ایران وایر
امید رضاوند مدیرکل حقوقی وزارت آموزش و پرورش از شکایت و اعلام جرم رسمی دفتر حقوقی و قضایی وزارت آموزش و پرورش علیه دست اندرکاران اصلی سریال افعی تهران خبر داد.
دلیل این شکایت، طرح ادعای توهین به شأن و جایگاه معلم در یکی از سکانسهای سریال افعی تهران از سریالهای در حال پخش از شبکه نمایش خانگی اعلام شده است.
«محمد قلیپور» دبیر بازنشسته و کارشناس علوم قضایی در یادداشتی که نسخهای از آن به دست ایران وایر رسیده، پیرامون خبر اعلام جرم وزارت آموزش و پرورش و تشکیل پرونده قضایی به بخشی از نقض حقوق معلمان توسط وزارت آموزش و پرورش پرداخته و به کنایه نوشته است: «خرسند شدم که بالاخره یکی هم پیدا شد به فکر برخورد نامناسب با فرهنگیان باشد.»
پاک کردن صورت مساله
به دنبال شکایت وزارت آموزش و پرورش، «غلامعباس ترکی»، معاون حقوق عامه دادستان کل کشور در نامهای از دادستان عمومی و انقلاب تهران درخواست کرد تا با تشکیل پرونده قضایی جهت رسیدگی به اتهام سازندگان و عوامل تولید سریال «افعی تهران»، چگونگی صدور مجوز و نحوه نظارت بر تولید و پخش مجموعه مذکور از سوی ساترا به عنوان متولی قانونی موضوع نیز در دستور کار قرار گیرد.
«محمد قلیپور» دبیر بازنشسته و کارشناس علوم قضایی در یادداشت خود نوشت: «در سایتها دیدم که مدیرکل حقوقی آموزش و پرورش گفتهاند بر علیه عوامل سریال افعی تهران به جرم برخورد نامناسب با قشر فرهنگیان اعلام جرم شده است! خرسند شدم که بالاخره یکی هم پیدا شد به فکر برخورد نامناسب با فرهنگیان باشد. طرفه آنکه نهادی مدعی دفاع از حیثیت معلم شده که در طول سالیان متمادی خود متهم ردیف اول پایمال کردن حقوق مادی و معنوی این قشر نجیب و بیادعاست. همه میدانیم چنانچه متولی امامزادهای حرمت آن را نگه ندارد، نباید از سایرین انتظار رعایت احترام داشته باشد. از طرفی با خود اندیشیدم تا کی قرار است با معضلات فرهنگی برخورد قهری داشته باشیم و با بگیر و ببند و پلمپ و حذف و ممیزی و…صورت مساله را پاک کرده و خیال خودمان را راحت کنیم؟»
ین معلم بازنشسته نوشته است: «اتفاقاتی از قبیل سیلی زدن یک دختر بر صورت پدر در فیلم «برادران لیلا» و برخورد نامناسب یک دانشآموز قدیمی با معلم دوران تحصیل خود در سریال مذکور، واقعیات تلخ جامعه امروز ماست که با توقیف این فیلم و سریالها از بین نخواهد رفت.»
او با اشاره به وقایعی که در دهه ۶۰ و هفتاد در مدارس ایران رخ میداد نوشته است: «همانطور که تنبیه بدنی در دهههای۶۰ و۷۰ واقعیات رایج مدارس ما در آن سالها بود که معلمان و عوامل مدارساش اکنون پیرمرد و بازنشسته شده و گاه و بیگاه در کوی و برزن توسط دانشآموزان سابق خویش مودبانه و غیرمودبانه بازخواست میشوند. ولی حالا که جناب مدیرکل دست به شکایت شدهاند؛ خوب است به یادشان بیاوریم که شما و همکارانتان که قطعا دانش حقوقی دارید؛ لطفا نگاهی به نتایج طرح رتبه بندی معلمان بیاندازید تا متوجه شوید اجرای نامناسب آن چه خسارات مادی و معنوی فراوانی به بدنه دستگاه پهن پیکر آموزش و پرورش وارد نموده است.»
در ادامه این نامه به بخشی از مشکلات متعدد معلمان شاغل و بازنشسته با وزارت آموزش و پرورش اشاره کرده و نوشته است: «آیا اطلاع دارید که طرح همسانسازی حقوق بازنشستگان در چه مرحلهای قرار دارد؟ آیا میدانید حقالتدریس معلمان و پاداش بازنشستگان ۶ماه و یک سال بعد پرداخت میشود؟ زمانی که ارزش مبالغ پرداختی به آنان به شدت کاهش یافته است. آیا میدانید سرانجام سرمایههای معلمان در بانک سرمایه چه شده است؟ آیا اخبار اختلاس در صندوق ذخیره ارزی شایعه بود یا واقعیت؟ میگویند تعدادی از کسانی که پیگیر مطالبات صنفی معلمان بودند، مورد اهانت قرار گرفته و حتی بازداشت شدهاند. آیا در مورد صحت و سقم این خبر تحقیق کردهاید؟ اگر خدای ناکرده درست باشد، از عوامل بیاحترامی به نمایندگان معلمان شکایت خواهید کرد؟ آیا اطلاع دارید اصولی همچون ممنوعیت استراق سمع، تفتیش عقاید، شکنجه متهمان برای گرفتن اعتراف جزو اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که آنرا ثمره خون هزاران شهید میدانیم؟ آیا اگر کسی این اصول را زیر پا بگذارد و بدین وسیله حیثیت افراد را لکه دار کند در هر مقام و مرتبهای که باشد وی را به پای میز محاکمه میکشید؟»
شکایت از عوامل سریال افعی تهران
در روزهای اخیر، «امید رضاوند»، مدیرکل حقوقی، املاک و معاضدت قضایی وزارت آموزش و پرورش از شکایت و اعلام جرم رسمی دفتر حقوقی و قضایی این وزارتخانه علیه دستاندرکاران اصلی سریال «افعی تهران» که در یکی از پلتفرمهای شبکه نمایش خانگی پخش میشود، خبر داده بود.
در پی این شکایت، برای عوامل این سریال پرونده قضایی تشکیل شد و دلیل این موضوع هم «توهین به شأن و جایگاه معلم» در یکی از سکانسهای سریال است. اگر چه سکانس مورد نظر، نه درباره یک معلم که درباره یک ناظم مدرسه بهنام «آقای شکوهی» بوده است.
شکایت نهادها و شخصیتهای حقوقی از فیلمها و سریالها اتفاق تازهای در ایران نیست. اما اغلب این اعتراض و شکایتها دلایل صنفی داشته است. بهطور مثال میتوان به اعتراض پرستاران به تصویر پرستار در فیلم «شوکران» بهروز افخمی اشاره کرد. در مورد دیگری اعتراض جنبه قومیتی داشته است. نمونهاش هم اعتراض برخی از قوم بختیاری به سریال «سرزمین کهن» بوده است.
برخی کاربران شبکههای اجتماعی معتقدند: «در سالهای اخیر روایتهای متعددی از آسیبهای ناشی از تنبیه بدنی، از سوی برخی معلمان و ناظمها در مدارس در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. این روایتها به اندازهای است که اگر به یک پرونده تبدیل شود، این دانشآموزان هستند که باید از وزارت آموزشوپرورش شکایت کنند، نه آنها از نقد یک سریال نسبت به این وضعیت.»
۹ تیرماه ۱۳۹۹ «زهرا مظفر» مدیرکل وقت ارزیابی عملکرد آموزشوپرورش گفته بود: «خیلی از دانشآموزان گزارش تنبیه بدنی خود در مدارس را نمیدهند. تنبیه بدنی در داخل کلاس درس اتفاق میافتد و تا زمانی که گزارش آنرا به ما ندهند یا ثبت شکایت نکنند، ما هیچ دسترسی برای رسیدگی و پیگیری نداریم.
آییننامه انضباطی دانشآموزان چه میگوید؟
فعالان صنفی معلمان با اعلام اینکه «آییننامه انضباطی دانشآموزان با هفده ماده و هشت تبصره در جلسه ۵۴۴ شورای عالی آموزشوپرورش در تیرماه ۱۳۷۱ تصویب و با امضای محمدعلی نجفی، وزیر وقت آموزش و پرورش ابلاغ شده است» میگویند: «از سال۱۳۷۱ تاکنون چندین هزار پرونده قضایی برای تنبیهات بدنی دانشآموزان ثبت شده است. در چند هزار مورد دیگر هم پیش از شکایت ماجرا بهطور موقت خاتمه یافته است. این تنبیهات، چه منجر به حکم قضایی و محکومیت معلمان متخلف شود و یا اگر به مرحله شکایت هم نرسد، در نهایت اثر روانی خود را به جای خواهد گذاشت. شاید تا دوران کهنسالی هم زندگی و روان انسانهایی را که روزی دانشآموز بودند، تحت تاثیر قرار دهد.»
چه سطحی از تنبیه مجاز است؟
در ماده ۷۷ این آییننامه: «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه» را ممنوع اعلام شده است.» براساس ماده ۷۴ این آییننامه «قصور و سهلانگاری دانشآموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب میشود. مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستوجوی انگیزه و علت تخلف برآمده و نسبت به رفع آن اقدام کنند».
ماده ۷۶ آییننامه انضباطی انواع تنبیه برای دانشآموزان را تعیین کرده است. براساس این ماده: «دانشآموزان متخلفی که راهنماییها و چارهجوییهای تربیتی در آنها مفید و موثر نمیافتد، با رعایت تناسب به یکی از روشهای زیر مورد تنبیه قرار میگیرند:
-تذکر و اخطار شفاهی بهطور خصوصی
– تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانشآموزان کلاس مربوط
– تغییر کلاس، در صورت وجود کلاسهای متعدد در یک پایه با اطلاع ولی دانشآموز
-اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانشآموز
-اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانشآموز، حداکثر برای مدت سه روز
– انتقال به مدرسه دیگر