نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح  سال ۲۰۲۳ در نامه‌ای خطاب به ولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد برگزاری دادگاه حمید نوری در این کشور را “یکی از بزرگترین نمادهای عدالت برای ایران” نامید و نوشت که “گرچه هنوز سایه سنگین حکومت دینی استبدادی بر سر مردم مبارز و مقاوم ایران تداوم دارد” اما این اقدام سوئد “شعله امید را در دل‌های عدالت‌خواهان برافروخت.”

حمید نوری، از مقام‌های‌پیشین قوه قضاییه جمهوری اسلامی است که پس از سفری به سوئد بازداشت و به دلیل دست داشتن در کشتار زندانیان سیاسی ایران در دهه ۱۳۶۰ در جریان دادگاهی در استکهلم به حبس ابد محکوم شد.

محمدی در این نامه که نسخه‌ای از آن در صفحه اینستاگرامی که خانواده‌اش اداره می‌کنند، منتشر شده، با اشاره به اینکه ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران “یکی از مهره‌های هیأت مرگ” در جریان اعدام زندانیان سیاسی در دهه شصت بود، برگزاری دادگاه حمید نوری را “پیامی روشن به مستبدان حکومت دینی در ایران و سراسر جهان” مبنی بر آن دانست که “صدای عدالت را برای همیشه نمی‌توان خاموش کرد.”

اعدام هزاران نفر از زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ نتیجه احکام و تصمیم‌های هیأتی از مقام‌های وقت در جمهوری اسلامی از جمله ابراهیم رئیسی بود؛ این هیأت از سوی بسیاری “هیأت مرگ” نامیده می‌شود. رئیسی در آن زمان، معاون دادستان کل تهران بود.

نرگس محمدی در پایان نامه خود به نخست‌وزیر سوئد، لازمه تحقق دمکراسی در ایران را “پایان دادن به رژیم سرکوبگر جمهوری اسلامی” و “تلاش برای نهادینه کردن و تضمین حقوق بشر و استقرار و قدرت‌یابی جامعه مدنی” به عنوان “بن‌مایه‌های دمکراسی” دانست.

روابط جمهوری اسلامی و سوئد در سال‌های اخیر تحولات و فراز و نشیب‌های فراوانی به خود دیده است.

از جمله اینکه مدتی کوتاه پس از اعلام حکم حمید نوری، ایران یوهان فلودروس یک دیپلمات سوئدی اتحادیه اروپا را به اتهام جاسوسی بازداشت کرد. جمهوری اسلامی متهم است در چهار دهه گذشته بارها از سیاست گروگان‌گیری و مبادله استفاده کرده است.

با این حال به گفته بسیاری از کارشناسان، برگزاری دادگاه حمید نوری در سوئد همچنان سایه بلندی بر روابط تهران و استکهلم به جا گذاشته است؛ برگزاری این دادگاه به افشای بسیاری از موارد کمتر گفته‌شده درباره نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی بویژه در دهه ۱۳۶ انجامید. 

یکی از مهمترین اسناد مربوط به اعدام زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ یک فایل صوتی از دیدار اعضای هیأت مسئول اعدام‌ها با حسینعلی منتظری است؛ این فایل در تابستان سال ۱۳۹۵ از سوی دفتر منتظری منتشر شد. منتظری که در آن زمان جانشین روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی بود، مخالف این اعدام‌ها بود.

در این فایل صوتی شنیده می‌شود که منتظری خطاب به اعضای این هیأت، شامل ابراهیم رئیسی، می‌گوید که “نام اعضای این هیأت در میان جنایتکاران تاریخ” نوشته خواهد شد.

از: دویچه وله