مهدی طاهباز
درست در روزهایی که «کیتارو»، یکی از سرشناس‌ترین هنرمندان موسیقی جهان در تهران مشغول اجرای کنسرت بود، احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، توسعه موسیقی را «در راستای منافع دشمنان اسلام و نظام» دانست.
طی سال‌های گذشته، برگزاری برنامه‌ها و کنسرت‌های موسیقی در شهر مشهد به واسطه حضور احمد علم‌الهدی به عنوان امام جمعه این شهر، با مخالفت‌ها و حواشی فراوانی همراه بوده‌است.
با اینکه وزارت ارشاد مرجع اصلی و قانونی صدور مجوز برای برنامه‌های فرهنگی و هنری نظیر کنسرت موسیقی است، اما در برخی شهرها مانند مشهد، نهادهای دیگری مانند دفاتر نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی و امامان جمعه، تصمیم‌گیرنده اصلی و در واقع وتوکننده تصمیم‌های وزارت ارشاد در حوزه فرهنگی به شمار می‌روند.
احمد علم‌الهدی در فروردین ماه ۱۳۸۴ با حکم آیت‌الله علی خامنه‌ای به عنوان امام جمعه شهر مشهد انتخاب شد. از آن دوران به بعد، به مرور اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری به خصوص موسیقی در این شهر با محدودیت مواجه شد.
با اینکه در سالیان گذشته در برخی مواقع و در بعضی شهرها، کنسرت‌های موسیقی با لغو مجوز از سوی برخی نهادها مواجه شده‌اند، اما این مسئله در آنها به یک روند همیشگی تبدیل نشده و مردم آن شهرها شاهد اجراهای دیگری در زمان‌های دیگر بوده‌اند؛ اما در مورد شهر مشهد و استان خراسان رضوی، برگزار نشدن کنسرت، تبدیل به رویه‌ای ثابت شده و حتی معدود مجوزهای صادر شده از طرف ارشاد هم برای اجرای موسیقی در این استان، لغو شده‌است.
به عنوان مثال اجرای گروه سنتی «اشتیاق» با خوانندگی علیرضا قربانی که از اندک کنسرت‌های مجوز گرفته برای اجرا در شهر مشهد بود، در آبان‌ماه سال ۹۱ و چند ساعت پیش از زمان آغاز برنامه، لغو شد.
این برنامه که قرار بود در دانشگاه فردوسی مشهد روی صحنه برود، با مخالفت همان مسئولانی لغو مجوز شد که خود آنها اجازه این اجرا را در دانشگاه صادر کرده بودند. هیات نظارت دانشگاه فردوسی مشهد، آن‌زمان دلیل این امر را نزدیک شدن ایام محرم و عزاداری اهل‌بیت اعلام کرد و این مسئله را به دفتر امام جمعه مشهد مرتبط ندانست؛ امام جمعه‌ای که صراحتاً در سخنرانی‌های متعددی مخالفت علنی خود را با برگزاری کنسرت موسیقی در مشهد اعلام کرده بود.
مخالفت احمد علم‌الهدی با برگزاری برنامه‌های هنری در مشهد، در دوران محمود احمدی‌نژاد هم وجود داشت؛ او در خطبه‌های نماز جمعه فروردین‌ماه سال ۱۳۸۷ به صراحت اعلام کرد که شهر مشهد از هرگونه برنامه‌های فرهنگی هنری، انواع فیلم‌های اکران شده و کنسرت‌های موسیقی مستثنی شود و اجرای برنامه‌ها با نظارت شورای فرهنگ عمومی استان باشد.
اما با تغییر دولت و روی کار آمدن حسن روحانی، خط و نشان‌های امام جمعه مشهد برای فرهنگ و هنری که مورد تأیید او نیست بیشتر از پیش شد و او به تناوب در خطبه‌های نماز جمعه و یا سایر سخنرانی‌هایش، از شرایط فرهنگی کشور انتقاد کرد و از لزوم ایجاد محدودیت سخن گفت.
سال گذشته و با روی کار آمدن وزرای دولت یازدهم و شروع فعالیت مدیران جدید فرهنگی، این امید در دل تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر پدید آمده بود که شرایط بهتری برای فعالیت در عرصه هنر به وجود خواهد آمد.
با رونق گرفتن برخی اجراهای موسیقی در شهرهای بزرگ به خصوص در تهران، این زمزمه به گوش می‌رسید که در شهر مشهد هم گهگاه، کنسرتی برگزار شود؛ در همین احوال، جمعی از فعالان فرهنگی مساجد، موسسات و هیئت‌های مذهبی در واکنش به خبرهایی درباره برگزاری کنسرت موسیقی در مشهد، بیانیه‌ای خطاب به عباس واعظ طبسی، تولیت آستان قدس رضوی و احمد علم‌الهدی امام جمعه مشهد صادر کردند.
در این بیانیه با انتقاد از افراد و نهادهایی که با امکانات عمومی و دولتی، کلاس‌های آموزش موسیقی به پا کرده و یا اقدام به برگزاری کنسرت موسیقی می‌کنند، درخواست شده بود تا چنین «تحرکاتی» جدی گرفته شده و مقابل آنها ایستادگی شود. در این نامه به صراحت آمده بود که در حال حاضر عده‌ای فکر می‌کنند تحولات اخیر کشور (انتخابات دوره یازدهم و ریاست جمهوری حسن روحانی)، آغازی برای «فعالیت‌های ضدارزشی» است.
چند ماه پس از آن و در بهمن سال ۱۳۹۲ و در جریان برگزاری مراسم ویژه دهه فجر در ایران، احمد علم‌الهدی بار دیگر زبان به انتقاد از برخی برنامه‌های هنری گشود و حتی جشن‌ها و جشنواره‌های دهه بزرگداشت انقلاب ۵۷ را نیز مورد نکوهش قرار داد.
او در نشست ستاد دهه فجر استان خراسان رضوی که بهمن‌ماه سال گذشته در مشهد برگزار شد، اعلام کرد که اجرای کنسرت‌های موسیقی و جشنواره فیلم فجر سنخیتی با دهه فجر سال ۵۷ ندارد و برنامه‌های این دهه را نباید به فیلم و موسیقی منحصر کرد.
امام جمعه مشهد این بار حتی به انتقاد از پخش برخی سرودها و ترانه‌ها از رادیو و تلویزیون هم پرداخت و به طور مشخص گفت که سرود «یار دبستانی من» اثری ضد انقلابی است که مجاهدین خلق آن را می‌خوانند؛ علم الهدی حتی اعلام کرد که به علی دارابی، معاون سیمای جمهوری اسلامی، تذکر داده که این اثر از تلویزیون ایران پخش نشود.
اما پس از انتقادهای شدید از محدودیت‌ها و شرایط اجرای برنامه‌های هنری به خصوص موسیقی در شهر مشهد، آیت‌الله علم‌الهدی در خطبه‌های نماز جمعه اسفند ماه سال ۹۲، به پاسخ‌گویی و توضیح دراین‌باره پرداخت. او با انداختن توپ به زمین شورای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی، اعلام کرد که مسئول حرام و حلال اجرای موسیقی در مشهد نیست و رهبر جمهوری اسلامی و مراجع تقلید باید در این‌باره اظهارنظر کنند.
با همه اینها، اما او باز هم به مخالفت با موسیقی پرداخت و نظر شخصی خود را این‌گونه بیان کرد: «اگر رئیس موسیقی‌دانان جهان یک مسلمان و شیعه بود، آیا حاضر بود بیاید در حرم امام رضا موسیقی اجرا کند؟ ضمن اینکه امام هم فرموده‌اند که اگر همه مردم یک چیز حرام و خلاف شرع بخواهند، نظر من تغییر نخواهد کرد.»
در ماه‌های گذشته، یکی از راه‌های محروم نکردن اهالی مشهد از حضور در کنسرت‌های موسیقی، برگزاری چند اجرای محدود در شهرهای مجاور مشهد بوده‌است. برخی از این کنسرت‌ها، تحت عناوینی چون جشن انقلاب و جشن ولایت موفق به برگزاری شده‌اند و برخی دیگر نیز با لغو مجوز، فرصت اجرا پیدا نکرده‌اند.
به عنوان نمونه، فرزاد فرزین، خواننده پاپ، زمستان سال گذشته دو اجرای موسیقی در شهر چناران استان خراسان داشت و به بهانه جشن میلاد پیامبر اسلام موفق به برگزاری کنسرت شد. البته این اجرا هم با بی‌تفاوتی امام جمعه مشهد روبه‌رو نبود و احمد علم‌الهدی دراین‌باره اعلام کرد که این‌گونه برنامه‌ها «مایه تأسف» هستند و باید مراقب بود تا «حرکت‌های ضدارزش» توسط برخی جریان‌ها ایجاد نشود.
اما طی روزهای گذشته بار دیگر چند اجرای موسیقی زنده در مشهد و شهرهای اطراف، لغو شده‌اند. هفته گذشته برنامه گروه «آرون» به خاطر استفاده از لغت «کنسرت» در تبلیغاتش در مشهد اجازه اجرا نیافت و چند روز پیش هم کنسرت شهرام ناظری در شهر نیشابور لغو مجوز شد.
نکته جالب در مورد لغو مجوز کنسرت شهرام ناظری، اظهارات علی صائب‌نیا، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر نیشابور است؛ او که خود یک روحانی است، دراین‌باره به روزنامه شرق چاپ تهران گفته‌است: «من طلبه هستم و حلال و حرام را بیشتر خوانده‌ام. شهری که ما الان در آن زندگی می‌کنیم آمار طلاقش از تهران بیشتر شده و متاسفانه بعد از مشهد در استان خراسان، بیشترین استفاده از مواد مخدر صنعتی در این شهر است. باید پرسید آیا اینها خطر نیست؟»
اما بعد از لغو چند برنامه اخیر موسیقی در استان خراسان رضوی، امام جمعه مشهد، این‌بار در خطبه‌های نماز جمعه، تندتر از همیشه به انتقاد از موسیقی پرداخت؛
علم‌الهدی روز جمعه گذشته در خطبه‌های بعداز نماز، اعلام کرد که «اباحه‌گری و تک‌خوانی زنان و توسعه موسیقی در راستای منافع دشمنان اسلام و نظام است.»
او گفت که در این دولت، کار به جایی رسیده که تک‌خوانی زنان در کشور رواج یافته و «هدف این اباحه‌گری‌ها براندازی نظام است.»
امام جمعه مشهد، در حالی این سخنان را بر زبان آورد، که درست در همان روز، «کیتارو»، یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان موسیقی جهان در تهران به سر می‌برد و مشغول اجرای برنامه بود؛ برنامه‌ای که بلیت‌های ۲۰۰ هزار تومانی آن‌هم از مدت‌ها قبل به فروش رفته بود.
از: رادیو فردا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید