مخالفت با مجازات اعدام و تلاش برای لغو آن در ایران قدمت چندانی ندارد اما بی تردید فکر و خواست آن در میان طیفی از ایرانیان طرفدار حقوق بشر وجود داشته است. همه می دانند که اعدام در جمهوری اسلامی ایران قانونی است. جرائمی که در قوانین جمهوری اسلامی برای آنها اعدام پیشبینی شده، بسیارند. به گفته بسیاری از فعالان حقوق بشر مجازات اعدام ناقض حق حیات است. سازمان ملل از کشورهایی که در آنجا مجازات اعدام اجرا می شود خواسته تا مجازات اعدام را لغو کنند.
به درخواست سازمان ها و نهادهای حقوق بشری ایرانی و جهانی و نیز اپوزیسیون جمهوری اسلامی، ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﮔﺰارﺷﮕﺮ وﯾﮋه ﺷﻮرای ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ آقای احمد شهید در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل توسط کشورهای عضو بار دیگر تمدید شد. با چنین رویکردی ﺑﻪ رهبران جمهوری ایران اﯾﻦ ﭘﯿﺎم داده شد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در ایران ﭘﺎﯾﺎن دهد و ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﻮد در خصوص رعایت حقوق بشر ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ.
حقوق بشر اساسی ترین و ابتدایی ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی، فطری و به صرف انسان بودن از آن بهرهمند میشود. این تعریف ساده عواقب و بازتاب اجتماعی و سیاسی مهمی را برای مردم و حکومتها به دنبال دارد. مطابق اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد بینالمللی این حقوق ویژگیهایی همچون جهان شمول بودن، سلب ناشدنی، انتقال ناپذیری، تفکیک ناپذیری، عدم تبعیض و برابری طلبی، به هم پیوستگی و در هم تنیدگی را دارا است. از این رو به تمامی افرد در هر جایی از جهان تعلق دارد و هیچ کس را نمی توان به صرف منطقه جغرافیایی که در آن زیست میکند، از حقوق بشر محروم کرد ضمن اینکه همهٔ افراد فارغ از عواملی چون نژاد، ملیت، قومیت، جنسیت و غیره در برخورداری از این حقوق با هم برابر و یکسانند و در این خصوص کسی را بر دیگری برتری نیست. این حقوق شامل حقوق طبیعی یا حقوق قانونی که در قوانین ملی و بینالمللی موجودند، میشود.(۱)
جمهوری اسلامی همواره نشان داده است که با هر گونه نظارت سازمان های بین المللی در امور حقوق بشر ایران مخالف است. هر چند که حکومت سعی دارد در بیرون از مرزها، چهره خود را برای مذاکره و تفاهم با غرب تقویت کند اما برعکس در داخل کشور نه تنها چهره سرکوبگرانه خود را تغییر نداده بلکه فضای امنیتی و بگیر و ببند را بیشتر از قبل افزایش داده است. در چنین وضعیتی امروز مناسب است اپوزیسیون و فعالین عرصه مدنی در داخل و خارج از کشور یکصدا خواهان اعزام آقای احمد شهید برای بازدید از زندانها و ملاقات با زندانیان شوند.
مجازات اعدام عملی ضد بشری است و انجام آنرا شایسته جامعه انسانی نمی دانند. هر انسان دمکرات و آزادیخواهی منطقا می بایست مخالف حذف زندگی در هر وضعیتی باشد و بدون هیچ شبهه ای برای لغو آن در ایران و جهان فعالیت کند. هر انسانی باید فعالانه از مواد سه و پنج اعلامیه جهانی حقوق بشر، که مجازات اعدام را تجاوز به حقوق بنیادی انسان می داند، حمایت همه جانبه کند.
بدیهی است که جایگاه فعالیت کنشگران مدنی و اجتماعی، فرهیختگان، هنرمندان، نویسندگان، متقکران در بهبود و محافظت از حقوق بشر در ایران بسیار مهم و دارای اهمیت است. امروز چون گذشته دفاع همه جانبه از مطالبات به حق کنشگران کشورمان و بویژه زندانیان سیاسی- عقیدتی که بجرم آزادیخواهی و آزاداندیشی در حال گذراندن روزهای عمر خویش در زندان های جمهوری اسلامی هستند و یا در سلول های مرگ در انتظار اعدام بسر می برند از اولویت نخست تمامی مدافعان دمکراسی، آزادی و حقوق بشر در ایران است.
دیگر زمان آن رسیده است که طیف های مختلف اپوزیسیون در دفاع از حقوق انسانی هیچ خط و مرزی را جلوی خود و دیگران قرار ندهند. در مبارزه برای لغو حکم اعدام، توقف شکنجه و آزار و اذیت زندانیان، و آزادی همه زندانیان سیاسی در ایران، لازم است نیروهای آزادیخواه با هر گرایش و نگرشی در این کارزار، دست همکاری به یکدیگر در جهت فعالیت مشترک دهند. ما می توانیم امکانات، ظرفیتها و نیروهایمان را در عرصه های انسانی و حقوق بشری متمرکز کنیم تا صدایمان بهتر و بیشتر به گوش مردم کشورمان و جهانیان برسد.
اعدام همواره به عنوان یکی از شاخصهای مهم نقض حقوق بشر در ایران و جهان مطرح است. بنابر این مبارزه برای لغو کامل احکام اعدام و شکنجه و برای آزادی تمام زندانیان سیاسی فقط با همراهی همه گروه های سیاسی، اجتماعی و مدنی، فرهیختگان، هنرمندان، نویسندگان، متقکران امکانپذیر خواهد شد. برای پیشبرد چنین امری، همکاری ها و فعالیت های مشترک بر اساس حداقل ها برای حمایت از کنشگران مدنی و سیاسی جنبش دمکراتیک و آزادیخواهانه کشورمان، نیاز لحظه می باشد. به این نیاز امروز پاسخگو باشیم!
علی صمد
۱۰ اکتبر ۲۰۱۵
*(۱)- ویکی پدیا