در حالی که صادرات پستۀ آمریکایی طی ده سال اخیر چند برابر شده، پستۀ ایران همچنان گرفتار سنگینیهای روشهای سنتی تولید و نارسایی در عرصۀ بازاریابی و تبلیغات است. با اینکه معمولاً با نزدیک شدن شب یلدا قیمت آجیل در ایران اوج میگیرد اما امسال به دلیل کاهش صادرات، پسته و آجیل نسبت به سال گذشته ارزانتر شده است.
بدین ترتیب در شب یلدای امسال، پسته ۲۰ درصد و تخمه ژاپنی ۶۰ درصد ارزانتر از سال گذشته خواهد بود.
به گفتۀ ارزانیممقانی، ایران تا چند سال پیش عرضهکنندۀ انحصاری پسته در بازار جهانی بود اما کمکم «رقبایی نوظهور در برابر ایران قدعلم کردند.» ارزانیممقانی آمریکا و ترکیه را دو رقیب اصلی ایران دانست که «امسال پرقدرتتر از همیشه در بازار جهانی ظاهر شدهاند.»
طبق ارزیابی شرکت «موردور اینتلیجنس» که به تحلیل بازارهای بینالمللی اشتغال دارد، ۹۵درصد بازار پسته در اختیار سه کشور ایالات متحد آمریکا، ایران و ترکیه است. رئیس اتحادیۀ صنف آجیل و خشکبار مشهد نیز این وضعیت را تأیید میکند و میگوید: «ایران بزرگترین تولیدکننده پستۀ دنیا بود اما این جایگاه را به آمریکا باخت. در حال حاضر ترکیه نیز با فاصلۀ کمی از ایران، در رتبه سوم قرار دارد.»
سبقت گرفتن آمریکا از ایران از سال ۲۰۱۰ به بعد کاملا مشخص شد. یک سال قبل از آن، تولید کل پستۀ آمریکا ۱۸۰هزار تن، و تولید ایران ۲۲۰هزار تن بود. اما در سال ۲۰۱۲، آمریکا میزان تولید را به ۲۵۰هزار تن رساند، در حالی که تولید پستۀ ایران به ۲۰۰هزار تن کاهش یافت.
از آن زمان به بعد، آمریکا همچنان رتبۀ اول را در تولید و صادرات حفظ کرده و سال به سال بر فاصلۀ خود با ایران افزوده است.
آیا صنایع خشکبار ایران همان سرنوشت صنعت فرش را خواهد داشت؟
بر اساس آمار جدیدی که ارزانی ممقانی ارائه کرد، در حال حاضر تولید سالانۀ ایران حدود ۲۵۰ هزار تن است اما تولید آمریکا از ۵۰۰هزار تن فراتر رفته است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شویدافزایش صادرات پستۀ آمریکایی باعث شده که میانگین قیمت یک کیلوگرم پسته در بازار جهانی از ۱۰ تا ۱۲ دلار به ۷ دلار کاهش یابد. به گفتۀ ارزانی ممقانی «این افت قیمت در بازار جهانی برای بازرگانان ایرانی ناگهانی و پیشبینینشده بود».
به گفتۀ او آجیل و خشکبار «در صدر صادرات غیرنفتی ایران قرار دارد. قبلاً فرش نیز همپای خشکبار صادر میشد اما صنعت فرش به کل از بین رفته است.»
رئیس اتحادیۀ صنف آجیل و خشکبار مشهد کیفیت و «عطر و طعم» پستۀ ایرانی را بهتر از محصول آمریکایی و ترک میداند اما به عقیدۀ او «مصرفکنندگان در سطح جهان این تمایز عطر و طعم را تشخیص نمیدهند.» او در عین حال گوشزد میکند که پسته در ایران با روشهای سنتی کشت میشود و در نتیجه «قیمت تمامشدۀ آن بالا میرود.»
به گفتۀ این کارشناس خشکبار، عدم تلاش کافی برای «برندسازی و تبلیغات» یکی دیگر از نقاط ضعف صنایع خشکبار ایران است.
علیرضا ارزانیممقانی به مصرفکنندگان داخلی مژده داد که فعلاً «هیچ اختلالی در عرضه وجود ندارد و در نتیجه بازار خشکبار در شب یلدای امسال باثبات و در آرامش خواهد بود.»