در پی حملات نیروهای مسلح اسرائیلی در کرانه غربی اشغالی، حداقل ۹ فلسطینی کشته شدهاند. اسرائیل نیروهای خود را به چهار شهر اعزام کرده است و این اقدامات را «عملیات ضد تروریسم» توصیف کرده است.
گفته میشود این بزرگترین عملیاتی است که اسرائیل در ۲۰ سال گذشته در کرانه غربی رود اردن انجام داده است.
کرانه غربی کجاست و چه کسی آن را کنترل میکند؟
کرانه غربی در غرب رود اردن و شرق بیتالمقدس قرار دارد.
بر اساس دادههای اداره مرکزی آمار فلسطین، حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در این منطقه زندگی میکنند که بیشتر آنها فلسطینی هستند. بسیاری از یهودیان نیز در شهرکهایی زندگی میکنند که طبق قوانین بینالمللی غیرقانونی محسوب میشوند.
بنیانگذاران اسرائیل مدرن در سال ۱۹۴۷ پذیرفتند که بیشتر اراضی کرانه غربی، بخشی از یک کشور آینده فلسطین شود. اما بعد از اینکه کشورهای عربی به اسرائیل حمله کردند، اسرائیل این نقشه را کنار گذاشت.
اردن پس از یک دوره آتشبس در سال ۱۹۵۰، این منطقه را اشغال کرد. نیروهای اسرائیلی این منطقه را در جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ از اردن گرفتند و آن را تحت اشغال نظامی قرار دادند.
در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، اسرائیل در این منطقه شهرکهایی ایجاد کرد که باعث ناراحتی جمعیت عرب و اعتراض جامعه بینالمللی شد.
فلسطینیها بین سالهای ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ و دوباره از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ در کرانه غربی قیام کردند.
اردن در سال ۱۹۸۸ از ادعای مالکیت کرانه غربی دست کشید. پس از توافق اسلو در سال ۱۹۹۳، بخشهایی از این منطقه تحت کنترل «تشکیلات خودگردان فلسطینی» قرار گرفت. باقی بخشهای کرانه غربی، تحت حاکمیت مستقیم اسرائیل است.
هر دو طرف اسرائیل و فلسطینیها، ادعای حقوقی مالکیت بر این منطقه دارند، اما پس از دههها مذاکرات که هرازگاهی قطع و دوباره برقرار میشود، وضعیت نهایی کرانه غربی همچنان نامشخص است.
اسرائیل در کجا عملیات انجام داده و چرا میگوید که این عملیات ضروری است؟
نیروهای اسرائیلی به طور همزمان حداقل به چهار شهر فلسطینی در کرانه غربی اشغالی حمله کردهاند: جنین، طولکرم، نابلس و طوباس، به همراه اردوگاههای پناهندگان اطراف این شهرها.
رسانههای فلسطینی میگویند که راههای اصلی به جنین بسته شدهاند و گزارشهایی از درگیریهای مسلحانه در اردوگاه پناهندگان این شهر وجود دارد. یک سخنگوی ارتش اسرائیل گفته است که «گروه بزرگی از نیروهای نظامی» وارد این شهر شدهاند.
منابع فلسطینی گزارش میدهند که نیروهای اسرائیلی در سپیدهدم وارد بیمارستانی در جنین شدهاند و دسترسی به دو بیمارستان در طولکرم را مسدود کردهاند. گزارشها حاکی از آن است که حملات نظامی اسرائیل در نابلس بر دو اردوگاه پناهندگان در این منطقه متمرکز بوده است.
گفته میشود که در پی حمله یک پهپاد اسرائیلی به اردوگاه الفارع نزدیک طوباس، تعدادی از ساکنین مجروح شدهاند. نیروهای اسرائیلی به یک مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر در آنجا وارد شدهاند. مقامهای اسرائیلی میگویند ۹ فلسطینی کشته شدهاند که به گفته آنها «تروریستهای مسلح» بودند.
گزارشها حاکی از آن است که نیروهای اسرائیلی اردوگاه نور شمس در طولکرم را محاصره کردهاند و یکی از ساکنان گفته است که «نقاط درگیری متعددی» وجود دارد.
یکی دیگر از ساکنان نیز میگوید که نیروهای اسرائیلی جادههای خروجی اردوگاه را مسدود کرده و کارتهای شناسایی همه افرادی را که میخواهند از اردوگاه خارج شوند، بررسی میکنند.
اسرائیل کاتس، وزیر خارجه اسرائیل گفته است که نیروهای ارتش اسرائیل از دیشب در اردوگاههای پناهندگان جنین و طولکرم «برای تخریب زیرساختهای تروریستی ایرانی-اسلامی که در آنجا ایجاد شدهاند»، با تمام قدرت عمل کردهاند.
سرهنگ دوم نداف شوشانی، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز گفته است که نیروهای اسرائیلی در جنین و طولکرم «عملیات ضد تروریسم بر اساس اطلاعات به دست آمده» انجام دادهاند تا از حملات به غیرنظامیان جلوگیری کنند.
از زمان حمله حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر، اسرائیل تقریبا هر روز در سراسر کرانه باختری حملاتی انجام داده است.
واکنش فلسطینیها به این یورشها چه بوده است؟
وزارت بهداشت فلسطین در کرانه باختری از جامعه بینالمللی درخواست کرد برای حفاظت از بیمارستانهای جنین، طولکرم و طوباس به فلسطینیها کمک کند.
این وزارتخانه در بیانیهای امروز صبح از «جامعه بینالمللی و صلیب سرخ» درخواست کمک کرده و ارتش اسرائیل را به مسدود کردن دسترسی آمبولانسها متهم کرده که «نقض آشکار» قوانین بشردوستانه است.
این وزارتخانه اعلام کرده است که ارتش اسرائیل جادههای منتهی به بیمارستان ابنسینا را بسته و بیمارستان خلیل سلیمان و مقر جمعیت هلال احمر و انجمن دوستان بیماران را محاصره کرده است.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، سفر خود به عربستان سعودی را برای نظارت بر اوضاع در کرانه باختری کوتاه کرد.
واکنش جامعه بینالمللی چگونه بوده است؟
دفتر حقوق بشر سازمان ملل (OHCHR) نیروهای امنیتی اسرائیل را به دلیل «واکنش نظامی فزاینده» در کرانه غربی اشغالی محکوم کرده است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل میگوید که یورشهای اخیر ارتش اسرائیل در کرانه غربی «به گونهای انجام میشوند که قوانین بینالمللی را نقض میکنند و خطر تشدید بیشتر یک وضعیت انفجاری را به همراه دارند».
در این بیانیه آمده است: «خشونت بین ارتش اسرائیل و فلسطینیان مسلح در کرانه باختری به عنوان یک درگیری مسلحانه تحت قوانین بشردوستانه بینالمللی محسوب نمیشود». در این بیانیه همچنین آمده است: «استفاده از زور در کرانه باختری باید با معیارهای حقوق بشری سازگار باشد».
هفته گذشته، سازمان ملل اعلام کرد که ۱۲۸ فلسطینی، از جمله ۲۶ کودک، از ۷ اکتبر در حملات هوایی اسرائیل در کرانه باختری کشته شدهاند.
در مجموع، ۶۰۷ فلسطینی در کرانه باختری، از جمله بیتالمقدس شرقی کشته شدهاند که ۱۱ نفر از آنها توسط شهرکنشینان اسرائیلی کشته شدهاند.
چگونه مشکلات در اردوگاههای پناهندگان کرانه باختری تشدید شده است؟
کرانه باختری شامل چندین اردوگاه پناهندگان است. دهها هزار فلسطینی که خانوادههای آنها از خانههایشان که در حال حاضر کشور اسرائیل است، آواره شدهاند، در این اردوگاهها زندگی میکنند.
در این اردگاهها، سطح فقر و بیکاری، به ویژه در میان جوانان بسیار بالاست.
به گفته پل آدامز، خبرنگار دیپلماتیک بیبیسی، این اردوگاهها، به ویژه اردوگاه جنین، به پایگاههایی برای بسیاری از گروههای جدید مبارزان فلسطینی تبدیل شدهاند. پل آدامز میگوید که عملیات اخیر نیز تلاش برای سرکوب این گروهها بوده است.
اسرائیل معتقد است که ایران با تامین مالی و سلاح در حال کمک به ایجاد گروههای مسلح جدید در کرانه باختری است. اسرائیل میگوید که ایران میخواهد این کشور را در جبهههای مختلف تحت فشار قرار دهد.
از: بی بی سی