براساس گزارشهای منتشر شده در رسانههای ایران، تنها در ۱۱ماه گذشته از سال ۱۴۰۲، شمار کارگرانی که براثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادهاند، فقط در آذربایجان شرقی، به ۹۰ نفر میرسد.
مدیرکل پزشکی قانونی آذربایجان شرقی با اعلام این مطلب میگوید: «این آمار نسبت به سال گذشته، ۲۹ درصد افزایش داشته است.»
اما این حوادث در سایر استانها هم کم نبوده و مرگ کارگران در سایه فقدان ایمنی کار، همچنان ادامه دارد. براساس گزارشهای رسمی، سالانه دستکم دو هزار کارگر در ایران جان خود را در حوادث کاری از دست میدهند.
سازمان پزشکی قانونی، شمار کارگران جانباخته براثر حوادث کار در شش ماهه اول سال جاری را ۱۰۷۷ تن اعلام کرده است. آماری که نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱ افزایش ۱۵.۷درصدی را نشان میدهد. استانهای تهران با ۲۱۷، اصفهان با ۸۱ و مازندران با ۷۰ متوفی، بیشترین آمار مرگهای هنگام کار را در فاصله فروردین تا شهریور امسال داشتند. در این گزارش بیشترین علت فوت در حوادث کار «سقوط از بلندی» اعلام شده است.
در این آمار، ۴۹۸ تن براثر «افتادن»، ۲۴۶ تن با «اصابت جسم سخت»، ۱۵۵ تن با «برقگرفتگی»، ۶۵ تن با «سوختگی» و ۳۵ تن بهدلیل «کمبود اکسیژن»، جان خود را از دست دادهاند. در این گزارش، آمار مرگ کولبران، سوختبران و کارگران ثبتنشده لحاظ نشدهاند.
عدم رعایت استانداردهای ایمنی کار از سوی کارفرمایان، استفاده از لباس کار بیکیفیت در محیطهای کاری، ساعت کار طولانی که موجب خستگی کارگران میشود، دستمزد اندک و تاخیر در پرداخت دستمزدها که کارگران را با فشار روانی روبهرو میکند، ازجمله عوامل افزایش نرخ حوادث کاری محسوب میشوند.
۵۰۰ مصدوم و ۳۲ جان باخته در استان کرمانشاه
در فاصله ۹ ماه گذشته، دستکم ۵۰۰ کارگر در استان کرمانشاه مصدوم و ۳۲ کارگر جان خود را از دست دادهاند. سلیم خانی، مدیرکل پزشکی قانونی استان کرمانشاه با اعلام اینکه این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است، گفته است: «۲۳ نفر از قربانیان حوادث کار براثر سقوط از بلندی، ۶ نفر بهدلیل اصابت جسم سخت و دو نفر براثر سوختگی و یک نفر با انفجار مین، جان خود را از دست دادهاند.»
به گفته مدیرکل پزشکی قانونی این استان، سقوط از ارتفاع همچنان موجب بیشترین تلفات در حوادث کاری محسوب میشود: «بخش قابل توجهی از حوادث کاری منجر به مرگ کارگران مربوط به پروژههای ساختمانی بوده و علت اصلی آنها سقوط از ارتفاع یا استفاده از بالابرهای غیرمجاز است.»
بلاتکلیفی بیمه ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی
رییس کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی با اعلام اینکه بیمه دستکم ۳۰۰ هزار کارگر ساختمانی در طول سه سال گذشته قطع شده، از بلاتکلیفی ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی در صف بیمه خبر داد و گفت: «در طول سه سال گذشته، بیمه ۳۰۰ هزار نفر قطع شده است. باوجود اصلاحات جزیی در مجلس و نظر کمیسیون اجتماعی در صحن کار کارشناسی این کمیسیون کنار گذاشته شد.» رییس کانون انجمن صنفی کارگران در ادامه افزود: «قانون مصوب مجلس از سوی سازمان تامین اجتماعی اجرایی نمیشود. این موضوع باعث شده تا ۵۰۰ هزار نفر در صف بیمه کارگری قرار بگیرند. بهتازگی شاهکاری را نمایندگان بسازوبفروش استان فارس صورت دادند که منابع پیشبینی شده در قانون که تحت استفساریه به مجلس آورده نصف شود. در صورت رای آوردن، امید بیمه شدن ۵۰۰ هزار نفر کارگر از بین خواهد رفت.»
او با تاکید بر اینکه یکی از بزرگترین ضعفهای اقتصادی کشور عدم ایستادگی در برابر ثروتمندان است. میگوید: «متاسفانه نفوذ بسازوبفروشها بهحدی زیاد است که میتوان گفت بهراحتی حقوحقوق کارگری پایمال میکنند، اما همچنان پیگیر حل مشکل بیمه کارگران خواهیم بود. ۵۰ درصد حوادث ناشی از کار متعلق به کارگران بخش ساختمان است.»
سوختگی الکتریکی دو هزار کارگر در سال
رییس انجمن حمایت از بیماران سوخته (ققنوس) اعلام کرد: «سالانه دو هزار کارگر دچار سوختگی الکتریکی میشوند و ۶۵ درصد آنها حداقل یک عضو خود را از دست میدهند.» به گفته او، روزانه بهصورت میانگین، ۳ کارگر دراثر سوختگی الکتریکی، دستکم یک عضو خود را از دست میدهند: «قربانیان سوختگی الکتریکی بیشتر کارگران ساختمانی و جوان هستند و اغلب هم دست و پای خود را از دست میدهند و تا پایان عمر از کار افتاده میشوند. ۶۵ درصد کارگران یک عضو خود را از دست میدهند، برخی کارگران دو دست و برخی دو دست و یک پای خود را از دست میدهند.»
«محمدجواد فاطمی»، علت عمده سوختگی الکتریکی کارگران را، رعایت نشدن ایمنی در پروژههای ساختمانی دانسته و میگوید: «علت این سوختگیها که اغلب در پروژههای ساختمانی است، به این صورت است که سیم برق از محیط کاریشان رد میشود و متاسفانه عایقسازی و ایمنسازی نمیشود. حریمها رعایت نمیشود. کارگر ممکن است در زمانی که میله داربست را در دست دارد، به این سیمهای برق گیر کرده و کارگر دچار برقگرفتگی شود.»
رییس انجمن ققنوس در ادامه افزود: «حتی بیماری هم داشتهایم که دو دست و دو پای خود را بهعلت سوختگی الکتریکی از دست داده و قطع شده است.» او در ادامه با ابراز بیاطلاعی از «آمار دقیق» سوختگی کارگران با مواد شیمیایی افزود: «بهطور مرتب در بیمارستانها مواردی از کارخانههای صنعتی داریم که از مواد شیمیایی استفاده میکنند و حتی افرادی داشتیم که در حوضچههای اسید افتادهاند و با سوختگی وسیع، به بیمارستان ارجاع داده شدهاند.»
سوختگی الکتریکی یکی از انواع حوادث کار است که در نتیجه عدم رعایت ایمنی میحط کار، نبود تجهیزات ایمنی برای حفاظت از جان کارگران، فشار کار بالا، ساعات طولانی کار و اضافهکاری اجباری روی میدهد. روزانه دهها کارگر شاغل در بخشهای مختلف اقتصاد ایران در اثر حوادث کار مصدوم میشوند یا جان خود را از دست میدهند.
حوادث ناشی از کار چیست؟
در هر محیط کاری کاری ممکن است حوادثی رخ دهد که باعث ایجاد خسارتهای مالی و جانی شوند. حادثه ناشی از کار باتوجه به شرایط شغلی افراد، انواع مختلفی دارد. برابر قوانین ایران، هرنوع حادثه و اتفاق که در حین انجام کار یا وظیفه برای کارکنان یا کارگران مشغول در کارگاه و محل کار رخ دهد، حادثه ناشی از کار تلقی میشود.
به موجب ماده شصت قانون تامین اجتماعی، زمان انجام ماموریت و یا مسیر رفتوبرگشت به خانه نیز در دسته حوادث ناشی از کار قرار میگیرد. این حوادث ممکن است باعث ایجاد خسارتهای مالی و گاهی جانی شوند. بهنحوی که کارگران از نظر جسمی آسیبدیده یا حتی عضوی از بدن خود را از دست بدهند، از طرفی این احتمال وجود دارد که کارگران و کارفرمایان، مجبور به پرداخت غرامت هم شوند.
براساس ماده ۶۵ قانون تامیناجتماعی، چنانچه کارفرما برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه دیده متحمل هزینههایی شود، از آنجایی که بیمهشده تحت پوشش تامین اجتماعی بوده و این سازمان مکلف به ارائه خدمات درمانی به بیمهشدگان است، کارفرما میتواند برای دریافت هزینههای خود به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده تا برابر مقررات در این موضوع اقدام شود.
به استناد قوانین تامین اجتماعی، بیمهشدگان مشمول، درصورتیکه براثر حادثه ناشی از کار مصدوم و یا فوت شوند، تعهدات قانونی به آنها تعلق خواهد گرفت. درمان، پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری در صورت عدم اشتغالبهکار و استراحت، تحویل پروتز و اروتز در صورت نیاز به این وسایل، پرداخت غرامت نقص عضو، هزینه کفن و دفن، پرداخت مستمری از کار افتادگی جزیی یا کلی ناشی از کار و پرداخت مستمری بازماندگان، از تعهدات قانونی قابل ارائه به بیمه شدگان حادثه دیده ناشی از کار است.
در تعلق تعهدات قانونی ذکر شده به بیمهشده حادثه دیده ناشی از کار، سابقه پرداخت حق بیمه در احراز شرایط لحاظ نمیشود و به بیمهشده با هر سال سابقه پرداخت حقبیمه، کمکهای قانونی ارائه میشود.
از: ایران وایر