ده‌ها کاربر رسانه‌های اجتماعی به انتقاد از اظهارات مسعود پزشکیان، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری درباره نافرمانی مدنی زنان مقابل حجاب اجباری پرداختند. پزشکیان، «بی‌حجابی» را «اشکال» و مصداق «تربیت نکردن» درست زنان و دختران توصیف کرده بود.

سومین مناظره تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با موضوع «فرهنگ» شامگاه جمعه یک تیر برگزار شد.

مسعود پزشکیان، نماینده اصلاح‌طلبان، در این مناظره به دفاع از حجاب اجباری پرداخت و از ضرورت «اصلاح» روندی گفت که منجر به نافرمانی مدنی گسترده زنان طی دو سال اخیر شده است.

او حین مناظره این بخش از سخنانش را در ایکس منتشر کرد: «اگر اشکالی هست، دختران و زنان ایران را ما تربیت کردیم. به‌جای نقد خودمان به آن‌ها می‌تازیم.»

اگر اشکالی هست دختران و زنان ایران را ما تربیت کردیم، بجای نقد خودمان به آنها می‌تازیم.#مناظره

— Masoud Pezeshkian (@drpezeshkian) June 21, 2024

این پست با کامنت و پست انتقادی ده‌ها کاربر خشمگین مواجه شد.

بسیاری از کاربران در پاسخ به او نوشتند که انتخاب پوششی مخالف آنچه جمهوری اسلامی به زنان تحمیل می‌کند و نافرمانی مدنی مقابل آن «اشکال» و مصداق «بی‌تربیتی» نیست.

ده‌ها شهروند با مطلع «تو و امثال تو کی هستید که بخواهید زنان ایران را تربیت کنید؟» به حرف‌های پزشکیان پرداختند.

ابوذر زمان، وکیل و فرزند حسین زمان، خواننده موسیقی در ادامه همین جمله در ایکس نوشت: «اصلا تربیت زنان چه اشکالی دارد که حرف از اشکال می‌زنی؟ فعلا که زنان ایران خوب ادبتان کرده‌اند.»

محور مشترک بسیاری از کامنت‌هایی که زیر پست پزشکیان منتشر شد، نادیده گرفتن «عاملیت زنان»،‌ «نگاه از بالا به پایین و مردسالارانه» او به زنان جامعه بود.

کاربران نوشتند که این نگاه، از ایدئولوژی جمهوری اسلامی و نگاه زن‌ستیزانه‌اش سرچشمه می‌گیرد.

شهروندی خطاب به پزشکیان نوشت: «تو خودت را کجای دنیا می‌دانی که زن و دخترها را تربیت کنی؟ تا وقتی زن و دخترها را صغیر و محتاج تربیتِ یک کج‌وکولی مثل خودت می‌دانی خیلی عقب‌تر از چیزی هستی که تصور می‌کردم.»

او در ادامه به تلاش تبلیغاتی پزشکیان برای جلب رای اشاره کرد و گفت: «حتی بلد نیستیند ادای عدالت و برابری را دربیاورید.»

برخی زنان نوشتند که آن‌ها حاصل تربیت مادران و مادربزرگ‌هایشان هستند.

زنی در همین راستا اضافه کرد طوری تربیت شده تا مانند دختران دیگر هم‌نسل خود، «استخوانی در گلوی مردسالاری» باشد.

کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل روز هفتم اردیبهشت از افزایش تلاش جمهوری اسلامی برای سرکوب زنان به دلیل پوشش آنان ابراز نگرانی کرد و نسبت به تصویب لایحه موسوم به «حجاب و عفاف» هشدار داد.

پیش از آن و در روز پنجم اردیبهشت، ۹۶ زندانی سیاسی و فعال مدنی در ایران در واکنش به طرح خشونت‌بار «گشت نور» بیانیه‌ای منتشر کردند و گفتند: «کوچه و خیابان‌های ایران بار دیگر عرصه لشکرکشی حکومت علیه زنان بی‌پناه، آگاه و دلیر این سرزمین شده است.»

شکل گسترده نافرمانی مدنی زنان پس از خیزش انقلابی ایرانیان از مهر سال ۱۴۰۱ آغاز شد.

باوجود تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای پیشبرد طرح‌های مرتبط با تحمیل حجاب اجباری مانند راه‌اندازی گشت موسوم به «نور»، حضور زنان با پوشش آزادانه در عرصه عمومی ادامه دارد.

پیش‌تر برخی مقامات جمهوری اسلامی از شیوه برخورد با مخالفان حجاب اجباری انتقاد کرده اما خواهان اتخاذ روش‌هایی دیگر برای تحمیل پوشش مدنظر حکومت به زنان شده بودند.

سپیده جندقی، خواننده و نوازنده خطاب به پزشکیان که در مناظره انتخاباتی بر ضرورت اصلاح زنان مخالف حجاب اجباری تاکید کرده بود، در ایکس نوشت: «اما زنان و دختران، شما را خوب تربیت کردند.»

ده‌ها شهروند نیز طرز فکر مسعود پزشکیان را «وقیحانه»، «خجالت‌آور» و «نیازمند تربیت» خواندند.

کاربری با تاکید بر همین موضوع نوشت انتخاب نوع پوشش انحراف و بی‌تربیتی نیست و شهروندی دیگر تاکید کرد بر سر نداشتن حجاب اجباری نه مشکل تربیتی، که انتخاب زنان است.

شهروندی هم نوشت اینکه زنان دیگر نمی‌خواهند در برابر تبعیض سکوت کنند مصداق «اشکال» نیست.

در پایان مناظره فرهنگی یک تیر، محمدعلی ابطحی، معاون خاتمی در دولت اصلاحات در ایکس نوشت که موج مخالفت با «رفتار ناشایست با زنان» در حدی بالا است که هیچ‌یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری در مناظره خود جرات نکردند از این روند دفاع کنند و «از کمربندی رد شدند».

محمدجواد اکبرین، دین‌پژوه و روزنامه‌نگار با اشاره به اظهارات پزشکیان و دیگر نامزدها درباره زنان، نوشت: «وجه مشترک اصول‌گرا و اصلاح‌طلب این است که حجاب نداشتن، محصولِ تربیت غلط است؛ فقط در چگونگیِ رفتار با زنان بی‌تربیت اختلاف دارند که آنجا هم دولت تصمیم‌گیرنده نیست.»

یکی از شهروندان با ارسال ویدیویی به ایران‌اینترنشنال می‌گوید: «تصمیم‌گیرنده فقط خامنه‌ای است. به احترام خون‌های ریخته‌شده رای بی‌رای.» pic.twitter.com/SVyMLB8EXs

— ایران اینترنشنال (@IranIntl) June 22, 2024