی نیاز به قبولی سازمان ملل یا اداره مهاجرت ترکیه است. اما در ارتباط با پناهجویان رنگینکمانی این امکان برای بنیاد مرجان فراهم شده است که پناهجویان رنگینکمانیای را که هنوز از سوی سازمان ملل مصاحبه نشدهاند یا در مصاحبه از سوی سازمان ملل و یا اداره مهاجرت ترکیه رد شدهاند، بتوانیم حمایت کنیم و به کانادا بیاوریم.»
این روند معمولا کمی پیچیدهتر از روند حمایت خصوصی برای افراد دارای قبولی سازمان ملل یا اداره مهاجرت ترکیه است، به این دلیل که باید دفاعیهای از سوی وکلای پرونده به دولت کانادا ارسال شده و دولت کانادا فرد را به عنوان پناهنده بپذیرد. پروسه پیچیدهتر و زمانبرتر است. اما آرشام پارسی میگوید «خبر بسیار خوبی است که میتوانیم از این روش به بسیاری از افراد الجیبیتیکیوپلاس کمک کنیم.»
او سال گذشته برنده جایزه فعال پیشرو در زمینه حقوق جامعه رنگینکمانی شد، در رابطه با دریافت این جایزه و اهمیت آن به ایرانوایر میگوید:
«این جایزه را توسط یکی از شبکههای رسانهای آمریکا دریافت کردم. آنها هر ساله به تعدادی از فعالین حقوق جامعه الجیبیتیکیوپلاس جوایزی را اهدا میکنند. من در دستهبندیهای آنها به عنوان فعال پیشروی جهانی برنده این جایزه شدم، که متعلق به کسانی هست که خارج از مرزهای آمریکا هستند.»
او میگوید: «برای من شخصا بسیار خوشحالکننده است، چون همیشه هدفم این بوده است که حقوق رنگینکمانیهای ایرانی میبایست رعایت شود و میبایست دیده و شنیده شوند، چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران. اینکه ما وجود داریم و ما حقوقی داریم و هدف اصلی ما این است که در مجامع بینالمللی و در سطح دولتها و یا زمانی که گزارشگران ویژه سازمان ملل به موضوع ایران میپردازند، موضوع جامعه رنگینکمانی هم حتما باید مورد توجه قرار بگیرد و به آن پرداخته شود.
این چنین شناسهها یا جوایزی بیشتر ماهیت سمبلیک دارد و نشاندهنده این است که ما توانستهایم درباره جامعه خود حرف بزنیم و خارج از مرزهای ایران دیده و شنیده شدهایم.»