“جنبش دانشجویی جنبشی مردانه است” این جمله را از خیلی فعالان این جنبش می‌توان شنید. مهدیه گلرو اما میگوید دانشجویان دختر با فعالیت و پایداری خود “مردانه” بودن این جنبش را تغییر دادند.
مهدیه گلرو متولد سال ۱۳۶۴ است. او فعالیت‌های دانشجویی‌اش را از اولین سال ورود به دانشگاه ۱۳۸۲ با عضویت در انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی آغاز کرد. سال ۱۳۸۶ دانشجوی ترم آخر رشته اقتصاد این دانشگاه بود که با حکم صدرالدین شریعتی رئیس این دانشگاه از ادامه تحصیل محروم شد.
در همان زمان وی همراه چند تن دیگر از دانشجویان محروم از تحصیل از جمله مجید دری، ضیا نبوی و آرمین لطفی، شورای دفاع از حق تحصیل را پایه گذاری کردند.
خانم گلرو نایب دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی و در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ عضو ستاد انتخاباتی مهدی کروبی بود.
مهدیه گلرو پس از اعتراضات مردمی به نتایج انتخابات سال ۸۸ در آذرماه همان سال بازداشت شد و در فروردین ۸۹ به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام و تجمع و تبانی به قصد بر هم زدن امنیت ملی از سوی دادگاه انقلاب تهران به دو سال و چهار ماه حبس تعزیری محکوم شد.
این فعال دانشجویی به دلیل پیامی که به مناسبت ۱۶ آذر روز دانشجو در سال ۱۳۸۹ از داخل زندان منتشر کرد، به شش ماه حبس دیگر محکوم شد.
مهدیه گلرو ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۱ پس از گذراندن ۳۰ ماه حبس از زندان آزاد شد. بعد از ریاست جمهوری حسن روحانی و عزل رئیس دانشگاه علامه و نیز وعده‌های وزیر علوم برای باز گرداندن دانشجویان محروم از تحصیل، خانم گلرو تلاش‌هایش را برای گذراندن چند واحد تحصیلی باقیمانده تا دریافت مدرک لیسانس از سر گرفته ولی هنوز به او اجازه بازگشت به دانشگاه داده نشده است.
با مهدیه گلرو درباره نقش و نوع فعالیت زنان در جنبش دانشجویی سالهای اخیر گفت و گو کرده ایم. او در ابتدا میگوید:«با نگاهی تاریخی و گذرا این امر مشهود است که قاطبه فعالین سیاسی ما اعم از دانشجویی و.. را مردها تشکیل داده‌اند و در طی تمامی سالهای فعالیت این جنبش‌ها همیشه جنبش‌های مدنی در ایران مردانه بوده‌اند». مهدیه گلرو علت این امر را البته نوع خاص تربیت و شرایط کودکانی میداند که بعدا به کنشگر تبدیل می‌شوند.
وی اضافه می‌کند: «اما این روند به آرامی در طی دو دهه اخیر به اجبار و با فشار زنان برای ورود به عرصه‌های اجتماعی تن به تغییر داده و همانطور که در تجمعات سال ۸۸ و دستگیری‌های بعد از آن مشهود و مشخص است زنان تلاش می‌کنند سهم خود را از فعالیت درعرصه اجتماعی گرفته و در تلاش برای تغییر مشارکت کنند».
خانم گلرو جنبش دانشجویی را نیز بی‌تاثیر از این تغییر نمی‌داند و به خاطره‌اش از زمانی اشاره می‌کند که قرار بوده به عنوان دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علامه انتخاب شود. همه اعضا معتقد بوده‌اند که او بهترین گزینه برای این پست است اما در عین حال اعتقاد داشته‌اند که “چانه زنی با مردها” و نیز خطر بازداشت دبیر انجمن برای یک زن سخت است.
حمله آنقدر سنگین بود که زن بودنمان را فراموش کردیم
در دو دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، میزان هجوم به دانشگاه‌ها و فعالین دانشجویی اگر نگوییم بی‌سابقه، کم‌سابقه بود. در این دوران علاوه بر بازداشت و زندانی کردن فعالان دانشجویی، اخراج و تعلیق از تحصیل و جلوگیری از ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر از دیگر فشارهای وارده بر فعالان دانشجویی بود.
مهدیه گلرو میگوید در چنین فضایی، مجال زیادی برای طرح خواسته‌های جنسیتی از سوی فعالان دانشجویی باقی نمی‌ماند: «به عنوان مثال من و سایر دوستانم در دانشگاه علامه در ابتدا گروهی را تشکیل دادیم با عنوان کمیته دختران علامه که در همه دانشکده‌ها بود اما پس از آغاز به کار دولت نهم و تغییر استراتژی دانشگاه‌ها و آغاز هجمه عظیم فشارها این کمیته الویت خود را از دست داد و مسائل دیگر در اولویت بالاتری قرار گرفت».
او معتقد است که مطالبات صنفی، مطالبات مردانه‌ای نیستند که توجه به آنها نشان از بی‌توجهی به مسائل جنسیتی باشد. خانم گلرو میگوید فشارها و محدودیت‌ها به حدی رسید که فعالان دانشجویی را وادار کرد جدای از جنسیت به شان انسانی خود به عنوان دانشجو نگاه ویژه داشته باشند.
به عنوان مثال، مهدیه گلرو به بحث تفکیک جنسیتی اشاره می‌کند و میگوید: «بحث تفکیک جنسیتی آنقدر بحث مهم وقابل تاملی بود که وقتی مطرح شد همه کنشگران اجتماعی را درگیر و همه را وادار به عکس العمل کرد. خاطرم هست که حتی گروه‌های سیاسی نیز عکس العمل نشان دادند و بیانیه صادر کردند. خوب طبیعی است که نه تنها دختران دانشجو و فعالان جنبش زنان بلکه دانشجویان پسر هم دوشادوش ما با این تبعیض مخالف بودند».
خانم گلرو معتقد است در فعالیت‌های برابری خواهانه جنسیتی، اصولا جنسیت نقش مهمی بازی نمی‌کند. او به زنانی اشاره می‌کند که درکی از حقوق خود ندارند و تبعیض‌های رایج را منطقی هم میدانند، مثل نمایندگان زن کنونی مجلس.
در مقابل از مردانی نام می‌برد که پا به پای زنان برای برابری جنسیتی تلاش می‌کنند. خانم گلرو میگوید: «به نظر من با درک حدی از شرایط از سوی یک کنشگر اجتماعی، بحث جنسیت به مبحثی سخیف بدل شده و تلاش برای برابری، دغدغه ای فارغ از جنسیت برای زنان و مردان شده است. لازم به ذکر است که جنبش دانشجویی همیشه بازوی جوان همه جنبش‌های مدنی بوده، دانشجویان فعال جذب همه گروه‌ها و احزاب و جنبش‌های اجتماعی می‌شوند و با این توجیه که بحث زنان وظیفه جنبش زنان و حقوق کارگران وظیفه سندیکاهاست از خود سلب مسئولیت نکرده و نمی‌کنند».
مهدیه گلرو به عنوان نمونه از زنانی نام می‌برد که به عنوان مهره پیوند جنبش دانشجویی با جنبش زنان شناخته شده‌اند؛ مثل بهاره هدایت و شبنم مددزاده. به عقیده خانم گلرو این زنان با پایداری در زندان و بازجویی، اصل از پیش تعریف‌شده “ناتوانی زنان” را نقض کردند و در حین مبارزه برای خواست‌های دانشجویی، برابری‌خواهی را نیز ترویج کردند.
شورای دفاع از حق تحصیل؛ شورایی برای همه
مهدیه گلرو در سال ۱۳۸۶ بعد از محرومیت از ادامه تحصیلش در حالی که تنها چند واحد دانشگاهی تا پایان دوره لیسانس داشت، به همراه دانشجویان دیگری که همین مشکل را داشتند شورای دفاع از حق تحصیل را تاسیس کردند.
این شورا آنگونه که خانم گلرو میگوید کاری به چرایی محرومیت از تحصیل دانشجویان نداشت و حتی به دخترانی که به خاطر حجاب، حکم ممنوعیت از تحصیل گرفته بودند هم مشاوره می‌داده است.
خانم گلرو میگوید: «استراتژی ما در شورا بر اساس یک جمله بود: هر دانشجویی که به هر دلیل یک روز از دانشگاه اخراج شده و ممنوع الورود شود بالقوه عضو شوراست و در صورت تمایل میتواند این پتانسیل را بالفعل کند. اما از میان دخترانی که به دلیل حجاب حکم ممنوع الورودی گرفته بودند، ما فقط تعداد انگشت شماری مراجعه داشتیم چون معمولا این قبیل بچه‌ها با پا درمیانی بعضی اساتید و یا تعهد به شکل ساده‌تری به دانشگاه بازمی‌گشتند و خیلی هم مایل به ورود به جمع ما نبودند چرا که ما معمولا دانشجویانی بودیم که مدت زیادی بود اجازه ورود به دانشگاه را نداشتیم. این دوستان و حتی بعضی از دوستان دیگر که در تجمعات دانشجویی به حراست یا کمیته انظباطی احضار می‌شدند، با پیگیری‌های شخصی سعی در حل مسئله داشتند و به ما مراجعه نمی‌کردند».
مهدیه گلرو از سال ۸۲ با ورودش به دانشگاه فعالیت‌های دانشجویی‌اش را آغاز کرد. او میگوید در تمامی این سالها هیچگاه به خاطر جنسیتش در فضای کنشگری مورد تبعیض قرار نگرفته است. خانم گلرو معتقد است فعالان زن دانشجویی با تلاش خود فضای مردانه این جنبش را تغییر داده‌اند و این تغییر روز به روز نیز بیشتر خواهد شد.
از: دویچه وله
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید