حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، برای شرکت در سیزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (کنفرانس اسلامی سابق) به ترکیه رفته در حالیکه وزیر خارجه ایران پیشتر انتقاد از جمهوری اسلامی در اعلامیه نهایی اجلاس را محکوم کرده بود.
اجلاس دو روزه سران روز پنجشنبه، ۲۶ فروردین، با سخنان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در استانبول آغاز به کار کرده است. برای این اجلاس، شعار “وحدت و همبستگی برای عدالت و صلح” انتخاب شده و به گفته مقامات سازمان همکاری اسلامی، رفع اختلافات در جهان اسلام و مقابله با افراطگرایی محور اصلی مذاکرات را تشکیل می‌دهد. این اجلاس در میان تدابیر امنیتی شدید برگزار می‌شود.
پنجاه و هفت کشور جهان عضو سازمان همکاری اسلامی هستند و به گزارش منابع خبری، بیش از سی تن از سران و رهبران کشورهای عضو در اجلاس استانبول شرکت دارند. در میان غایبان اصلی این اجلاس باید از ابوالفتح السیسی، رئیس جمهوری مصر، و ملک عبدالله، پادشاه اردن نام برد. از زمان سقوط محمد مرسی، رئیس جمهوری اسلامگرای مصر که مورد حمایت دولت ترکیه بود، روابط رهبران مصر و ترکیه تا حدودی سرد بوده و پادشاه اردن نیز از موضعگیری ترکیه به نفع برخی گروه‌های اسلامگرا خرسند نبوده است.
رئیس جمهوری ترکیه گفته است که این اجلاس می‌کوشد اختلافات بین حدود یک میلیارد و هفتصد میلیون مسلمان از فرقه‌ها و ملیت‌های مختلف را کاهش دهد. در حال حاضر، کشورهای عضو سازمان، به خصوص در منطقه خاورمیانه، دچار اختلافات جدی هستند که به ویژه در مورد حکومت روحانیون شیعه در ایران و حکومت خاندان سلطنتی وهابی عربستان با قطع روابط و جنگ نیابتی همراه بوده است.
روابط این دو حکومت مذهبی از زمان استقرار جمهوری اسلامی در ایران معمولا سرد و گاه دستخوش بحران بوده است و در چند سال اخیر به دلیل اختلاف نظر در مورد وضعیت عراق، جنگ داخلی سوریه، حرکت اعتراضی در بحرین و جنگ داخلی یمن، به تیرگی گراییده است. اوایل سال جاری میلادی، دولت عربستان در اعتراض به حمله به دفاتر دیپلماتیک آن کشور در ایران، روابط خود با جمهوری اسلامی قطع کرد و چند کشور دیگر نیز در حمایت از عربستان، به قطع یا کاهش روابط با جمهوری اسلامی مبادرت کردند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، حسن روحانی با اسقبال وزیر اقتصاد ترکیه، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که در استانبول به سر می‌برد، و سفیر جمهوری اسلامی در ترکیه وارد استانبول شد. خشایار جنیدی، خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی در استانبول گفته است که آقای روحانی هنگام ورود به محل برگزاری اجلاس مورد استقبال آقای اردوغان قرار گرفت.
پیشتر، وزیران خارجه کشورهای عضو به منظور تهیه و تایید پیش‌نویس اعلامیه نهایی اجلاس سران در روزهای ۱۲ و ۱۳ آوریل در نشستی در استانبول شرکت کردند. در این نشست، جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، پیش‌نویس ارائه شده را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
به گزارش خبرگزاری مهر، آقای ظریف در نشست وزیران خارجه، به “طرح چهار بند ضد ایرانی و یک بند ضد حزب‌الله لبنان” در پیش‌نویس اعلامیه اجلاس سران اعتراض کرد و گنجاندن آن را به عربستان سعودی “با حمایت برخی همپیمانانش” نسبت داد و این اقدام را بر خلاف روح همبستگی اسلامی و در راستای منافع اسرائیل توصیف کرد.
براساس این گزارش، آقای ظریف یادآور شد که در یکی از نشست‌های سابق کنفرانس اسلامی، دولت سابق عراق هم توانسته بود بندهایی را با حمایت چند کشور منطقه علیه جمهوری اسلامی ایران در قطعنامه نهایی بگنجاند و با اشاره به وزیر خارجه وقت عراق که عامل گنجاندن این بندها بود، گفت: “ببینید الان طارق عزیز کجاست؟” اشاره آقای ظریف به سرنوشت طارق عزیز بوده است که پس از آنکه حکومت صدام حسین، رهبر پیشین عراق در نتیجه حمله نظامی آمریکا سقوط کرد، بازداشت، زندانی و محاکمه شد و سرانجام در بیمارستان درگذشت.
آقای ظریف عربستان را به بهانه‌جویی از حمله به سفارت و کنسولگری آن کشور در ایران متهم کرد اما گفت که این حمله در پی “اقدام تحریک آمیز” عربستان سعودی روی داد و با اینهمه، دولت جمهوری اسلامی این حمله را محکوم کرد. اشاره آقای ظریف به اعدام یک روحانی شیعه در عربستان بود که واکنش تند مقامات سیاسی و مذهبی جمهوری اسلامی و سپس، تجمع‌‌های اعتراضی در برابر اماکن دیپلماتیک عربستان را در پی آورد.
به گزارش مهر، پیش‌نویس مورد بحث آقای ظریف در جریان نشست کارشناسان ارشد کشورهای عضو در اسفندماه سال گذشته در جده تدوین شده بود که هیات رسمی جمهوری اسلامی به دلیل عدم اعطای روادید از سوی عربستان سعودی امکان شرکت در آن نشست را نیافت. براساس همین گزارش، در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در استانبول، عربستان سعودی و چند کشور دیگر مانع از رسیدگی مجدد به این بندها از اعلامیه نهایی اجلاس شدند.
مقامات جمهوری اسلامی هنوز مشخص نکرده‌اند که در صورت طرح و رای‌گیری در مورد بندهای مورد اشاره در اعلامیه نهایی، هیات ایرانی به ریاست آقای روحانی در نظر دارند چه واکنشی نشان دهند.
هفته پیش، ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، برای دیداری رسمی از ترکیه به آنکارا سفر کرد و مورد استقبال و پذیرایی گرم رئیس جمهوری و مقامات ارشد دولت ترکیه قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی، او نیز روز گذشته برای حضور در اجلاس سران از آنکارا به استانبول سفر کرد. ناظران گفته‌اند که دولت ترکیه برای پیشبرد سیاست‌های منطقه‌ای خود به حمایت عربستان سعودی نیاز دارد.
از: بی بی سی
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید