دیروز به دعوت یکی از موسسات تحقیقاتی دانشگاه اوزاکای ژاپن در کنفرانسی سخنرانی داشتم که نصف بیشتر وقت کنفرانس به مسئله فوکوشیما اختصاص داده شده بود. نام فوکوشیما که معنای آن به ژاپنی جزیره خوشبختی است، اکنون برای همه جهانیان آشناست. اما پشت این نام مردم و سرزمینی وجود دارد که کمتر بیاد آنها هستیم و نمیدانیم اکنون در چه شرایطی بسر می برند. غرض از دادن اطلاعات زیر تنها در جریان گذاشتن هم میهنان در باره پیامدهای انفجارهای نیروگاههای هسته ای فوکوشیما نیست بلکه همانطور که بارها در مصاحبه ها و نوشته های خود آورده ام نگرانی از نیروگاه بوشهر و دیگر تاسیسات اتمی ایران که بدست مدیرانی بیخرد وبا سیاستی غیر قابل قبول اداره می شوند نیز مشوق این نوشته شده است. لازم به تکرار است این نکته است که بعلل متعدد ایران اصولا کوچکترین نیازی به غنی سازی ندارد و حتی نیازی نیز به انرژی اتمی هم ندارد و بدون شک برنامه اتمی ایران کاملا سیاسی است. این برنامه و پیشبرد آن اکنون بدون کوچکترین تردیدی به یک فاجعه بزرگ اقتصادی برای ایران تبدیل شده است. اما نگرانی بیشتر آنجاست که این فاجعه اقتصادی تبدیل به یک فاجعه انسانی و محیط زیستی در ایران و منطقه شود. بعنون مثال مسئله خارج کردن سوخت از نیروگاه که فقط چند ماه بعد از راه اندازی آن صورت گرفت با توجه به علتی که برای این امر ذکر کرده اند نشان از خطر بزرگ دارد. معمولا خارج کردن سوخت از یک نیروگاه هر ۵ یا ۶ سال یکبار صورت میگیرد و اصلا عادی نیست که ایران اعلام کند “تکه فلزاتی” در درون نیروگاه بوده است که مجبور شده اند سوخت را از آن خارج کنند. این فقط یک نمونه است و متاسفانه کوچکترین اطلاع رسانی در باره مسائل ایمنی تاسیسات اتمی صورت نمی گیرد و فقط هر از چند یکبار تکرار میکنند که ایران کلیه مسائل ایمنی را در نظر گرفته است که البته این سخن در قماش “کلیه انتخابات ایران آزاد بوده است” و “یا زندان اوین هتل است” می باشد. بغیر از هزینه مادی عمل کردهای این رژیم باید هشیار بود که امکان بوجود آمدن مسئله ایمنی در تاسیسات اتمی ایران کم نیست و امیدوارم افکار عمومی بیش از پیش در اینباره حساس شود.
حال به اصل مطلب، یعنی وضعیت بوجود آمده در فوکوشیما می پردازم. داده های متخصصین ژاپنی در باره وضعیت امروز یعنی حدود ۲۲ ماه بعد از انفجار نیروگاهای هسته ای فوکوشیما از قرار زیرند:
ـ هیئتی متشکل از حکومت ژاپن، آژانس ایمنی هسته ای ژاپن و شرکت برق توکیو [تپکو] که صاحب نیروگاه های هسته ای منطقه است برای تعیین سیاستهای پاک کردن منطقه آلوده شده بوجود آمده است. تصمیمها را این هئیت می گیرد. اخیرا شرکت تپکو اعلام کرده است که خواستار تشکیل یک شورای بین المللی برای دادن مشورت است و از کشورهای آمریکا و روسیه و فرانسه و چند کشور دیگر تقاضای کمک کرده است.
ـ منطقه آلوده شده به شعاع حدود ۲۰ کیلیومتر بدور نیروگاهها می باشد. البته نقاط بسیار دورتر نیز آلوده شده است اما در این شعاع، بعلت الودگی زیاد خاک به مواد رادیواکتیو امکان زندگی فعلا وجود ندارد. اگر کاری صورت نگیرد بیش از ۳۰۰ سال طول خواهد کشد که منطقه قابل استفاده شود.
ـ مواد رادیواکتیو درختها و گیاهان را هم الوده کرده است از برگها جوان تا برگهای مرده درختان همگی خصوصا درختان کاج آلوده به مواد رادیواکتیو هستند و زمان نیاز دارد که این مواد رادیواکتیو به زمین برسد. زمین نیز تا عمق حداقل ۵ سانتی متر آلوده شده است. میزان خاکی که باید از آلودگی باشد حدود ۳ میلیون مترمکعب است.
ـ تا امروز حدود ۲۴۰۰۰۰ مترمکعب آب الوده در مخازن موقت ذخیره شده است، مقدار این آبها تا سال ۲۰۱۵ به ۷۲۰۰۰۰ مترمکعب خواهد رسید. سئوال اینجاست با این آبها چه باید کرد. تپکو طرفدار راه حل ساده است این آبها را به اقیانوس بریزیم! اما تاکنون آژانس اتمی ژاپن این اجازه را به تپکو نداده است.
ـ متخصیصین، مهندسان و دانشمندان ژاپنی بدنبال راه حلهای مختلف برای پاک کردن منطقه هستند. اما آنها تنها نیستند بلکه بسیجی مهم صورت گرفته است. بعنوان نمونه در برخی از مطالعات نمونه برداری از خاک، تعداد زیادی از شهروندان نیز شرکت میکنند. در مطالعه ای که در باره آلوده شدن زمین در اطراف فوکوشیما صورت گرفته بود ۲۰۰۰ نفر شرکت کرده اند. اکنون بخش جدیدی در علم کاربردی بوجود آمده است بخشی که قبلا در این مقیاس وجود نداشت.
ـ طبق زمان بندی ای که هئیت مسئول برای بخشهای مختلف پروژه پاکسازی محل کرده است، با سرمایه گذاری زیاد حدود چهل سال طول می کشد که منطقه از مواد رادیو اکتیو پاک شود و نیروگاهها از رده خارج شوند و محل ایمن و قابل دسترسی شود.
بدنبال حادثه فوکوشیما حدود ۲۵۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه خود شدند، بسیاری از آنها در شرایطی خوبی بسر نمی برند. حدود ۲۰ میلیون ژاپنی نیز نحت مراقبت بسر می برند. از اثرات حادثه میتوان بالا رفتن استرس خصوص نزد مادرها که وحشت از آینده فرزندان خود دارند و در این ترس بسر می برند که آنها مبتلا به سرطان بشوند و از بالا رفتن میزان طلاق سخن بمیان آورد. دوری از خانه برخی را از نظری روحی سخت شکسته است چنانچه حکومت ژاپن به چند هزار خانواده اجازه داد برای سه روز تعطلات سال نو به خانه های خود بروند تا از میزان استرس آنها کم شود. پزشکان به بالا رفتن میزان خودکشی و چاقی بچه ها نیز اشاره کرده اند و برخی از محاسبات سخن از افزایش ۶۰۰۰ مرگ در ژاپن نسبت به سالهای قبل و کم شدن میزان زاد و ولد میکنند هر چند اتفاق نظری روی تحلیل این امار وجود ندارد اما برخی آن را حاصل حادثه فوکوشیما می دانند.
در دانشگاه اوزاکا در مورد روشهای مختلف مقابله با آلودگی بحث شد اما اتفاق نظری وجود نداشت. زیرا برای اولین بار است که بدنبال چنین حادثه ای کشوری در جهان تصمیم به پاکسازی نیروگاهها و محوطه اطراف میکند. در مورد چرنوبیل مواد آلاینده رادیواکتیو سوخت نیروگاهها پاک نشدند بلکه بروی آنها میلیونها متر مکعب بتون ریخته شد و اکنون نیز با حمایت اروپا در حال گذاشتن سرپوش جدیدی بروی نیروگاه هستند تا برای همیشه و یا حداقل سالیان خیلی دراز زیر خاک و بتون و فلز بماند. اما در ژاپن بدو علت مجبور به پاک کردن نیروگاهها هستند یک بخاطر فشار افکار عمومی و دیگر اینکه ژاپن برخلاف اتحاد جماهیر شوروی قرار منع سلاحهای هسته ای را امضا کرده است و بدین ترتیب کلیه فعالیتهایش تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی است یعنی باید کلیه ارقام ورود وخروج موادی مانند اروانیوم و پلوتونیم موجود در نیروگاهها را در اختیار این سازمان بگذارد. اکنون از مجموع ۵۶ نیروگاه هسته ای تنها ۳ نیروگاه کار می کنند و بقیه زیر فشار افکار عمومی تعطیل هستند هر چند حکومت جدید تصمیم دارد آنها را راه بیاندازد.
این خلاصه وضعیتی است که یکی از کشورهای پیشرفته و ثروتمند جهان با آن روبروست. لحظه ای تصور کنید که اگر چنین اتفاقی در ایران رخ دهد چه خواهد شد؟ از اینرو ما بعنوان ایرانی و جدا از هر آنچه کشورهای غرب و شرق عالم می کنند و می خواهند و مسلما هم به فکر منافع خود هستند، برای دفاع از حقوق ملی و شهروندی خود باید خواستار متوقف شدن فعالیت بوشهر و غنی سازی اورانیوم باشیم زیرا این رژیم لیاقت و کفایت رسیدگی به مسائل اتمی که ممکن است بعد از فاجعه اقتصادی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود را ندارد.
اوزاکا ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳
از: گویا
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید