- کری کینگ و بن موریس
- بیبیسی
در یک صبح آفتابی در شهر هانوفر آلمان، در راه دیدار با یک ربات هستم.
برای بازدید از ربات انساننمای جی وان، ساخته شرکت چینی «یونیتری» به نمایشگاه صنعتی هانوفر مسه—یکی از بزرگترین نمایشگاههای صنعتی جهان—رفتم.
ربات G1 با قدی حدود ۱۳۰ سانتیمتر، از بسیاری از رباتهای انساننمای بازار کوچکتر و مقرونبهصرفهتر است. دامنه حرکتی بسیار نرم و روانی دارد و آنچنان چالاک است که ویدیوهایی از اجرای رقص و هنرهای رزمیاش در شبکههای اجتماعی پربازدید شدهاند.
پدرو ژنگ، مدیر فروش شرکت یونیتری میگوید مشتریان باید عملکردهای خودکار را برای هر ربات جی وان بهصورت جداگانه برنامهنویسی کنند.
رهگذران توقف میکنند تا با جی وان تعامل برقرار کنند. مردم دست دراز میکنند تا با آن دست دهند، حرکات ناگهانی انجام میدهند تا واکنشش را بسنجند، با دیدن خم شدن یا دست تکان دادنش میخندند و اگر به آن برخورد کنند، عذرخواهی میکنند. شکل انسانی این ربات، با وجود حس غریب آن، برایشان آرامشبخش است.
شرکت یونیتری تنها یکی از دهها شرکتی است که در سراسر جهان در حال توسعه رباتهایی با شکل انسانی است.
پتانسیل این فناوری عظیم است: برای کسبوکارها، نوید نیروی کاری بدون نیاز به مرخصی یا افزایش حقوق؛ و برای مصرفکنندگان، دستگاهی خانگی که بتواند لباسها را بشوید و ظرفها را در ماشین بچیند.
اما هنوز این فناوری تا تحقق کامل فاصله دارد. بازوهای رباتیک و رباتهای متحرک سالهاست در کارخانهها و انبارها مورد استفادهاند، جایی که شرایط محیطی تحت کنترل است و ایمنی کارگران تضمین میشود.
معرفی ربات انساننما به محیطهای غیرقابل پیشبینیتر، مانند رستوران یا خانه، مسئلهای بسیار دشوارتر است.
برای مفید بودن، رباتهای انساننما باید قوی باشند، اما همین امر آنها را بالقوه خطرناک میکند. زمین خوردن آنها در زمان نامناسب میتواند خطرناک باشد.
به همین دلیل، پیشرفت هوش مصنوعی برای کنترل آنها حیاتی است.
سخنگوی یونیتری به بیبیسی میگوید: «هوش مصنوعی هنوز به لحظه جهش نرسیده است.»
او اضافه میکند: «رباتهای امروز در درک منطق پایه و انجام وظایف پیچیده با چالش روبهرو هستند.»
از نمایشگاه تا کارخانه: کاربردهای اولیه
در حال حاضر، ربات G1 بیشتر به مؤسسات پژوهشی و شرکتهای فناوری عرضه میشود تا با استفاده از نرمافزار متنباز یونیتری آن را توسعه دهند.
در مرحله فعلی، تمرکز شرکتها بر رباتهای انساننمای مناسب برای انبارها و کارخانههاست.
شناختهشدهترین چهره در این حوزه، ایلان ماسک است. شرکت خودروسازی او، تسلا، در حال توسعه رباتی به نام «اپتیموس» است و در ژانویه اعلام کرد که امسال چند هزار دستگاه از آن ساخته خواهد شد تا در کارخانههای تسلا کارهای «مفیدی» انجام دهند.
سایر خودروسازان هم همین مسیر را دنبال میکنند: بیامو اخیراً رباتهایی را به یکی از کارخانههایش در آمریکا معرفی کرده و هیوندای کرهجنوبی نیز دهها هزار ربات از شرکت «بوستون داینامیکس»—که در ۲۰۲۱ خریداری کرد—سفارش داده است.
رقابت چین با جهان
توماس آندرسون، بنیانگذار شرکت پژوهشی STIQ، فعالیت ۴۹ شرکت را که رباتهای انساننمای دوپا و دودست تولید میکنند، زیر نظر دارد. اگر این تعریف را به رباتهایی با دو بازو ولی حرکت با چرخ نیز گسترش دهیم، بیش از ۱۰۰ شرکت در حال فعالیتاند.
او معتقد است که شرکتهای چینی احتمالاً بر بازار مسلط خواهند شد.
میگوید: «زنجیره تأمین و کل اکوسیستم رباتیک در چین بسیار بزرگ است، و تکرار و توسعه در آنجا بهسادگی انجام میشود.»
ربات G1 شرکت یونیتری گواهی بر این مزیت است. با قیمتی حدود ۱۶ هزار دلار (۱۲۵۰۰ پوند)، برای یک ربات، ارزان محسوب میشود.
آقای آندرسون همچنین اشاره میکند که سرمایهگذاریها نیز بهنفع کشورهای آسیایی است. بر اساس گزارش اخیر STIQ، تقریباً ۶۰ درصد کل سرمایهگذاریها در حوزه رباتهای انساننما در آسیا انجام شده و بیشترِ باقیمانده در آمریکا متمرکز است.
علاوه بر این، شرکتهای چینی از حمایتهای دولتی بهرهمندند. برای مثال، در شانگهای مرکز آموزشی رباتهایی با حمایت دولت وجود دارد که دهها ربات انساننما در آنجا آموزش میبینند.
منبع تصویر،Getty Images
اروپا و آمریکا چگونه رقابت میکنند؟
«برن پیرس» که در بریستول مستقر است و سه شرکت رباتیک تأسیس کرده، اخیراً از ربات جدید شرکتش با نام «کینیسی KR1» رونمایی کرده است.
اگرچه این ربات در بریتانیا طراحی و توسعه یافته، اما در آسیا تولید خواهد شد.
او میگوید: «شرکتهای اروپایی یا آمریکایی مجبورند تمام قطعات زیرساختی را از چین بخرند، پس انتقال این قطعات به آنسوی دنیا برای مونتاژ، درحالیکه میتوان آنها را در همانجا سرهم کرد، بیمعناست.»
او همچنین با صرفنظر از طراحی کامل انساننما، هزینهها را کاهش داده است.
ربات KR1 که برای محیطهای صنعتی طراحی شده، پا ندارد.
میپرسد: «وقتی همه این مکانها کف صاف دارند، چرا باید هزینه بیشتری برای طراحی پیچیده بپردازید؟»
قطعات آن نیز عمدتاً تولید انبوهاند—چرخهایش همانهایی است که در اسکوترهای برقی استفاده میشود.
میگوید: «فلسفه من این است که هرچه میتوانی جنس آماده بخر. تمام موتورها، باتریها، کامپیوترها و دوربینهای ما قطعات تجاری و تولید انبوه هستند.»
منبع تصویر،Kinisi
مانند یونیتری، برن پیرس نیز باور دارد که «رمز موفقیت واقعی» نرمافزاری است که ربات را قادر به تعامل با انسانها میکند.
میگوید: «بسیاری از شرکتها رباتهای پیشرفتهای میسازند، اما برای استفاده از آنها باید مدرک دکترا در رباتیک داشته باشید. ما در تلاشیم رباتی بسازیم که آنقدر ساده باشد که کارگر معمولی انبار یا کارخانه بتواند در عرض چند ساعت با آن کار کند.»
ربات KR1 میتواند پس از ۲۰ تا ۳۰ بار آموزش توسط انسان، یک وظیفه را بهصورت خودکار انجام دهد.
امسال، این ربات به مشتریان برای آزمایش تحویل داده خواهد شد.
پس آیا روزی رباتها از کارخانهها به خانهها راه خواهند یافت؟
حتی خوشبینترین افراد، از جمله برن پیرس، میگویند این اتفاق به این زودی نمیافتد.
او میگوید: «رویای من در ۲۰ سال گذشته ساخت رباتی بوده که همه کار انجام دهد. موضوع پایاننامه دکترایم هم همین بود. فکر میکنم این هدف نهایی است، اما وظیفهای بسیار پیچیده است.»
و در ادامه اضافه میکند: «هنوز هم فکر میکنم در نهایت به آنجا خواهیم رسید، اما حداقل ده تا پانزده سال دیگر زمان میبرد.»
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید