خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۶ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت، ۴۲ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۶ شهر ناسالم و خطرناک اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی، بحران های فرونشست و بحران پسماند و آلاینده ها در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

رییس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان گفت: پس از دریافت گزارش وجود یک قلاده پلنگ زخمی در نزدیک روستای نرسو شهرستان علی آباد کتول، نیروهای یگان حفاظت محیط زیست بلافاصله به محل پیدا شدن این پلنگ زخمی مراجعه کردند اما یک ساعت بعد این پلنگ تلف شد. پشت کمر پلنگ به شدت مجروح و سیاه شده بود و برای بررسی دقیق تر به یک مرکز تخصصی دامپزشکی ارجاع داده شد.

همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست مازندران اظهار داشت: طی گزارشات مردمی مبنی بر مشاهده لاشه یک فک خزری، در ساحل سیترای نوشهر کارشناسان این نهاد راهی منطقه شدند. براساس گزارشی که کارشناسان ارائه دادند، این گونه آبزی به علت گیر کردن در تور صیادان و طوفانی بودن دریا در چند روز اخیر زخمی شده بود و این امر در نهایت منجر به مرگش شد.

از سوی دیگر مدیر روابط عمومی و امور رسانه اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان اعلام کرد: در تصادف جاده ای در منطقه حفاظت شده دهج شهر بابک یک راس قوچ وحشی نر تلف شد. لاشه حیوان تلف شده به اداره حفاظت محیط زیست شهرستان انتقال داده شد.

در خبری دیگر، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز گفت: ۲۵ گونه حیات وحش این استان به رغم تشدید پایش ها در خطر انقراض هستند. اکنون ۳۰۵ گونه پرنده وحشی، ۴۶ گونه پستاندار، ۴۳ گونه خزنده، سه گونه دوزیست و هفت گونه ماهی در استان البرز شناسایی شده که ۲۵ گونه آنها نظیر پلنگ، بزمجه، افعی لطیفی، هما، عقاب طلایی و بالان در معرض خطر انقراض هستند.

رییس اداره محیط زیست شهرستان قشم نیز از کشف لاشه تلف شده یک نهنگ کوتوله به وزن ۲۰۰ کیلوگرم و به طول ۲ متر و ۴۵ سانتی متر در فاصله ۵۰۰ متری ساحل روستای نقاشه این جزیره خبر داد. به نظر می رسد این نهنگ در اثر خونریزی داخلی یا نظایر آن تلف شده باشد.

به گزارش مهر، یک قلاده خرس قهوه ای که به مدت چند روز در باغات اطراف شهر اهر حضور دارد به صورت مداوم توسط اداره محیط زیست و همیاران محیط زیست رصد می‌شود. خرس مذکور هیچ گونه آسیب و خطری نسبت به باغات و افراد حاضر نداشته است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۳۲ تن چوب قاچاق در شهرهای، بابل، بوکان و ساری ضبط و در این راستا سه متهم بازداشت شدند. همچنین طی این مدت دستکم ۳۴ شکارچی غیرمجاز در شهرهای اردبیل، شهر ری، سلسله، جاجرود، بندر لنگه، کنگاور، فراشبند، ایلام، دنا، گچساران، مهاباد، بافت، کیار، ساوجبلاغ و سیاهکل بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

مشاور مدیرکل و رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ری گفت: ماموران یگان حفاظت این اداره در حین گشت‌ و پایش سطح شهرستان، دو شکارچی متخلف که اقدام به شکار غیرمجاز پرندگان کرده بودند را دستگیر کردند. از متخلفان ۲ قبضه اسلحه شکاری و لاشه پنج قطعه پرنده فاخته و مقادیری فشنگ کشف و ضبط شد. متهمان پس از دستگیری با تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اردبیل گفت: تعدادی اسلحه قاچاق از متخلفان شکار در شهرستان‌های خلخال، بیله سوار، کوثر و مشگین شهر کشف و ضبط شد. علاوه بر کشف و ضبط ۱۱ قبضه اسلحه، از متخلفان ۱۴ قطعه کبک، ۱۰۲عدد فشنگ ساچمه ای، پنج تیر فشنگ چهارپاره و یک دستگاه دوربین شکاری کشف و ضبط شد.

از سوی دیگر رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سرچهان استان فارس گفت: از یک گروه چهار نفره متخلف شکار و صید، یک قبضه سلاح به همراه ۲۰ عدد فشنگ ساچمه زنی، سه عدد کبک و سه عدد پروژکتور کشف و ضبط شد. این افراد به مراجع قضایی معرفی شدند و بابت ضرر و زیان وارده به محیط زیست برای آنان پرونده تخلف تشکیل شد.

فرمانده انتظامی پردیس نیز گفت: در پی خبر واصله مبنی بر نگهداری سلاح غیرمجاز در منطقه جاجرود، پیرو حکم قضائی صادره، پس از بررسی و بازرسی مأموران از منزل متهم، تعداد دو قبضه اسلحه شکاری غیرمجاز و مقدار تقریبی چهار کیلو گوشت شکار کشف و ضبط شد. وی از تشکیل پرونده در این خصوص و ارجاع آن به مراجع قضائی خبر داد.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست لرستان گفت: اعضای دو گروه متخلف زیست محیطی در سلسله دستگیر شدند و سه قبضه اسلحه و یک لاشه گراز از آنها کشف و ضبط شد. پرونده این متخلفان پس از تنظیم صورت جلسه اولیه تشکیل و جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع شد.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست هرمزگان گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان بندرلنگه ۱۱ بهله پرنده شکاری از متخلفان زنده گیر کشف کردند. این پرنده ها شامل ۵ بهله دلیجه و ۶ بهله قمری بود. در این رابطه سه متخلف دستگیر شدند و پرونده متخلفان درحال گذراندن مراحل قانونی است.

رئیس اداره حفاظت محیط‌ زیست کنگاور گفت: یک گروه شکارچی متخلف که اقدام به شکار غیرمجاز کرده بودند توسط یگان حفاظت شهرستان‌های کنگاور و صحنه دستگیر شدند. لاشه یک قطعه کبک و سایر ادوات شکار و صید از این متخلفین کشف و ضبط شد و این شکارچیان متخلف به دستگاه قضایی معرفی شدند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست فراشبند گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان فراشبند از منزل یک شکارچی متخلف، لاشه ۱۲ فرد تیهو وحشی، ۳ فرد فاخته خاوری، ۲۰ فرد کبوتر قمری شکار شده و دیگر ادوات شکار و صید شامل یک قبضه سلاح زنی دو لول غیر مجاز کشف کردند. همچنین تصاویر شکار غیرمجاز ۳ دراج، ۹ فرد کبک، ۱ فاخته، ۱۰۱ قمری، ۵ سار و ۸۵ تیهو از تلفن همراه این متهم کشف شده است. پس از تشکیل پرونده، متهم جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شد.

سرپرست حفاظت محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد گفت: دو نفر شکارچی متخلف به همراه دو قبضه سلاح غیر مجاز و لاشه یک راس کل وحشی برای دومین بار در سال جاری در پارک ملی دنا دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شدند‌.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام گفت: دو شکارچی اقدام به شکار یک رأس گونه “کَل ” بالغ کرده بودند. شکارچیان با شکار این “کَل” بالغ یک میلیارد ریال به حیات وحش استان ضرر و زیان وارد کرده‌اند. آنها با تلاش محیط‌بانان ایلام و مهران و نیروهای مرزبانی منطقه حفاظت شده کولِگ شناسایی و بازداشت شدند.

فرمانده انتظامی گچساران گفت: لاشه یک راس بزکوهی از سه شکارچی غیرمجاز در گچساران کشف شد. از متخلفان دستگیر شده لاشه یک راس بز(قوچ) کوهی، ۲ قبضه اسلحه برنو، یک قبضه اسلحه ساچمه زنی و تعداد ۳۸ عدد انواع فشنگ کشف و ضبط گردید. شکارچیان دستگیر شده پس از تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی وخودروی سمند آنان نیز توقیف وبه پارکینگ انتقال یافت.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: مأموران یگان حفاظت این اداره در تالاب بین‌المللی و پناهگاه حیات وحش «کانی‌برازان» این شهرستان موفق به دستگیری پنج شکارچی متخلف شدند. از متخلفان، پنج قبضه اسلحه شکاری، ۲ رشته فشنگدان و لاشه چند قطعه اردک کشف و ضبط شد. این افراد متخلف با تشکیل پرونده و طی مراحل قانونی به مراجع قضائی معرفی شد.

سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بافت گفت: ماموران اجرایی یگان حفاظت پارک ملی خبر به ۲ نفر متخلف زیست محیطی برخورد می کنند و پس از تعقیب و گریز چند ساعته، ماموران اجرایی موفق به دستگیری یک نفر از متخلفان می‌شوند. متخلف دیگر اقدام به تیراندازی به سمت ماموران اجرایی کرد و متواری شد. از این متخلف سابقه‌ دار لاشه یک راس کل وحشی، یک قبضه اسلحه تک لول ساچمه زنی به همراه سایر تجهیزات شکار کشف و ضبط شد. پرونده این متخلف پس از تنظیم صورتجلسه اولیه برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع شد.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: با تشدید اقدامات حفاظتی و همکاری همیاران طبیعت ۲ تن چوب قاچاق در شهرستان کیار کشف و ضبط شد. در این عملیات با همکاری نیروی انتظامی ۲ نفر متهم دستگیر شدند.

فرمانده انتظامی شهرستان ساوجبلاغ گفت: ماموران انتظامی یگان امداد با همکاری شهرداری شهر هشتگرد موفق به شناسایی و توقیف یک دستگاه کامیون حامل بار چوب قاچاق در سطح این شهر شدند. از خودروی مورد نظر ۱۱ تن چوب قاچاق و فاقد مجوز کشف شد و در این خصوص یک نفر دستگیر و به همراه پرونده متشکله تحویل مراجع قضائی شد.

فرمانده انتظامی ششتمد واقع در استان خراسان رضوی گفت: ماموران انتظامی این شهرستان در اجرای طرح مبارزه با قاچاق منابع ملی، این محموله را با متوقف کردن ۶ دستگاه خودرو حامل چوب در مسیر سبزوار – بردسکن و بازرسی از آن‌ها کشف کردند. ۶ خودرو مزبور توقیف و ۶ متهم دستگیر و برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند.

فرماندهی انتظامی سیاهکل گفت: ماموران انتظامی شهرستان سیاهکل به ۲ دستگاه نیسان و ۲ دستگاه کامیون مشکوک شده و برای بررسی بیشتر آنها را متوقف کردند. او از کشف بیش از ۱۳ تن از انواع چوب جنگلی قاچاق در بازرسی از این خودروها خبر داد و معرفی متهمان به مراجع قضائی خبر داد.

به گزارش رکنا، قطع درختان بلوط چندصدساله برای برداشت عسل وحشی در نورآباد فارس، حیات جنگل‌ها و اکوسیستم منطقه را در معرض خطر جدی قرار داده و زنگ خطر تخریب تنوع زیستی را به صدا درآورده است. متخلفین برای دستیابی به این عسل، درختان بلوط را قطع می‌کنند این کار به اکوسیستم و منابع طبیعی منطقه آسیب می‌زند.

بحران فرونشست زمین در ایران

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است. امری که به گفته برخی از کارشناسان، عدم مدیریت آب های سطحی موجود توسط مسئولان متولی و نهایتا اقدام به برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی، رشد به سزایی به آن می بخشد. نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و نهایتا ایجاد تلفات جبران ناپذیر برای انسان ها و دیگر موجودات زنده می شود.

معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب استان کرمان گفت: فرونشست در چهار شهرستان جنوب کرمان شامل فاریاب، عنبرآباد، کهنوج و جیرفت، بخش‌ کشاورزی و سکونتگاه‌ها را متاثر کرده است. دستکم هفت روستا فقط در فاریاب درگیر این موضوع هستند و برخی واحدهای مسکونی از وسط ترک خورده‌اند، گویی زلزله‌ای رخ داده باشد، که دلیل اصلی فرونشست‌ها برداشت بی‌رویۀ آب‌های زیرزمینی است.

از سوی دیگر، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از نشست زمین و ایجاد حفره در خیابان رزمندگان اصفهان خبر داد. او تاکید کرد که تسریع در اجرای طرح بازسازی شبکه‌ها با توجه به شرایط کم آبی و فرونشست زمین در اصفهان بسیار حائز اهمیت است.

همچنین رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به فرونشست در منطقه چیذر، آب شستگی و قنوات را از دلایل آن دانست و گفت: رشته قناتی به طول تقریبی ۹۰۰ متر مشرف به محدوده به نقشه در آمده است که از بلوار اندرزگو در سمت شمال به بزرگراه صدر در جنوب گسترش دارد.

به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید