زنان تاثیرگذار ایران؛ نسرین ستوده

شنبه, 4ام آذر, 1402
اندازه قلم متن

«نسرین ستوده لنگرودی»، حقوق‌دان و وکیل ایرانی به واسطه فعالیت در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان، حقوق کودکان و وکالت فعالان این حوزه‌ها، عضوی شناخته شده در جامعه جهانی حقوق بشر است

«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند. 

ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.

به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل info@iranwire.com  بفرستید.

فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.

«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»

***

«نسرین ستوده لنگرودی»، حقوق‌دان و وکیل ایرانی به واسطه فعالیت در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان، حقوق کودکان و وکالت فعالان این حوزه‌ها، عضوی شناخته شده در جامعه جهانی حقوق بشر است. او از اعضای «کانون مدافعان حقوق بشر»، «کمپین یک میلیون امضا» برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و «انجمن حمایت از حقوق کودکان» است. نسرین ستوده به دنبال وقایع پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ در ایران و بر عهده گرفتن وکالت تعدادی از فعالان سیاسی و مدنی که به زندان رفتند یا اعدام شدند، بازداشت و به ۶ سال زندان و ۱۰ سال محرومیت از کار وکالت محکوم شد. از آن پس نسرین بارها به اتهامات مختلف بازداشت و دادگاهی شد؛ دادگاه‌هایی که بر پایه پرونده‌سازی‌ها برای این وکیل متعهد به حقوق بشر احکامی از جمله ممنوعیت خروج از ایران، شلاق، بسته شدن حساب بانکی، ممنوعیت ملاقات با فرزندان و در مجموع ۳۸ سال حبس برای او به دنبال داشت.

نسرین ستوده در سال ۱۳۴۲ در تهران متولد شد. در پی تعطیلی دانشگاه‌ها پس از انقلاب فرهنگی، ادامه تحصیل او نیز دچار وقفه‌شد، اما با باز شدن دانشگاه‌ها او توانست در رشته حقوق وارد دانشگاه شهید بهشتی شود و در سال ۱۳۶۸ از این دانشگاه مدرک کارشناسی حقوق را اخذ کند. او دو سال بعد، یعنی سال ۱۳۸۰ از همان دانشگاه با مدرک کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل فارغ‌التحصیل شد. او هشت سال در انتظار صدور پروانه وکالت ماند و در عین حال فعالیت‌های اجتماعی خود را از طریق نوشتن مقالات در مجله «دریچه گفتگو» از سال ۱۳۷۰ آغاز کرد و سپس در دوران اصلاحات در نشریات اصلاح‌طلبی مانند جامعه، آبان، صبح امروز، توس، نامه و جمهوریت با انتشار مقاله‌های حقوقی ادامه داد.

نسرین ستوده تا پیش از انتخابات سال ۱۳۸۸ با قبول وکالت فعالان سیاسی، اجتماعی و زنان، چهره‌ای سرشناس در جامعه حقوق بشر ایران بود. از مشهورترین پرونده‌هایی که ستوده وکالت آن را بر عهده داشت، پرونده «شیرین عبادی»، وکیل و فعال حقوق بشر ایرانی است. او هم‌چنین وکالت برخی دیگر از فعالان اجتماعی و سیاسی مانند «حشمت‌الله طبرزدی»، «عیسی سحرخیز»، «محمد صدیق کبودوند»، «پروین اردلان» و «نوشین احمدی خراسانی» را بر عهده داشته است. «احمد نجاتی کارگر» و «آرش رحمانی‌پور» دو موکل دیگر نسرین ستوده بودند. نجاتی کارگر در جریان حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ کشته و آرش رحمانی‌پور اعدام شد.

نسرین ستوده در تاریخ ۱۳شهریور۱۳۸۹ به اتهام‌های اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. در ۴ آبان همان سال، او به نخستین اعتصاب غذای خود که ۲۸ روز ادامه داشت، پایان داد. در خرداد ۱۳۹۱ «رضا خندان» همسر نسرین ستوده و «مهراوه» دختر ۱۲ ساله او در حکم‌هایی جداگانه، ممنوع‌ از خروج شدند. او در اعتراض به این احکام، در مهرماه ۱۳۹۱ دست به اعتصاب غذای دیگری زد؛ این بار ۴۹ روز ادامه داشت. و پس از بازدید برخی از نمایندگان مجلس از زندان اوین و رسیدگی به درخواست‌های او تمام شد.

بازداشت، اعتصاب غذا و ممنوع‌ از خروج کردن نسرین ستوده و همسرش واکنش‌های بین‌المللی زیادی به دنبال داشت. شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل در نامه‌هایی به کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل متحد و صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) از تعقیب کیفری و ممنوع‌ از خروج کردن دختر ۱۲ ساله نسرین ستوده نوشت.

سازمان «عفو بین‌الملل» نیز بیانیه‌ای منتشر کرد و از مقامات ایران خواست تا «دست از آزار خانواده خانم ستوده» بردارند. «واتسلاو هاول»، رئیس‌جمهور سابق جمهوری چک و فعال حقوق بشر نیز در اکتبر ۲۰۱۰ و در جریان همایش بین‌المللی «فوروم ۲۰۰۰» در پراگ از نسرین ستوده حمایت و خواستار آزادی فوری او از زندان شد. شیرین عبادی نیز در نامه‌ای دیگر که به امضای ۸ فعال حقوق بشر رسیده بود، همین خواسته را مطرح کرد.

نسرین اما با وجود فشارهای بین‌المللی، در دادگاه بدوی به ۱۱ سال حبس تعزیری، ۲۰ سال محرومیت از وکالت و ۲۰ سال ممنوع‌ از خروجی محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر به ۶ سال زندان و ۱۰ سال محرومیت کاهش پیدا کرد. او هم‌چنین در دی ۱۳۸۹ یک بار دیگر و این بار به اتهام بی‌حجابی محاکمه و به علت اعتراض به روند رسیدگی به پرونده‌اش در دادگاه به پنج روز حبس تعزیری دیگر محکوم شد.

این حقوق‌دان ایرانی، نخستین جایزه حقوق بشری خود را در سال ۲۰۰۸ و در سال‌روز تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر از «کمیته بین‌المللی حقوق بشر ایتالیا» دریافت کرد. «انجمن آمریکایی قلم» (پن) نیز در سال ۲۰۱۱ جایزه آزادی قلم «باربارا گلداسمیت» را به او داد. در سال ۱۳۹۱ پارلمان اروپا، جایزه «آزادی اندیشه ساخاروف» را  به نسرین ستوده و «جعفر پناهی» اهدا کرد؛ جایزه‌ای که با مطرح شدن درخواست هیأت پارلمانی اروپا برای سفر به تهران و دیدار با این دو زندانی سیاسی، حاشیه‌هایی در داخل و خارج از ایران به وجود آورد؛ در حالی که مشاور امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی پذیرش هر‌گونه پیش‌شرط در رابطه با سفر این هیأت به تهران را رد کرد، «هیلاری کلینتون»، وزیر وقت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای، ضمن اعلام تبریک به نسرین ستوده و جعفر پناهی برای دریافت جایزه ساخاروف، از عدم امکان حضور آن‌ها در مراسم اهدای جوایز ابزار تاسف کرده بود. این هیأت سرانجام در سال ۱۳۹۲ با نسرین ستوده و جعفر پناهی در سفارت یونان دیدار کردند. دیداری که اعتراض وزارت خارجه ایران و برخی از چهره‌های سیاسی و محافظه‌کار را به دنبال داشت تا جایی که سه وزیر کابینه «حسن روحانی»، برای توضیح درباره این دیدار به مجلس احضار شدند.

نسرین ستوده در ۲۷شهریور۱۳۹۲ و پس از گذراندن نیمی از دوران محکومیت خود به همراه ۱۰ زندانی سیاسی دیگر آزاد شد. پس از آن دادسرای اوین درخواست محرومیت او از وکالت را مطرح و دادگاه انتظامی وکلا این محرومیت را برای مدت سه سال تأیید کرد. ستوده در اعتراض به این رای، به همراه چند فعال حقوق بشری دیگر، دست به تحصن روزانه در برابر دفتر کانون وکلا زد؛ تا آن‌که در ۲ تیرماه سال ۱۳۹۴ کانون وکلا در رای صادر شده تجدیدنظر کرد و محرومیت ستوده از کار وکالت را به ۹ ماه کاهش داد.

نسرین، اما، با وجود این فشارها پس از آزادی از فعالیت‌های اجتماعی و حقوق بشری خود نکاست و در سازمان‌های مردم‌نهادی همچون «انجمن بانوان وکیل»، «انجمن کودکان» و «کارزار گام به گام برای لغو اعدام ـ لگام» فعالیت کرد. فعالیت‌های او و محبوبیتی که بین هنرمندان، کنشگران و مردم یافته است او را در مرکز فشار و سرکوب‌های حکومتی نگاه داشت. مأموران امنیتی نسرین ستوده را در ۲۳خرداد۱۳۹۷ در منزلش در تهران دستگیر کردند. این بار، دادستان کاشان از نسرین شکایت کرده بود، اما همسر او خبر داد که هنگام بازداشتش، مأموران حکمی پنج ساله با خود داشتند که پیش‌تر در دادگاه انقلاب برای نسرین صادر شده بود.

این بار مقامات امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی به بهانه «اهانت به رهبری» به نسرین ستوده اتهام جاسوسی زدند. مأموران دو ماه بعد، یعنی ۲۷مرداد۱۳۹۷ رضا خندان، همسرش را نیز بازداشت کردند، تا او را بیشتر به زیر فشار ببرند. دو سال بعد، آنها مهراوه را نیز دستگیر کردند.

مقاومت‌های فعالانه نسرین ستوده در زندان و پایداری همیشگی او بر اصول حقوق بشر که بر آن باور دارد، او را چهره‌ای مشهور و محبوب ورای مرزهای ایران کرده است. شاید به جرأت بتوان ادعا کرد که در تاریخ ایران کمتر زنی به اندازه نسرین ستوده مورد حمایت سازمان‌های جهانی قرار گرفته و جوایز متعدد را از آن خود کرده است. از جایزه کمیته بین‌المللی حقوق بشر ایتالیا گرفته، تا جایزه آزادی قلم باربارا گلداسمیت که انجمن قلم آمریکا (پن) در سال ۲۰۱۱ به او اعطا کرد و همچنین جوایزی همچون جایزه ساخاروف، جایزه حقوق بشر اروپا، جایزه «زندگی درست» که به «نوبل آلترناتیو» معروف است و البته جایزه آزادی بیان اسپانیا، تنها شماری از تقدیرهای جهانی از شجاعت و پایداری این زن حقوق‌دان ایرانی هستند.

از: ایران وایر


به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید

هنوز نظری اضافه نشده است. شما اولین نظر را بدهید.