دومینیک لبلانک، وزیر امنیت عمومی کانادا روز چهارشنبه با اعلام این خبر در برابر دوربین‌های تلویزیونی گفت که در نتیجه این تصمیم فرماندهان و نیروهای سپاه پاسداران از ورود به خاک کانادا منع و در صورت حضور در این کشور ممکن است درباره اقامت آنها تحقیق و در صورت لزوم اخراج شوند.

حامد اسماعیلیون، از چهره‌های سرشناس مخالف جمهوری اسلامی مقیم کانادا، ساعتی قبل از سخنان وزیر امنیت عمومی این کشور از این تصمیم دولت جاستین ترودو خبر داده بود و چند رسانه اصلی کانادایی همچون سی‌بی‌سی هم در خبری مشابه از قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی کانادا گزارش داده بودند.

کانادا روابط دیپلماتیک خود با ایران را سال‌ها پیش قطع کرد، اما این کشور میزبان یکی از بزرگترین جوامع مهاجران ایرانی است.

قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست تروریستی کانادا یکی از مطالبات اصلی ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی در این کشور بوده که به ویژه پس از هدف قراردادن هواپیمای مسافربری اوکراینی که بیشترین قربانیان آن ایرانیان کانادایی و مقیم این کشور بودند شدت گرفت و با آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی در سال ۱۴۰۱ تقویت شد.

با این وجود، حضور هزاران مرد ایرانی-کانادایی که خدمت سربازی خود را در سپاه پاسداران گذرانده بودند و مشکلاتی که پس از قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی امریکا، برای آنها به وجود آمده بود، در یکی دو سال گذشته موجب شده بود تا دولت کانادا از «دقت بیشتر» برای تصمیم‌گیری «هدفمند و هوشمند» در این باره سخن بگوید.

«ابزاری برای مبارزه با تروریسم جهانی»

آقای لبلانک این تصمیم را «ابزاری قابل توجه در نبرد با تروریسم جهانی» توصیف کرد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نیروی نظامی، سیاسی و اقتصادی عمده در ایران است که پیوند نزدیکی با آیت الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی دارد.

تخمین زده می‌شود که سپاه حدود ۱۹۰ هزار پرسنل دارد. سپاه دارای نیروی زمینی، هوایی و دریایی مجزاست که بر تسلیحات استراتژیک ایران نظارت دارند.

نیروی قدس، واحد برون مرزی سپاه که این نیرو از طریق آن به دولت‌های متحد و گروه‌های مسلح در خاورمیانه از جمله کمک تسلیحاتی می‌رساند، قبلا در لیست گروه‌های تروریستی کانادا قرار گرفته بود.

آقای لبلانک در گفتگو با خبرنگاران گفت که این اقدام «حامل این پیام قوی است که کانادا از کلیه ابزارهایی که در اختیار دارد برای مبارزه با نهاد تروریستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استفاده می‌کند.»

او گفت: «حکومت ایران به طور پیوسته بی‌اعتنایی خود به حقوق بشر، در داخل و خارج از ایران و همچنین تمایل خود به بی‌ثبات کردن نظم مبتنی برای قوانین بین‌المللی را نشان داده است.»

ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا، هشدار داد که کانادایی‌هایی که در ایران هستند ممکن است در پی اعلام این تصمیم در خطر بازداشت خودسرانه قرار گیرند.

خانم جولی گفت: «پیام من روشن است: برای کسانی که الان در ایران هستند، وقت آن است که به کشور برگردید. و کسانی که قصد دارند به ایران بروند، نروید.»

دولت جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، تاکنون علیرغم فشار فعالان از جمله خانواده‌های کشته شدگان پرواز ۷۵۲ اوکراین از قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی خودداری می‌کرد.

آقای ترودو قبلا گفته که نگران است تروریستی شناختن سپاه باعث هدف گرفتن غیرعادلانه ایرانی‌های کانادا شود که با رژیم ایران مخالفند از ایران گریخته‌اند، اما در گذشته مجبور به خدمت در سپاه بوده‌اند.

آقای لبلانک در پاسخ به این سوال خبرنگاران که چرا حالا این تصمیم گرفته شده است گفت که تروریستی شناختن یک گروه یک «فرآیند نیازمند تامل و مشورت» است که براساس توصیه سازمان‌های امنیتی با ملاحظات سیاست خارجی گرفته می‌شود.

کانادا بعد از آمریکا دومین کشوری است که سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار می‌دهد.

یک نماینده پارلمان کانادا دقایقی بعد از سخنان وزیر امنیت عمومی این کشور به بی‌بی‌سی فارسی گفت که قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست تروریستی کانادا به معنای ممنوع الورود شدن مردانی که در سپاه خدمت سربازی کرده‌اند نیست و درخواست‌های ویزا «مورد به مورد بررسی» خواهد شد.

