گروه سیاست، نزهت امیرآبادیان: پادشاه عربستان سعودی دعوت باراک اوباما به نشست کمپ دیوید را رد و اعلام کرد ولیعهد خود را به آمریکا میفرستد. پاسخ منفی به دعوت رسمی رئیسجمهوری آمریکا نشاندهنده اختلافات گسترده بین این دو متحد تاریخی در حوزه خلیجفارس است. باراک اوباما قرار است روز پنجشنبه در اقامتگاه شخصی خود میزبان سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس باشد تا نگرانی این کشورها را درمورد مسائل منطقهای رفع کند. مهمترین نگرانی اعراب درحالحاضر توافق هستهای ایران با گروه ۱+۵ است. پیش از این گزارش شده بود سلمان، پادشاه عربستان، خود برای دیدار با اوباما به واشنگتن میرود و در این اجلاس امنیتی شرکت میکند. اکنون خبرگزاری رسمی عربستان گزارش داده که محمد بننایف ولیعهد در رأس هیأتی دیپلماتیک، راهی کمپ دیوید میشود.
عادلالجبیر وزیر امور خارجه عربستان دلیل عدم شرکت ملک سلمان را همزمانشدن این نشست با آغاز آتشبس پنجروزه در یمن و گشایش مرکز خیریه ملک سلمان اعلام کرده است.
روز یکشنبه گذشته نیز شیخ حمدبن عیسی آلخلیفه، پادشاه بحرین اعلام کرد بهجای او ولیعهد این کشور در نشست کمپ دیوید حاضر خواهد شد. با در نظرگرفتن اینکه سلطان قابوس پادشاه عمان ماههاست که بهدلیل بیماری در آلمان بستری است و همچنین دولت امارات متحده عربی نیز اعلام کرده است شیخ «خلیفه بن زاید آلنهیان» نیز بهدلیل بیماری نمیتواند در این نشست حاضر شود، از میان سران عربی عضو شورای همکاری خلیجفارس فقط «تمیم بن حمد آلثانی» امیر قطر و «صباح احمد جابر الصباح» امیر کویت در نشست کمپ دیوید حضور خواهند داشت.
در واقع مذاکراتی که در سالهای اخیر میان ایران و گروه ۱+۵ صورت گرفته و اکنون به توافق نهایی نزدیک است، قرار است روز پنجشنبه میان آمریکا و گروه ۴-۶ مورد بحث و بررسی قرار گیرد. تصمیم شاهسلمان برای عدم حضور در این نشست نشاندهنده افزایش تنشها در منطقه خلیجفارس و درواقع ارسال سیگنال منفی به بقیه کشورهای عضو «شورای همکاری خلیجفارس» است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند پادشاه عربستان برای نشاندادن نارضایتیاش از دولت آمریکا سفرش را لغو کرده است.
بر اساس برنامه ازپیش تعیینشده قرار است در این نشست موضوعاتی در راستای اتفاقات منطقهای ازجمله وضعیت یمن، سوریه، عراق و پرونده هستهای ایران مورد بحث و گفتوگو قرار بگیرد. یکی دیگر از موضوعاتی که قرار است در نشست کمپ دیوید در مورد آن تصمیمگیری شود، مسئله کمک اوباما به ایجاد سیستم دفاع موشکی برای کشورهای حاشیه خلیجفارس است. ناگفته پیداست تمامی موضوعات موردبحث ارتباط مستقیم به ایران و نقش تهران در تحولات منطقهای دارد که موضوع توافق هستهای نقطه اوج آن بهشمار میرود. چند روز پیش خبرگزاری رویترز با اشاره به نشست باراک اوباما با شش کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس در روزهای ۲۴ و ۲۵ اردیبهشتماه نوشت: اوباما با این چالش عمده روبهروست که چه تعهداتی را باید برای قبولاندن توافق هستهای ایران به اعراب بپذیرد.
این خبرگزاری اعلام کرد رئیسجمهوری آمریکا در نشست هفته آینده با اعضای شورای همکاری خلیجفارس از آنها خواهد خواست تا سامانه دفاع موشکی منطقهای ایجاد کنند. مقامهای آمریکایی نیز گفتهاند درحالیکه اوباما میخواهد کشورهای عربی را از بابت تأمین امنیت آنها مطمئن کند، این پیشنهاد با تعهدات امنیتی بیشتر آمریکا، فروش تسلیحات و رزمایشهای نظامی مشترک بیشتر، همراه خواهد بود. گفته میشود دولت اوباما هم خواستههای خود را در نشست کمپ دیوید خواهد داشت.
اوباما گفته است کشورهای عربی باید به مشکلات داخلی خود هم رسیدگی کنند. او اخیرا در مصاحبهای با نیویورکتایمز تلویحا گفت بزرگترین خطری که امنیت کشورهای عربی را تهدید میکند، نه خارجی، بلکه خشم فزاینده شهروندانی است که از مشکل بیکاری و فقدان آزادی سیاسی رنج میبرند. اوباما پس از قرائت بیانیه لوزان و تعیین چارچوب توافق هستهای بین ایران و گروه ۱+۵ در دوم آوریل ۲۰۱۵ (۱۳ فروردین) از وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس برای شرکت در این نشست دعوت کرد. به نوشته رویترز، اوباما با چالش عمدهای روبهروست، برای اینکه چه تعهداتی را باید برای قبولاندن توافق هستهای ایران به اعراب، بپذیرد.
ناتوانی در کاهش نگرانیهای آنها، روابط را تیرهتر میکند، با آنکه تعهدات دفاعی بیشتر خطر ورود آمریکا را به درگیریها در خاورمیانه در پی دارد. خبر برگزاری نشستی با سران عرب در محل نمادینی مانند کمپ دیوید از همان ابتدا نیز نشاندهنده اهمیت این نشست بود، نام کمپ دیوید بیش از هرچیز یادآور نشست کمپ دیوید در سال ۱۹۷۸ است که در آن اولین پیمان صلح میان اعراب و رژیم اسرائیل بسته شد. حالا عدم شرکت پادشاه عربستان در این نشست، ابتکار سیاست خارجی اوباما، یعنی توافق هستهای با ایران که ۳۰ ژوئن مهلت آن به پایان میرسد، را به خطر انداخته است. اوباما از همه سو در تنگنا قرار دارد، از یکسو جمهوریخواهان و از سوی دیگر اسرائیل و حالا هم اعراب با این توافق سر ناسازگاری برداشتهاند.
ولیعهد ضدایرانی، مسافر کمپ دیوید
محمدبن نایف، ولیعهد کنونی که قرار است به جای پادشاه عربستان در نشست کمپ دیوید شرکت کند؛ یکی از چهرههای تندرو و منتقد ایران به حساب میآید. او در کنار عادلالجبیر وزیر امور خارجه جدید، قطعا سیاستهای تندی نسبت به ایران دارند. عادلالجبیر، که سالها در آمریکا زندگی کرده، در مقایسه با سعود الفیصل دارای دیدگاههای افراطیتری نسبت به جمهوری اسلامی ایران است. نام عادلالجبیر در سال ۲۰۱۱ با خبری جنجالی گره خورد. سفیر عربستان در آمریکا در آن زمان مدعی شد ایران توسط فردی به نام منصور اربابسیر قصد ترور او را داشته است. در مجموع کشورهای عربی با بدبینی به توافق هستهای میان ایران و غرب مینگرند و عربستان، ایران را متهم به مداخله در یمن، سوریه و عراق میکند. در ماه گذشته ائتلافی از کشورهای عربی به رهبری عربستان، برای شکستدادن شیعیان حوثی، حمله هوایی به یمن را آغاز کردند، اما ایران ادعای دخالت در این کشور و حمایت از شیعیان حوثی را رد میکند.
———————————-
پیشینه شورای همکاری خلیجفارس
شورای همکاری کشورهای خلیجفارس در سال ۱۹۸۱ و بهفاصله اندکی پس از انقلاب ایران تشکیل شد، اگرچه بهظاهر قرار بود کشورهای عضو این شورا اهداف تجاری و اجتماعی مشترکی را دنبال کنند، اما هدف اولیه این شورا که در ۲۵ می ۱۹۸۱ میلادی تأسیس شد، مقابله با خطر انقلاب اسلامی اعلام شد. شورای همکاری خلیجفارس در سال ۱۹۸۲ نیز یک نیروی زمینی مشترک تأسیس کرد. در نشستی که این شورا در ماه دسامبر سال ۲۰۱۳ برگزار کرد، قرار شد ساختار فرماندهی مشترکی برای این نیروی زمینی مشترک در نظر گرفته شود. در سال ۲۰۱۴ نیز قرار شد این شورا نیروی دریایی مشترکی با نام «گروه امنیتی ۸۱» تشکیل دهد. قرار است این نیروی دریایی از مناطق آبی عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی، کویت، عمان و قطر محافظت کند. مقر اصلی نیروی دریایی مشترکی که قرار است تشکیل شود. بحرین خواهد بود.
بحرین هماینک محل استقرار ناوگان پنجم ایالات متحده آمریکاست. در همان زمان آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت: «نیروی دریایی خلیج» فارس قرار است بهعنوان عاملی بازدارندهای علیه ایران عمل کند. در حال حاضر شش کشور زیر عضو این شورای همکاری هستند: عربستانسعودی، بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عمان و کویت
از: شرق