بی بی سی فارسی
جعفر پناهی، فیلمساز سرشناس ایرانی، امروز برای نمایش فیلمش «یک تصادف ساده» پا بر فرش قرمز جشنواره فیلم کن گذاشت.
این اولین حضور آقای پناهی بر فرش قرمز جشنوارههای فیلم خارجی پس از حدود ۱۵ سال است. بهدلیل حمایت از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری آن سال که به جنبش سبز معروف شد، آقای پناهی مدتی به زندان رفت و حدود ۱۵ سال ممنوعالخروج بود.
این کارگردان ۶۴ ساله گفته است تقریباً هفت ماه زندان در اوین الهامبخش این فیلم شوخ بوده است.
آقای پناهی به مجله اسکرین گفت: «یکی از ویژگیهای مردم ایران، شوخطبعی آنهاست.»
«این رژیم بیش از چهار دهه است که تلاش میکند تراژدی و اشک و رنج را به مردم ایران تحمیل کند، اما ایرانیها همیشه با طنز و لطیفه پاسخ دادهاند.»
جعفر پناهی بارها ممنوعیت فعالیتش را دور زده و مخفیانه فیلمبرداری کرده است. فیلم «خرس نیست» که در سال ۱۴۰۱ ساخته شد یکی از همین فیلمهاست. این فیلم در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و در حالی که پناهی در زندان بود، جایزه ویژه هیئت داوران را کسب کرد.
آقای پناهی به مجله اسکرین گفت: «اگرچه دیگر ممنوعیت کار ندارم، اما در واقعیت چیزی برایم تغییر نکرده است. هنوز هم مجبورم غیرقانونی کار کنم.»
جشنواره کن سابقهای طولانی در حمایت از فیلمسازان مستقل ایرانی دارد که اغلب با مشکلات حقوقی و فشارهای نهادهای ایرانی مواجهاند.
دیگر فیلم ایرانی در بخش مسابقه، «زن و بچه» ساخته سعید روستایی است.
او برای نمایش فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن سال ۲۰۲۲ شش ماه به زندان محکوم شد.
برخی از کارگردانان ایرانی در تبعید به فیلم او انتقاد کردهاند.
انجمن فیلمسازان مستقل ایران آن را «پروپاگاندا» خوانده است اما به گزارش خبرگزاری فرانسه معلوم نیست آیا آنها فیلم کامل را دیدهاند یا نه.
اما محمد رسولاف کارگردانی که با فیلم «دانه انجیر معابد» پارسال جایزه ویژه هیئت داوران کن را کسب کرد و ناچار به ترک ایران شد، از آقای روستایی دفاع کرد.
او به نشریه ورایتی گفت بین «پروپاگاندای جمهوری اسلامی» و فیلمی که زیر محدودیتهای سانسور ساخته شده است «تفاوت واضحی وجود دارد».
در جشنواره کن امسال جولیان آسانژ بنیانگذار ویکیلیکس هم حضور دارد، بهدلیل فیلم «مرد شش میلیون دلاری» که درباره زندگی اوست.
فیلم «یک تصادف ساده» واقعا از یک تصادف ساده آغاز میشود اما خیلی زود میرسد به موضوعاتی پیچیده و تعلیقهای پیاپی. یک زندانی سیاسی سابق که جرمش مثل جرمی که برای جعفر پناهی عنوان کرده بودند «اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام» بود به طور اتفاقی بازجویش را پیدا میکند.
خلاصه چند نفری که این بازجو زندگیشان را به نابودی کشانده دور هم جمع میشوند و دیگر بحث سر این است که چطور باید انتقام گرفت یا نگرفت.. شرح شکنجهها و سوءرفتارهایی که در این سالها در نامهها و فایلهای صوتی زندانیان امنیتی و سیاسی خواندیم و شنیدیم دوباره در این فیلم شنیدیم و دیدیم.
یک تصادف ساده طیفها مختلف زخمخوردگان، قربانیان و دردمندان عصبانی و عصیانگر را دور هم جمع کرده است.
فیلم پناهی با استقبال تشویق و ابراز احساسات بسیار زیاد تماشاچیان روبرو شد.
با وجود اینکه داوران فستیوال کن بر اساس پروتکل باید سالن نمایش را زود ترک کنند، ژولیت بینوش رییس هیات داوران فستیوال کن بعد از تماشای فیلم آن را ایستاده تشویق کرد و با دوربینش از جعفر پناهی و همراهانش فیلم گرفت.
اینجا برخی بعد از تماشای فیلم، آن را یکی از بختهای اصلی دریافت نخل طلا میدانند.