آقای اسماعیلیون که همسر و دخترش سرنشین پرواز ۷۵۲ اوکراین بودند که با موشک‌های سپاه پاسداران بر فراز تهران سرنگون شد، در پیامی ویدئویی گفت: «بالاخره امروز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی در کانادا قرار گرفت. سپاه پاسدارانی که مسئولیت سرنگون کردن پرواز پی اس ۷۵۲ را به عهده داشت. سپاه پاسدارانی که در سرکوب وحشیانه جوانان ایران در خیابان‌های تک تک شهرهای ایران نقش داشت. سپاه پاسدارانی که در شکنجه، در ارعاب، در ربودن آدم‌ها نقش ایفا کرده است. سپاه پاسدارانی که امنیت نه تنها ایران بلکه خاورمیانه و سراسر جهان را به هم ریخته.»

او از همه کسانی که در گرفتن این تصمیم نقش داشتند از جمله دولت کانادا و احزاب اپوزیسیون، فعالان ایرانی و غیرایرانی و از ایرانیان داخل کشور «که با شجاعت در مقابل این سازمان جهنمی ایستاده اند» تشکر کرد.

او گفت «ماموریت» مخالفان به پایان نرسیده و آنها باید تلاش کنند سپاه پاسداران را در سایر مناطق جهان از جمله کشورهای اروپایی و استرالیا در لیست گروه‌های تروریستی قرار دهند.

او در پایان گفت: «ما هرگز قاتلان عزیزانمان و قاتلین فرزندان ایران را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌‎بخشیم.»

شاهزاده رضا پهلوی هم در توییتی در شبکه ایکس نوشت: «امروز کانادا رسما سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد. این یک گام مهم برای پاسخگو کردن رژیم جنایتکار جمهوری اسلامی و پیشبرد جنبش دموکراتیک مردم ایران است.»

«ما از نمایندگان پارلمان کانادا که این اقدام را رهبری کردند و همچنین از ایرانی-کانادایی‌هایی که سال‌ها به طور خستگی‌ناپذیر برای آن تلاش کردند، سپاسگزاریم. اکنون نوبت اروپا است که سپاه را در لیست تروریستی خود قرار دهد.»

مسیح علی‌نژاد دیگر چهره سرشناس مخالفان هم در توییتی از نقش فعالان مدنی و سیاسی در کانادا از جمله حامد اسماعیلیون و انجمن خانواده‌های کشته شدگان هواپیمای اوکراینی تشکر کرد.

او نوشت: «بسیجی سپاهی، داعشی ما شمایی حالا باید بیشتر تلاش کنیم و از این فرصت بهره ببریم تا فشار را بر کشورهای دیگر بیشتر کنیم و تلاش کنیم آنها نیز سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را در لیست‌ سازمان‌های تروریستی خود قرار داده و به زنان ایرانی نیز بپیوندند برای جرم انگاری آپارتاید جنسیتی. باید کانادا و دولت‌ها را دعوت کنیم به اقدام عملی علیه اعضای سپاه تروریست در خاک کشورهای شان.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا در ایران کاظم غریب آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی، اقدام کانادا را محکوم کرده است.

او تروریستی شناختن سپاه را «مغایر با حقوق بین‌الملل دولت کانادا در قبال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» دانست.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، ماه پیش طرح مجلس کانادا برای تروریستی اعلام کردن سپاه را «مغایر با موازین و اصول پذیرفته شده حقوق بین‌الملل از جمله برابری حاکمیت ها و عدم مداخله در امور داخلی دولت‌ها و مصداق تعرض به حاکمیت و امنیت ملی ایران» توصیف کرده بود.

در پی اعلام این خبر ویدئویی به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده است که گفته می‌شود در سقز ضبط شده و درحالی که آتش‌بازی در آسمان شب دیده می‌شود، صدای مردی در ویدئو شنیده می‌شود که از تروریستی شناخته شدن سپاه در کانادا استقبال می‌کند.

دولت کانادا دو سال پیش و در واکنش به سرکوب مخالفان و اعتراضات زن، زندگی، آزادی، رسما اعلام کرد که ۱۰ هزار از فرماندهان، اعضای ارشد و نیروهای رسمی سپاه پاسداران را ممنوع‌الورود کرده است.

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا در روز ۷ اکتبر ۲۰۲۲ در یک نطق تلویزیونی گفت: «ما فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحت سخت‌گیرانه‌ترین بخش قوانین مهاجرت و پناهندگی قرار می‌دهیم».

آقای ترودو در آن روز گفت این سخت‌گیرانه‌ترین مجازاتی است که در قوانین کانادا وجود دارد و تاکنون تنها برای موارد بسیار جدی «جنایت علیه بشریت» و «نسل‌کشی» چون فجایع روی داده در بوسنی و هرزگوین و روآندا مورد استفاده قرار گرفته بود.

بنابر تصمیم دو سال پیش دولت کانادا ممنوع‌الورود شدن حدود ۱۰ هزار افسر و درجه‌دار عالی‌رتبه سپاه پاسداران به خاک کانادا دایمی و برای همیشه خواهد بود.

این کشور در سال‌های گذشته همچنین تحریم‌های متعددی علیه شرکت‌ها و افراد حقیقی مرتبط با سپاه پاسداران و گروه‌های شبه نظامی وابسته به آن چون حزب‌الله لبنان و حماس وضع کرده است اما تا امروز کلیت سپاه پاسداران به عنوان یک ارگان نظامی – عقیدتی را در فهرست سازمان‌های تروریستی خود قرار نداده بود.