ایران وایر
«ایران‌وایر» هر هفته جمعه‌ها به‌صورت زنده در اینستاگرام به میزبانی «رقیه رضایی» و با حضور «فریبا بلوچ»، فعال حقوق‌بشر بلوچ و برنده جایزه بین‌المللی «زنان شجاع سال ۲۰۲۴»، اخبار مهم و موارد نقض حقوق‌بشر در بلوچستان را به زبان‌های فارسی و بلوچی پوشش می‌دهد. در هفته منتهی به جمعه ۱۹مرداد ۱۴۰۳، گزارش‌های بسیاری از افزایش خشونت، شلیک به شهروندان و ارعاب آن‌ها در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان توسط افرادی که به‌نام «افراد مسلح ناشناس» شناخته می‌شوند، منتشر شده است. سوخت‌بران نیز در این هفته بیشتر از پیش هدف شلیک نیروهای نظامی و انتظامی قرار گرفته‌اند و ماشین اعدام در تمام ایران و بلوچستان شدیدتر از همیشه جان می‌گیرد.
***
افراد مسلح ناشناس؛ نقش حکومت و سپاه چیست؟
در هفته‌ای که گذشت چندین گزارش از افزایش خشونت و کشتار شهروندان عادی که گفته می‌شود «هیچ حاشیه‌ای ندارند»، منتشر شد؛ گزارش‌هایی که نشان از قتل و زخمی کردن شهروندان به‌دست افراد مسلح ناشناس داشت.
فعالان حقوق بشر بلوچ می‌گویند که افراد مسلح ناشناس احتمالا یا وابستگی‌هایی به حکومت و مشخصا سپاه پاسداران دارند و یا اشخاصی هستند که از طرف این نیروی نظامی و امنیتی مورد حمایت قرار می‌گیرند، وگرنه چگونه ممکن است که در امنیتی‌ترین استان ایران و بیخِ گوش مراکز امنیتی چون ساختمان اداره اطلاعات، افرادی با صورت‌های پوشانده و سلاح‌های جنگی، به ارعاب و حمله به شهروندان دست بزنند.
فریبا بلوچ با اشاره به کشته شدن دو شهروند در چابهار به‌دست افراد مسلح ناشناس، گفت که یکی از آن ها یک جوان کارگر پمپ بنزین بوده که در چهارراه «یخ‌سازی» چابهار در چند صد متری ساختمان اداره اطلاعات چابهار مورد حمله قرار می‌گیرد و با گلوله جنگی کشته می‌شود.
او همچنین به کشته شدن یک مرد میانسال که تجارت می‌کرده و برای نماز راهی مسجد بوده نیز اشاره کرده و گفت که این‌ها همه شهروندان عادی و بدون حاشیه بودند که هدف حمله افراد مسلح ناشناس قرار گرفته و جان باخته‌اند.
در شهرستان سرباز نیز یک مادر و فرزند در خودروی در حال حرکت‌شان از سوی افراد مسلح ناشناس هدف گلوله قرار می‌گیرند و زخمی می‌شوند. رسانه‌های حقوق‌بشری بلوچستان نوشته‌اند که در هفته گذشته در شهرستان سیب و سوران نیز یک کارمند دادگاه عمومی با گلوله افراد مسلح ناشناس کشته شده و در راسک نیز، دو تن از علمای اهل سنت در یک خودرو هدف تیراندازی قرار گرفته و جان می‌بازند.
خانم بلوچ ضمن تاکید بر این‌که این‌ها تنها مواردی است که به‌دست رسانه‌های حقوق‌بشری می‌رسد، گفت: «در پی افزایش کشتار شهروندان به‌دست این افراد مسلح ناشناس چند رسانه حقوق‌بشری بلوچستان در بیانیه مشترکی، نوشتند که از تمام سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهند در برابر این قتل‌ها همکاری لازم را با سازمان‌های حقوق‌بشری بلوچستان داشته باشند تا این پرونده را به سازمان‌های بین‌المللی ارجاع دهند.»
این تنها واکنش نهادهای مدنی بلوچستان به خشونت افراد مسلح ناشناس نیست. مولوی «عبدالحمید اسماعیل‌زهی»، امام جمعه اهل سنت زاهدان و از رهبران معنوی مردم بلوچ نیز خطبه‌های نماز جمعه روز نوزدهم مرداد نسبت به این موضوع واکنش نشان داد.
آقای عبدالحمید گفت که مسوولیت کشتار روزانه شهروندان بلوچ برعهده نهادهای امنیتی و قضایی است. او اشاره کرد که این قتل‌ها و کشتارها همه اقشار جامعه را هدف قرار می‌دهد و مردم به این قتل‌ها مشکوک هستند، چرا که عاملان هیچ‌کدام از این قتل‌ها و ترورها دستگیر نشده‌اند و مقامات جمهوری اسلامی باید به این موضوع واکنش نشان دهند، چرا که مسوول حفظ امنیت و جان مردم هستند.
فریبا بلوچ در ادامه به بخشی از بیانیه سازمان‌های حقوق‌بشری بلوچستان که تاکید دارد این اشخاص اگر وابسته به نهادهای امنیتی و نظامی هم نباشند، توسط آن‌ها مسلح می‌شوند، گفت: «سپاه و نهادهای نظامی و امنیتی می‌خواهند با حمایت کردن از این گروه‌ها، باعث ناامن شدن استان سیستان و بلوچستان بشوند که به بهانه ناامنی پای خودشان را بیشتر باز بکنند.»
رقیه رضایی در ادامه به افزایش اخبار مربوط به این حملات توسط افراد ناشناس در هفته‌ای که گذشت اشاره کرد و گفت این سوال ایجاد می‌شود که چرا در یک هفته اخبار این‌چنینی بیشتر است و همین‌امر نیز احتمالا می‌تواند دال بر سازمان‌یافته بودن این حملات تلقی شود.
فریبا بلوچ با تایید این امر گفت: «این چیزی عادی نیست و در یک استانی که کاملا امنیتی و نظامی اداره می‌شود و سطح تمام شهرها پر از دوربین‌های مداربسته است و گشت‌ها و ایست‌های بازرسی بسیاری در شهر وجود دارد، چطور نمی‌توانند قتل‌هایی را که بیخِ گوش‌شان رخ می‌دهد را شناسایی کنند. این‌ها نشان می‌دهد که این خشونت‌ها تصمیمات سیستماتیک است و گویی دارند این مساله را پیش می‌برند و هیچ اراده‌ای و حرکتی برای پیگیری مساله وجود ندارد، شک و شبهه‌ها از بین می‌رود و نشانه‌ها به سمت سپاه و خود حکومت است.»
کشتار سوخت‌بران با شلیک مستقیم نیروهای نظامی
در هفته‌ای که گذشت اغلب گزارش‌های مربوط به جان باختن سوخت‌بران، حاکی از کشته شدن آن‌ها با شلیک مستقیم نیروهای نظامی و مرزبانی بود. فریبا بلوچ به برخی از این گزارش‌ها پرداخت و گفت: «فشارهایی که به شهروندان عادی، مخصوصا به سوخت‌بران می‌آورند، آن هم زمانی که می‌دانند سوختبر است و هیچ کار خلافی مرتکب نشده، خیلی زیاد شده است. در هفته پیش به چند روستا حتی حمله کرده‌اند. در یک روستا چندین شهروند را زخمی کرده‌اند. در خاش، نیروهای انتظامی به سوی مردم خاش تیراندازی کردند و با الفاظ رکیک به مردم که فقط نگاه می‌کردند، دو نفر را بازداشت کردند. ظاهرا دو سوختبر بودند که از ترس این‌که خودرویشان توقیف نشود وارد یکی از خانه‌های روستا می‌شوند و ماموران هم به آن خانه حمله می‌کنند. وقتی مردم به دفاع از سوخت‌برها بلند می‌شوند، با الفاظ رکیک زیر پای مردم شلیک می‌کنند.»
به‌جز این رخداد، ویدیوهای دیگری نیز وجود دارد که از خشونت ماموران حکومت علیه شهروندانی که گاه فقط ناظر برخورد با سوخت‌بران هستند، حکایت دارد. خانم بلوچ به ویدیوهایی که از تیراندازی ماموران در روستای «گنجک» از توابع «زرآباد» در استان سیستان و بلوچستان منتشر شده و واکنش امام جمعه اهل سنت این روستا در صحبت با یکی از مقامات نظامی منطقه اشاره کرد و گفت: « آن امام جمعه با کنایه به مقام نظامی که با آن حرف می‌زد، گفت تروریست‌های روستای گنجک را زدید؟ تروریست ها تمام شدند؟! بلوچ‌ها هر جا باشند بهشان ظلم می‌کنید. الان سومین‌بار است که به روستای ما حمله می‌کنید! بیاید ما را با آرپی‌جی بزنید و خودتان را راحت کنید.»
فریبا بلوچ تاکید کرد که این صحبت‌ها «نشان می‌دهد که مردم از این وضعیت خسته شده‌اند. این فقط نقض حقوق‌بشر نیست، بلکه یک نسل‌کشی خاموش است.»
خانم بلوچ به اخبار مربوط به کشته شدن یک زن و شوهر و فرزند ۵ ساله‌شان نیز اشاره کرد و گفت: «در خاش نیز سه نفر کشته شدند چون ماموران به سمت خودرویی که در حال حرکت بوده شلیک می‌کنند، یک زن و مرد جوان و فرزند ۵ ساله‌شان کشته می‌شوند و یک کودک هشت ساله هم زخمی‌شده که گفته می‌شود وضعش وخیم است.»
او به پاسخ مقامات نظامی مبنی بر این‌که در آن خودرو افراد مسلح حضور داشتند اشاره کرد و گفت: «چطور در خودرویی که کودک ۵ و ۸ ساله هست، افراد مسلح حضور داشتند؟!»
فریبا بلوچ در ادامه از کشته شدن سه جوان در بیابان‌های طبس که از ترس نیروهای نظامی به آن بیابان متواری شده بودند، در اثر گرسنگی و تشنگی خبر داد و تاکید کرد که پلیس یا مستقیم شهروندان بلوچ را می‌کشد یا ترس از بازداشت و تحقیر توسط آن‌ها منجر به مرگ جوانان در استان سیستان و بلوچستان می‌شود.
ماشین اعدام می‌تازد
در ادامه این برنامه زنده اینستاگرامی رقیه رضایی با تاکید بر موج دهشتناک اعدام‌ها در ایران که در هفته پیش، فقط در ۲۴ ساعت جان ۳۶ زندانی را در اقصی نقاط ایران گرفته، از فریبا بلوچ پرسید که وضعیت زندانی‌های بلوچ در صف اعدام در این اوضاع چگونه بوده است.
فریبا بلوچ با تاکید بر این‌که شماری از شهروندان اعدام شده در این موج سهمگین، بلوچ بوده‌اند، گفت که متاسفانه آن‌ها هم با بهانه موادمخدراعدام شده‌اند، در حالی‌که خیلی از آن‌ها اتهامات را هرگز قبول نکردند و واقعا در فقر ساخته دست حکومت دست به گریبان بودند و قربانی اعدام نیز شدند.
خانم بلوچ در ادامه با اشاره به این‌که هفته پیش سال‌روز اعدام «یعقوب مهرنهاد»، وبلاگ‌نویس بلوچ که گفته می‌شود اولین وبلاگ‌نویس اعدام شده در جهان است نیز بود، گفت که او سال ۱۳۸۷ در زندان زاهدان اعدام شد: «یعقوب مهرنهاد صدای رسای مردم بلوچستان بود که سال ۱۳۸۶ بازداشت شد و تحت شکنجه بود. در پایان نیز بدون حق وداع با خانواده اعدام شد. یعقوب دو فرزند داشت.»
خانم بلوچ تاکید کرد که مهم نیست اتهام مواد باشد یا وبلاگ‌نویسی، جان بلوچ برای جمهوری اسلامی بی‌ارزش است.
تداوم بی‌آبی و بی‌برقی و نبود خدمات عمومی
فریبا بلوچ به فرسودگی و نبود سرمایش و گرمایش در قطارهای زاهدان به مشهد نیز اشاره کرد و گفت که بر اساس پیام دریافتی یکی از مخاطبان، این خط در ابتدا و حین افتتاحیه قطار نو و با امکانات قابل قبولی داشته، اما مدت کمی بعد از افتتاحیه خط راه‌آهن، قطار مدرنکه با ان مسوولان عکس یادگاری گرفته و تبلیغات کرده بودند را به مشهد منتقل کرده و یک قطار فرسوده را در این خط جایگزین کرده‌اند
او در پایان نیز به تداوم مشکلات شهروندان در استان سیستان و بلوچستان برای تامین آب و برق در گرمای طاقت‌فرسای هوا اشاره کرد و گفت ویدیوهایی از شهروندان که از نبود پزشک در درمانگاه‌ها شکایت دارند نیز منتشر شده است.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید