دکتر ریموند رخشانی
مقاله و فایل صوتی شصت و یکم
با سلام، من ریموند رخشانی هستم و حوزه کارشناسی من مهندسی سیستم هاست، و تخصص علمی من در بکارگیری اندیشه سیستمی برای انتقال فن آوری مدرن و اجرا و پیاده سازی تولید فراورده های نوین می باشد.
در این سلسله از مقالات و فایل های صوتی، کوشش می کنم که علم مدرن را (به زبان فارسی) از پایه به دوستانی که علاقمند هستند، در حد توان، ارائه کنم. از اساتید، پژوهشگران و اندیشمندان عزیز، خواهشمندم که لینک ها را به دوستان و بویژه به جوانان دانش پژوه ما (که اغلب دسترسی نظام مند برای آشنایی با علم مدرن – به زبان فارسی – ندارند) ارسال فرمایند.
لینک همه مقالات و فایل‌های صوتی پیشین در پایان مقاله گذاشته شده است.
دوستانی هم که در شبکه های اجتماعی حضور دارند، می توانند این مجموعه فایل های صوتی و مقالات “سرشت علم” را از ابتدا از طریق لینک تلگرام زیر با دوستان دیگر شریک شوند. با احترام، ر. رخشانی
(“https://t.me/natureofscience”)
پروتئین ها[۱]
پیش تر[۲] گُفته شد[۳] که بَخش هایِ سازنده یِ زندگی[۴] چهار شاخصه دارند[۵] که الف) کربُن پایه اند[۶] و ب) از چند عنصرِ ساده تر[۷] ساخته شده اند[۸] و ج) طرحِ آنها واحدی[۹] و برهم سازنده یا درهم سازنده [۱۰] است و بالاخره اینکه د) شکلِ آنها[۱۱] نوعِ کارکردشان[۱۲] را تعیین می کند[۱۳].
پروتئین ها موتور‌هایِ شیمیاییِ پُرکارِ[۱۴] زندگی محسوب می شوند[۱۵]. آنها بیش از هر بیوملکولِ دیگری نمایشگرِ آن اند[۱۶] که چگونه از چند واحدِ ساده می توان ملکول هایِ[۱۷] پیچیده ی شگفت انگیزی[۱۸] تشکیل داد[۱۹]. همه ی پروتئین ها پولیمر‌هایی برساخته از ملکول های کوچکی بنام اسید‌هایِ آمینه[۲۰] هستند . [۲۱]اسید‌های آمینه اتمِ کربنیِ مرکزی ای[۲۲] با چهار پیوند اتمی دارند[۲۳].
- یکی از پیوندها همیشه با یک اتمِ هیدروژن است[۲۴].
- یکی دیگر از پیوندها همیشه با یک گروه کربوکسیل که اسید‌های آلی نوع C=O-OHهستند می باشد[۲۵].
- یکی دیگر از پیوندها همیشه با گروه آمینه یعنی NH۲ است[۲۶].
- چهارمین پیوند که گروه مجاور یا کناری[۲۷] خوانده می شود می تواند بسیار متنوع باشد[۲۸]، یعنی از یک تک اتم هیدروژن گرفته، تا زنجیره، حلقه و یا شاخه های کربن پایه باشد[۲۹].
- از آن جهت که کربنِ مرکزی امکانِ چهار پیوند را در اطراف خود دارد[۳۰] بیشتر اسید‌های آمینه دو نوع مختلف دارند که آنها را چپ دست (جهت گردش ساعت) و یا راست دست[۳۱] (مخالف جهت ساعت) می خوانند[۳۲].
هزاران نوعِ مختلفِ اسید‌های آمینه ی گوناگون وجود دارند[۳۳].
- علیرغم گوناگونی، در موجوداتِ زنده تنها ۲۰ نوع اسید‌های آمینه وجود دارند[۳۴] و تمام پروتئین ها از همین ۲۰ نوع تشکیل شده اند[۳۵].
- همه ی اسید‌های آمینه در جانداران از یک نوع اند[۳۶] (برای نمونه چپ دست[۳۷].)
- اما اسید‌های آمینه گروه های گوناگونی دارند و می توانند قطب سویه، جهت خلاف قطب، با بار منفی، با بار مثبت و یا خنثی باشند.[۳۸]
اسید‌های آمینه در جانداران[۳۹] هنگامیکه با هم پیوند می خورند (پولیمریزه می شوند[۴۰]،) و می توانند شکل ها و عملکرد‌های جالبی داشته باشند[۴۱].
- معمولی ترین واکنش اسید‌های آمینه باهم در شکل دهی[۴۲] به پیوندِ پِپتیدی[۴۳] اتفاق می افتد[۴۴]. این واکنش هنگامی صورت می پذیرد که COOHاسید آمینه ی گروه کربوکسیل[۴۵] با NH۲اسیدِ آمینه ی دیگری از گروهِ آمینه[۴۶] پیوند می خورند[۴۷] . در این واکنش، ملکولِ آبی بوجود می آید که نتیجه ی درهم آمیزی یا درهم شدنِ یک OH گروهِ کربوکسیل با یک H گروهِ آمینه و بعلاوه ی ۲ اسیدِ آمینه که پیوندی C-N دارند است[۴۸] . اغلب این واکنش را پولیمرازاسیون تغلیظی (یا تراکمی[۴۹]) می نامند[۵۰].
نامگذاریِ[۵۱] اسید‌هایِ آمینه[۵۲] در بسیاری موارد بسیار گیج کننده است[۵۳].
- در سیستم هایِ بیولوژیکی پپتید یا پولی پپتید[۵۴] اغلب به گروه کوچکی (شاید دو تا حدودِ بیست تا) از اسید‌های آمینه اطلاق می شود که پیوندهای پپتیدی[۵۵] دارند[۵۶].
- برای نمونه هورمون انسولین یکی از پپتیدهاست[۵۷].
- پروتئین ها اغلب پولیمر‌های طولانی تری از اسید‌هایِ آمینه (شاید ۱۰۰ تا چندین هزار) هستند[۵۸].
- بسیاری پروتئین ها آنزیم هم هستند[۵۹] که بخاطرِ نقش شان در هم نهشتیِ شیمیایی، آنزیم خوانده می شوند[۶۰].
عملکردِ پروتئین ها با ساختار آنها رابطه ای مستقیم دارد[۶۱] اگرچه کشف و شناختِ آن ساختارِ سه بعدی[۶۲] بسیار مشکل است[۶۳].
- اغلب “ساده ترین” گامِ نخست، تعریفِ ترتیبِ ویژه ی اسید‌های آمینه است[۶۴] – که ساختارِ اولیه[۶۵] خوانده می شود[۶۶].
- ترتیبِ اسید‌های آمینه اغلب چند نوع ساختارِ ثانوی دارد[۶۷] که به اشکالِ مختلفِ مارپیچیِ باز، صفحاتِ مسطح و یا به شکل حلقه ای[۶۸] گروه بندی می شوند[۶۹].
- وقتی پروتئین ها درهم گره می‌‌خورند پیوند‌هایِ هیدروژنیِ درونِ آنها[۷۰] اسید‌های آمینه ای را که از یکدیگر جدا هستند بهم متصل می کنند و ملکول های پیچیده ی سه بعدی ای[۷۱] می سازند[۷۲] که ساختارِ سومین[۷۳] نامیده می شود[۷۴].
- در مواردی دو یا بیشتر از اسید‌هایِ آمینه ی درهم گره خورده، بهم می چسبند[۷۵] و یک آنزیم کارکردی[۷۶] می سازند[۷۷].
تعریفِ ساختارِ کاملِ یک ملکول پروتئین گاهی تیمی از پژوهشگران را سال ها درگیر می کند[۷۸].
- برای نمونه تعریفِ ساختارِ کاملِ ملکولِ هموگلوبین ۲۰ سال طول کشید[۷۹].
- امروزه با استفاده از برنامه های کامپیوتری و ابزار‌های تحلیلی[۸۰] این فرآیند تا حدودِ زیادی تسریع شده است[۸۱].
اهمیتِ شناخت و تعریفِ ساختارِ پروتئین در رابطه ی مستقیمِ شکلِ درهم گره خورده ی آن با عملکردِ سلولی[۸۲] آن است.[۸۳]
- ساختار‌های پروتئینی می توانند موادی مسطح[۸۴] و یا کابلی شکل[۸۵] مانند مو و یا غضروف ها، تاندون ها و غیره را بسازند.
- بیشتر پروتئین ها کارکرد‌هایِ بسیار تخصصی و بیولوژیکی دارند[۸۶] و به شکل آنزیم ها در واکنش هایِ سیستم هایِ بیولوژیکی نقشِ کاتالیزور[۸۷] را بازی می کنند[۸۸].
- برای نمونه آنزیم های هم نِهِشتی[۸۹] بر رویِ خود نقش هایی دارند که دقیقا تصویرِ ملکول های موردِ هدفِ خود هستند[۹۰].
- هنگامی که ملکول های موردِ هدف به آنزیم ها وصل می شوند آنزیم ها تغییر شکل داده[۹۱] و آن ملکول ها را بهم قفل[۹۲] می کنند.
داشتن میزانِ کافیِ پروتئین در رژیم غذایی مهم است[۹۳].
- از ۲۰ اسید آمینه تنها ۱۲ تا در بدنِ آدمی تولید می شود[۹۴] و ۸ تای دیگر را می باید از ارگانیزم هایِ دیگر فراهم نمود[۹۵].
- میزانِ محتوایِ پروتئینی غذا‌ها هم متفاوت است، برای نمونه از ۱% در موز گرفته تا شاید ۳۰% در برخی حبوبات یا در لبنیات[۹۶].
- غذا‌های پروتئین دار نیز همان نسبتِ اسید‌های آمینه ی موردِ نیازِ بدنِ انسان را ندارند[۹۷] و آنها که حدودا تطبیق نسبتی دارند، پر پروتئین، و بقیه کم پروتئین محسوب می شوند[۹۸].
- جانوران معمولا پروتئینی باکیفیتِ بالا و گیاهان اغلب پروتئینی باکیفیتِ پایین دارند[۹۹].
- ترکیباتِ گیاهی در رژیمِ غذایی می توانند غذایِ کاملی را فراهم کنند: برای نمونه ترکیبی از حبوبات و برنج.
نگاهی به اطلاعاتِ رویِ بسته بندی های غذایی در کشور آمریکا آموزنده است[۱۰۰].
- کالری اشاره به انرژیِ تولیدشده (از سوختنِ کربن و هیدروژن) از محتوای چربی و کربوهیدرات[۱۰۱] درونِ آن غذا را دارد. آن ملکول ها در بدن می سوزند و انرژی، دی اکسید کربن و آب تولید می کنند[۱۰۲].
- اطلاعاتِ رویِ بسته بندی در مورد کلِّ چربی اشاره به وزنِ ملکول های لیپید‌ها دارد[۱۰۳]. هر بسته ی غذایی در میزانِ نوعِ لیپید‌ها متفاوت است[۱۰۴].
- چربی های اشباع شده لیپید‌های با نوعِ تک پیوندهای C-C هستند[۱۰۵].
- چربی هایِ اشباع نشده لیپید‌های با نوعِ پیوندهای دوبل از نوع C=C هستند[۱۰۶].
- کلسترول ملکولی لیپیدی است[۱۰۷] که چهار حلقه ی بهم متصلِ کربنی دارد و در غذا‌هایِ پرچربی هست[۱۰۸] و همچنین در جگرِ آدمی هم تولید می شود[۱۰۹].
- برای هم نهشتنِ پوسته ی سلول ها این ملکول لازم است[۱۱۰] اما میزانِ بیش از حدِ آن رگ های خونی را مسدود می کند و بیماری های قلبی را عارض می شود[۱۱۱].
- در سال های اخیرتر محصولاتی که بجای چربی، “چربیِ جایگزین[۱۱۲]” خوانده می شوند به بازار آمده اند[۱۱۳].
- اطلاعاتِ رویِ بسته بندی در مورد کلّ کربوهیدرات ها اشاره به مقدارِ شکر، نشاسته و رشته ها در محصول دارند[۱۱۴]. بدنِ انسان می تواند شکر و نشاسته را هضم کند اما رشته های سلولزی[۱۱۵] بدونِ هضم از بدن دفع می شوند[۱۱۶]. شکر‌های مصنوعی[۱۱۷] هم اشکالِ ملکولی ای دارند که حس چشایی[۱۱۸] را فریب داده تا مزه ی شکر بچشد[۱۱۹].
- اگرچه وزنِ پروتئین بر روی بسته بندی ها داده شده اما میزانِ هریک از ۲۰ اسید‌های آمینه در پروتئین ها مهم تر است[۱۲۰] که اغلب داده نشده است و نمی شود[۱۲۱].
- میزانِ ویتامین ها و املاحِ معدنی هم روی بسته بندی ها اغلب نوشته می شود[۱۲۲].
———————————-
چاپ و انتشار این مقالات و فایل های صوتی بدون ذکر نام نویسنده (ر. رخشانی) و مرجع، و هرگونه استفاده برای مقاصد خصوصی و اهداف انتفاعی بدون گرفتن مجوز از نویسنده اکیدا غیر قانونی است.
همانگونه که در دیباچه ی کتاب زیر آمده، در میان بخش های به هم مرتبط این کتاب، یاداشت ها و نوشته هایی با عنوان های “نمونه های کاربردی” قرارگرفته اند که در بیشتر موارد به جنبه های اجرایی و به سرمشق های پیاده سازی و به نمونه های کاربردی موضوع های علمی می پردازند.
Rakhshani, Raymond. Origins of Modernity. Even Development in the Evolution of Science and Technology. South Carolina: CreateSpace, A Division of Amazon Publishing, 2011.
life’s building blocks
Starr, Cecie, and Taggart, Ralph, and Evert, Christine. Biology: The Unity and Diversity of Life. Cengage Learning, 2015.
Gurnett, Donald, A. and Bhattacharjee, Amitarva. Introduction to Plasma Physics: With Space, Laboratory and Astrophysical Applications.Cambridge University Press, 2017.
Davies, Nicola. Many: The Diversity of Life on Earth. Candlewick, 2017.
Barresi, Michael, J. F. and Gilbert, Scott, F. Developmental Biology. Oxford University Press, 2019.
Capra, Fritjof, and Luisi, Pier Luigi. The Systems View of Life: A Unifying Vision. Cambridge University Press, 2016.
modular
Crichton, Robert, R. Biological Inorganic Chemistry: A New Introduction to Molecular Structure and Function. Academic Press, 2018.
Alon, Uri. An Introduction to Systems Biology: Design Principles of Biological Circuits. Chapman and Hall, 2019.
Wilson, E.O. The Diversity of Life. New York: Norton, 1992.
chemical workhorses
Cull, Jane. Living Systems: An Introductory Guide to the Theories of Humberto Maturana and Francisco Varela. Createspace Independent Publishing Company, 2013.
Jacques, Elliott. The Life and Behavior of Living Organisms: A General Theory. Praeger, 2001.
Kuriyan, John, and Konforti, Boyana, and Wemmer, David. The Molecules of Life: Physical and Chemical Principles. Garland Science, 2012.
Flatt, Thamas, and Heyland, Andreas. Mechanisms of Life History Evolution: The Genetics and Physiology of Life History Traits and Trade-Offs. Oxford University Press, 2011.
Cull, Jane, and Maturana, Humberto, and Davila, Ximena. The Circularity of Life: An Essential Shift for Sustainability. CreateSpace Independent Publishing Company, 2013.
amino acids
Wolfe, Dr. Robert. A Guide to Amino Acids and Protein Nutrition: Essential Amino Acid Solution for Everyone. Independently Published, 2017.
central carbon atom
Bender, David, A. Amino Acid Metabolism. Wiley- Blackwell, 2012.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Protection Reactions, Medicinal Chemistry, Combinatorial Synthesis (Volume 4.) Wiley – VCH, 2011.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Building Blocks, Catalysis and Coupling Chemistry (Volume 3.) Wiley – VCH, 2011.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Modified Amino Acids, Organocatalysis and Enzymes (Volume 2.) Wiley – VCH, 2009.
adjacent or side group with chain, ring or branch type carbon-based bonds
Smith, Eric, and Morowitz, Harold, J. The Origin and Nature of Life on Earth: The Emergence of the Fourth Geosphere. Cambridge University Press, 2016.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Origins and Synthesis of Amino Acids (Volume 1.) Wiley – VCH, 2009.
Nowicki, Stephen. Biology: The Science of Life. The Teaching Company, The Great Courses, 2004.
Blackburn, George, L. Amino Acids. Year Book Medical Publications, 1982.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Analysis and Function of Amino Acids and Peptides (Volume 5.) Wiley – VCH, 2011.
Guarna, Antonio, and Trabocchi, Andrea. Peptidomimetics in Organic and Medicinal Chemistry: The Art of Transforming Peptides into Drugs. Wiley, 2014.
Davies, Nicola. Many: The Diversity of Life on Earth. Candlewick, 2017.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Peptide Natural Products and Amino Acid Chemistry Development (Volume 6.) Wiley – VCH, 2014.
Burtis, Carl, A. and Ashwood, Edward, R. and Bruns, David, E. Tietz Textbook on Medical Chemistry and Molecular Diagnostics. Saunders, 2012.
Sharma, Virender, K. and Rokita, Steven, E. Oxidation and Amino Acids, Peptides and Proteins: Kinetics and Mechanism. Wiley, 2012.
Walde, Peter. Prebiotic Chemistry: From Simple Amphiphiles to Protocell Models. Springer, 2010.
Dawkins, Richard. Science in the Soul. Selected Writings of a Passionate Rationalist. Transworld Publishers, Penguin, 2018.
Wolfe, Robert. A Guide to Amino Acid and Protein Nutrition: Essential Amino Acid Solutions for Everyone. Independently Published, 2017.
Janson, Lee, W. and Tischler, Marc. Medical Biochemistry: The Big Picture. McGraw Hill Education, 2012.
Houde, Damian, J. and Berkowitz, Steven, A. Biophysical Characterization of Proteins in Developing Biopharmaceuticals. Elsevier, 2014.
peptide bond
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Analysis and Function of Amino Acids and Peptides (Volume 5.) Wiley – VCH, 2011.
carboxyl group
amine group
Lloyd-Williams, Paul, and Albericio, Fernando, and Giralt, Ernest. Chemical Approaches to the Synthesis of Peptides and Proteins. CRC Press, 1997.
Bodanszky, Miklos, and Bodanszky, Agnes. The Practice of Peptide Synthesis. Springer, 1992.
condensation polymerization reaction
Chan, W. C. and White, Peter, D. Fmoc Solid Phase Peptide Synthesis: A Practical Approach. Oxford University Press, 2000.
nomenclature
Atwood, Teresa, and Campbell, Peter, and Parish, Howard, and Smith, Tony, and Sterling, John, and Vella, Frank, and Cammak, Richard. Oxford Dictionary of Biochemistry and Molecular Biology. Oxford University Press, 2006.
Sewald, Norbert, and Jakubke, Hans-Dieter. Peptides: Chemistry and Biology. Wiley – VCH, 2009.
polypeptide
Shimonishi, Yasutsugu. Peptide Science – Present and Future: The Proceedings of the First International Peptide Symposium. Springer, 1999.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Peptide Natural Products and Amino Acid Chemistry Development (Volume 6.) Wiley – VCH, 2014.
Erdoes, E. G. and Back, Nathan. Hypotensive Peptides: Proceedings of the International Symposium in Italy. Springer, 2012.
Simpson, O. J. The Chemistry of Carbon Compounds (Unit Studies in Science.) Hodder & Stoughton General Division, 1971.
Loomis, Howard, F. Jr. Enzymes: The Key to Health. The Fundamentals. Enzyme Formulations, 2005.
Atherton, E. and Sheppard, R. C. Solid Phase Peptide Synthesis: A Practical Approach. Oxford University Press, 1989.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Analysis and Function of Amino Acids and Peptides (Volume 5.) Wiley – VCH, 2011.
Inoue, Tomoyuki. Microbial Aldolases as C-C Bonding Enzymes: Investigation of Structural- Functional Characteristics and Application for Stereoselective Reactions. VDM Verlag, 2009.
Direct relationship between a protein function and its structure
L’Italien, James, J. Proteins: Structure and Function. Springer, 2011.
Schroeder, W. A. Primary Structure of Proteins: Practices and Principles for the Determination of Amino Acid Sequence. Harper & Row, 1968.
Amino acids sequence as the primary structure
Bhambri, Pankaj, and Bansal, Prerna. Secondary Structure Prediction of Amino Acids Using GOR Method: On Different Input Formats. LAP Lambert Academic Publishing Company, 2013.
Tramontana, Anna. Introduction to Bioinformatics. Chapman and Hall/ CRC, 2006.
Secondary structures in the form of open spiral, flat sheets or loops
Gurr, Michael, L. and Harwood, John, L. and Frayn, Keith, N. and Murphy, Dennis, J. and Michell, Robert, H. Lipids: Biochemistry, Biotechnology, and Health. Wiley- Blackwell, 2016.
Mandell, Arnold. Quantitative Characteristics of Primary Amino Acid Sequences Predict “Fractal” Measures on Tertiary Structures of Proteins. PN Publishers, 1993.
Elzinga, Marshall. Methods in Protein Sequence Analysis. Humana, 2011.
Mandell, Arnold. Quantitative Characteristics of Primary Amino Acid Sequences Predict “Fractal” Measures on Tertiary Structures of Proteins. PN Publishers, 1993.
Tertiary structures when proteins are folded together
Neurath, Hans. The Proteins Part 3. Academic Press, 2012.
Functional enzymes
Guisan, Jose, M. Immobilization of Enzymes and Cells. Humana, 2013.
Storey, Kenneth, B. Functional Metabolism: Regulation and Adaptation. Wiley – Liss, 2004.
Weatherall, David, and Schechter, Alan, N. and Nathan, David, G. Hemoglobin and its Diseases. Cold Spring Harbor Laboratory Press, 2013.
برای دریافت نیاز‌های ابزاری و شناخت ابعاد و مقیاس هایی که بدان ها پرداخته شده، نگاه کنید به:
http://htwins.net
Jiskoot, Wim, and Crommelin, Don. Methods for Structural Analysis of Protein Pharmaceuticals. American Association of Pharmaceutical Scientists, 2005.
cellular function
Lehninger, A.L. and Nelson, D.L. and Cox, M.M. Principles of Biochemistry, 2nd Edition. New York: Worth, 1993.
sheet-like
cable-like such as tendons and cartilage
Harold, Franklin, M. In Search of Cell History: The Evolution of Life’s Building Blocks. University of Chicago Press, 2014.
Drauz, Karl Heinz, and Groeger, Harald, and May, Oliver. Enzyme Catalysis in Organic Synthesis, 3 Volume Set. Wiley – VCH, 2012.
Shipley, Bill. Cause and Correlation in Biology: A User’s Guide to Path Analysis, Structural Equations, and Causal Inference. Cambridge University Press, 2016.
synthesis enzymes
Challoner, Jack. The Cell: A Visual Tour of the Building Block of Life. University of Chicago Press, 2015.
Guisan, Jose, M. Immobilization of Enzymes and Cells. Humana, 2013.
snap together
Parker, Philip, M. Mitochondrial Trifunctional Protein Deficiency – A Bibliography and Dictionary for Physicians, Patients, and Genome Researchers. ICON Group International, 2007.
Batmanian, Laura, and Worrall, Simon, and Ridge, Justin. Biochemistry for Health Professionals. Mosby Australia, 2011.
Barresi, Michael, J. F. and Gilbert, Scott, F. Developmental Biology. Oxford University Press, 2019.
Toole, Glenn, and Toole, Susan. Biology in Context for Cambridge International A Level. Oxford University Press, 2017.
Berg, P. and Singer, M.F. Dealing with Genes: The Language of Heredity. Sausalito, CA: University Science Books, 1972.
Toole, Glenn, and Toole, Susan. Biology in Context for Cambridge International A Level. Oxford University Press, 2017.
Makkar, Harinder, P. S. and Sidhuraju, P. and Becker, Klaus. Plant Secondary Metabolites (Methods in Molecular Biology.) Humana, 2007.
Levy, Daniel, E. and Fuegedi, Peter. The Organic Chemistry of Sugars. CRC Press, 2005.
Robyt, John, F. Essentials of Carbohydrate Chemistry. Springer, 2012.
Gold, Edwin Richard. Receptor-Specific Proteins: Plant and Animal Lectins. Excerpta Medica, 1975.
Chang, Raymond, and Goldsby, Kenneth. General Chemistry: The Essential Concepts. McGraw Hill Education, 2013.
Eljamil, Ashour Saleh. Lipid Biochemistry for Medical Sciences. iUniverse, 2015.
Yurifuji, Bumpei. Wonderful Life with the Elements: The Periodic Table Personified. No Starch Press, 2012.
Sato, Kiyotaka. Crystallization of Lipids: Fundamentals and Applications in Food, Cosmetics, and Pharmaceuticals. Wiley – Blackwell, 2018.
Frankel, Edwin, N. Lipid Oxidation. Oily Press Lipid Library Series, 201.
Mawdsley, James. Living: The Fat of Life, Part I & Part II – Understanding Cholestrol. Amazon Digital Services LLC, 2014.
Oz, Mehmet, C. and Roizen, Michael, F. In Your Trunk: Your Liver and Pancreas. Harper Collins eBooks, 2009.
McGenity, Terry, J. and Timmis, Kenneth, N. and Balbina, Nogales Fernandez. Hydrocarbon and Lipid Microbiology: Synthetic and Systems Biology – Applications. Springer, 2016.
Watson, Ronald Ross, and De Meester, Fabien. Handbook of Lipids in Human Function: Fatty Acid. Academic Press and AOC Press, 2015.
fat substitute
Nosrat, Samin, and McNaughton, Wendy. Salt, Fat, Acid, Heat: Mastering the Elements of Good Cooking. Simon & Schuster, 2017.
Berryman, Paul. Advances in Beverage and Food Labelling: Information and Regulations. Woodhead Publishing, 2014.
Ngo, Tridung. Cellulose to Nanocelluloses: Production, Properties and Applications. Nova Science Publishing Inc., 2019.
Krautwurst, Dietmar. Taste and Smell (Topics in Medicinal Chemistry.) Springer, 2017.
Foster-Powell, A. and Brand-Miller, Jennie. The Glucose Revolution Pocket Guide to Diabetes. Da Capo Lifelong Books, 2000.
Holmes, Bob. Flavor: The Science of Our Most Neglected Sense. W. W. Norton & Company, 2017.
Chartier, Francois. Taste Buds and Molecules: The Art and Science of Food, Wine, and Flavor. Houghton Mifflin Harcourt, 2013.
Black, Marco, and Fotherington, Susan, and Osman, Sibel. Health & Nutrition. International Government Data on Calories, Carbohydrates, Sugar and Fat Counting. Createspace Independent Publishing Platform, 2016.
Coulston, Anna, M. and Boushy, Carol, J. and Ferruzzi, Mario, and Delahanty, Linda. Nutrition in the Prevention and Treatment of Disease. Academic press, 2017.
Crouse, Dennis, N. Prevent Alzheimer’s, Autism and Stroke: With 7 Supplements, & Life-Style Choices and a Dissolved Mineral. Createspace Independent Publishing Platform, 2016.
———————-
ر. رخشانی
«بدنبال یاد[۱]»
“عشق هایی کز پی رَنگی بُوَد
عشق نبوَد عاقبت ننگی بُوَد”
مولوی
فضیلتی ست در یادهایِ بیدار
در لفظِ اندک، معنایِ بسیار.
جلویِ تختخواب، دَمپاییِ گُلدار،
صدایِ خروسِ بی محل،
بویِ دود و سیگار.
باز،
سال هایِ گمشده در میانه،
سفر‌هایِ دور و دراز
برایِ باهم بودن
در شهر‌هایِ سکوت، یا کوچه هایِ ترانه،
چندین بار عُذر
چندین نمایشگاه بهانه.
شب ها
صدایِ ناراحت کننده یِ کانال هایِ ماهواره،
مهمانی هایِ تمام نشدنی
با برخی آدم هایِ بیگانه،
«هنرمندانِ» حَسَد
یکی دو دُردانه،
بالش هایِ ناراحت
کتاب ها و بوسه ها
ماهِ پشتِ شیشه،
بازیِ انگشتان ام
در همآغوشی هایِ شبانه.
باز
دیباچه ی لحظاتِ من
در عِلم، شعر و مِهر،
دفترچه ی خاطراتِ تو
در هنر، شهرت و جواهر،
ترورِ مِهر
در زیاده خواهیِ زمانه.
روز‌ها،
آب دادنِ گلدان ها
بویِ قهوه یِ صبح،
برقِ لبخندِ چشمان ات
در نگاهِ دزدانه.
باز زخم هایِ من
که هنوز هستند
می توان در شتاب ها شنید
اگر وجدانِ شنیدنی باشد،
شاید هم صدایِ سِشوار آرایشگر اجازه ندهد!
می توان در کتاب ها دید
اگر چَشمِ دیدنی باشد،
شاید هم زَرق و بَرقِ رَنگ اجازه ندهد!
اما در تنهایی و سکوت
نه صدایی می مانَد، نه رنگی،
آدمی هست و خودش
در گذارِ سال ها
و اینکه:
“اگر هرچه کرده ای بیهوده بود چه؟
دروغ بود چه؟”
—————————
Rakhshani, R. Selected Poems. Craetespace, An Amazon.com Company, 2014.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید