مخالفت دوباره با حضور زنان در ورزشگاهها همزمان با مسابقه دو تیم فوتبال ایران و کرهجنوبی، بخشی از فشارها بر زنان هستند. عکس: جواد نیکپور؛ میدل ایست ایمیجز
ظلم به زنان در ایران در صدر خبرهاست. تیراندازی به گروهی از آنها در اصفهان، برخورد خشونتبار پلیس با یک زن، ممنوعیت تحصیل در دانشگاههای دریایی، ممنوعیت دریافت گواهینامه موتور سیکلت و این آخری، مخالفت دوباره با حضور زنان در ورزشگاهها همزمان با مسابقه دو تیم فوتبال ایران و کرهجنوبی، بخشی از فشارها بر زنان هستند.
در اغلب این حواشیها و خبرها، پای پلیس هم در میان است؛ از اعمال و اجرای محدودیتهای وضع شده علیه زنان گرفته تا برخورد علنی و خشونتبار با آنها در کوچه و خیابان. تحقیقات نشان میدهند که پلیس نه تنها مجری، بلکه موافق و مدافع قوانین سختگیرانهای همچون ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه است.
***
ممانعت از ورود زنان به ورزشگاهها به منظور تماشای مسابقات ورزشی مردان از دیگر ماموریتهای پلیس به خصوص «یگان ویژه» در ایران است. ماموریتی که بارها و بارها با جنجالها و حواشی زیادی همراه شده است.
پلیس هرچند مجری این قوانین تبعیضآمیز علیه زنان در حوزههای مختلف است، اما در کنار این ماموریت اجرایی، از این قوانین در موضعگیریهای رسمی و متونی که منتشر کرده، دفاع میکند.
تازهترین این موضعگیری مربوط به انتشار تحقیقی با عنوان «شناسایی چالشهای پلیس در ورود بانوان به ورزشگاهها» در دوفصلنامه «پلیس زن» است. در این تحقیق تلاش شده که ریشههای مخالفت پلیس با حضور زنان در ورزشگاههای فوتبال مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
این تحقیق با دفاع از اقدامات «یگان ویژه» پلیس از این یگان به عنوان مهمترین مجری برقراری «حفظ و آرامش» ورزشگاههای فوتبال در ایران نام برده و نوشته که این یگان «تلاش میکند تا اقتدار و توانمندىاش را از راههاى مختلف به جامعه القاء کند.»
این تحقیق در ادامه با اشاره به حضور زنان در ورزشگاهها در عربستان سعودی و فشارهای بینالمللی بر مقامهای جمهوری اسلامی به منظور صدور چنین مجوز مشابهی، نوشته که این امر به خاطر مخالفتهای مذهبی و مراجع تقلید و نبود زیرساختهای مناسب تاکنون در ایران محقق نشده است.
انتشار تصاویر مربوط به حضور آزادانه زنان در ورزشگاه برای تماشای مسابقه فوتبال بین دو تیم الهلال عربستان و پرسپولیس در شبکههای اجتماعی از جمله فشارهای اجتماعی در روزهای اخیر بر مقامهای جمهوری اسلامی به منظور تغییر در این سیاست تبعیضآمیز است.
با این وجود پلیس در تازهترین گزارش خود، براساس نظر گروهی از مدیران ورزشی و فرماندهان ارشد نیروی انتظامی اعلام کرده که چالشهای امنیتی، سیاسی، مذهبی و فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و رفتاری از مهمترین عوامل ماندن زنان پشت درهای ورزشگاههای ایران است.
چالشهای امنیتی
پلیس در این حوزه نوشته که یکی از مهمترین عوامل مخالفت با حضور زنان در ورزشگاهها، عدم تفکیک درهای ورودی آقایان و بانوان است.
این تحقیق از «عدم وجود تعداد کافی مامور زن»، «عدم وجود گیتهای مخصوص بانوان»، «مشکل تفتیش بدنی به علت نوع پوشش بانوان»، «عدم تجربه کافی پلیس زن در کنترل ورودیها و اغتشاشات احتمالی» و «ضعف در آموزش و تربیت پلیس زن در حوزه کنترل ورزشگاهها» را از دیگر دلایل امنیتی مخالفت با حضور زنان در ورزشگاهها اعلام کرده است.
پلیس همچنین از «ضعف در کنترل سامانهای و اینترنتی سوابق تماشاگران زن» و «بروز ضرب و شتم احتمالی بین تماشاچیان دو تیم و آسیب به بانوان» به عنوان دیگر موانع و چالشهای امنیتی نام برده است.
چالشهای سیاسی
آنطور که در این تحقیق پلیس آمده است، یکی از مهمترین دلایل مخالفت مقامهای جمهوری اسلامی با حضور زنان در ورزشگاهها جلوگیری از «سوءاستفادههای سیاسی و تبلیغاتی» است.
جلوگیری از «سوءاستفاده تبلیغاتی عناصر بیگانه از وضع حاکم»، «بالا بودن حساسیت جامعه نسبت به موضوع» و «بهرهبرداری سیاسی از بازداشت احتمالی برخی از افراد در ورود به ورزشگاه» از دیگر دلایل سیاسی این ممنوعیت اعلام شده است.
این استدلالهای تبعیضآمیز برای زنان و عموم مردم ایران، موضعگیری آشنایی است. طی ۴۰ سال اخیر مردم ایران در دفاع از یک قانون یا تصمیم تبعیضآمیز یا چشم بستن بر بسیاری از مسائل ناهنجار، از زبان مقامهای جمهوری اسلامی بارها چنین استدلالهای مشابهی شنیدهاند که حالا به پای ثابت بسیاری از تصمیمگیریهای غلط حکمرانی تبدیل شده است.
پلیس هم در این تحقیق دست از خودسانسوریهای معمول برداشته و به صراحت اعلام کرده که مهمترین علت سیاسی ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاهها جلوگیری از «سوءاستفادهای دشمن» از این مساله است.
چالشهای فرهنگی و مذهبی
بخش دیگری از این تحقیق پلیس به بررسی چالشهای فرهنگی و مذهبی حضور زنان در ورزشگاهها پرداخته شده و آمده که «عکسالعملهای منفی احساسی در سکوها» و «فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک توسط برخی تماشاگران» از مهمترین مصادیق آن است.
پلیس همچنین اعلام کرده که «عدم تفکیک مناسب دو جنس مرد و زن در ورزشگاهها»، «هتاکی احتمالی تماشاگران مرد در ورزشگاهها»، «نبود بستر لازم فرهنگی برای پیشگیری از این هتاکیها» و «ترویج فرهنگ غربی از طریق انجام رفتارهای غیر متعارف» از دیگر دلایل مخالفت با حضور زنان در ورزشگاههاست.
چالشهای اجتماعی
پلیس در بخش چالشهای اجتماعی نیز «تجمع تماشاگران بدون بلیط برای ورود به ورزشگاهها»، «عدم رعایت شئونات اجتماعی»، «عدم اسکان جمعی بانوانی که از قبل از شروع مسابقه در محل ورزشگاه حضور پیدا میکنند»، «ترویج البسه و پوششهای نامتعارف از طریق تهیه تصاویر و فیلم از ورزشگاه» و «اختلاط جمعی زن و مرد پس از اتمام مسابقه در خروجیهای ورزشگاه و وسایل انتقال تماشاچیان» را از مهمترین دلایل اجتماعی چنین ممنوعیتی برای زنان برشمرده است.
پلیس در پایان گزارش خود اضافه کرده ورود زنان به ورزشگاهها «بیش از اینکه یک مساله امنیتی و انتظامی باشد، مقولهای فرهنگی و اجتماعی است» که «مقابله با آنها نیز باید با ابزار و امکانات همین مقولات صورت پذیرد.»
پلیس در عین حال تاکید کرده که «بروز این پدیدهها در بسیاری از موارد، دستآویزی برای شبکههای معاند خارج از کشور و گروههای تندروی فمینیستی در داخل کشور است که همین امر وظیفه پلیس در تامین امنیت در این اماکن و مقابله با چالشهای احتمالی را سنگینتر میکند.»
پلیس همچنین در مقاله تحقیقی دیگری که در بهار سال ۱۴۰۰ با عنوان «نقش نیروى انتظامى در ارتقاى فرهنگ و آداب حضور تماشاگران در ورزشگاههاى فوتبال» منتشر کرده، تلاش کرده که فضای ورزشگاههای ایران را برای زنان نامناسب نشان بدهد.
پلیس در این تحقیق ادعا کرده که «وضعیت حاضر ورزشگاههاى فوتبال ایران و فضاى نامساعد آن، نشاندهنده کارکرد الگوهاى رفتاری نامناسب افراد حاضر در ورزشگاه اعم از تماشاگران، بازیکنان، مربیان، داوران وغیره است.»
نتایج این تحقیق و سایر مقالاتی که در این زمینه تاکنون از سوی نهادهای حاکمیتی منتشر شده حاکی از آن اسـت که مخالفان حضور زنان در ورزشـگاهها بـا استناد به برخی آیات قرآن (احزاب، ۳۳-۵۳) و برخی روایات دینی مبنی بر ممنوعیت خروج زنان از خانه و منع اختلاط با مـردان» موافق سلب چنین حقی از زنان هستند.
آنها همچنین میگویند که «حضور زنـان در محیطهـای خشن و مردانه که محل ظهور و بروز رفتارهای نابهنجار، الفاظ خشن، زنـده و در نهایت ضرب و شتم اسـت، بر سلامت، روح لطیف و حساس زنـان، اثرات ناخوشایندی دارد.»
بخش دیگری از استدلال تبعیضآمیز این افراد هم میگوید که «تماشای مردان و بـدن ورزشـکاران (بـه دلیـل پوشـش نامناسـب) از مصادیق نگاه به نامحرم و عدوان در گنـاه و نهایتا گسـترش آسـیبهای اجتماعی اسـت، بدین خاطر حضور زنان در ورزشـگاهها جایز نیست.»
این مخالفتها در شرایطی پشت قوانین دینی و سیاسی ادامه دارد که جامع ایران در سالهای اخیر، مهیجترین و مهمترین تغییرات در حوزه ورزش زنان را پشت سر گذرانده است؛ این تغییرات از یک سو، نشان از افزایش مشارکت زنان در رشتههای مختلف ورزشی دارد و از سوی دیگر، نشاندهنده پیگیری و تلاش زنان برای حضور در فضاهای ورزشی مردانه است که به نوبه با خود چانهزنیهای مختلف در بین مسئولان سیاسی و نیز فشارهای بینالمللی فیفا به همراه آورده است.
نتایج یک تحقیق از دانشجویان دختر که در سالهای اخیر منتشر شده نیز نشان میدهد بهطور متوسط حدود ۷۰ درصد دختران جوان دانشجوی دانشگاههای تهران، تمایل به رفتن به ورزشگاه دارند و حدود ۱۵ درصد اصلا تمایلی ندارند.
حدود ۱۳ درصد نیز در حد «زیاد و خیلی زیاد» در خانه به تماشای فوتبال میپردازند.
این تحقیق همچنین نشان میدهد که شش درصد از این دختران تمایل دارند به تنهایی به ورزشگاه بروند، ۱۲ درصد به همراه خانواده، ۲۴ درصد به همراه دوستان دختر و ۵۹ درصد هم به همراه پسران و به صورت مختلط.
از: ایران وایر