خانه‌ای تاریخی در منطقه الهیه تهران که هوشنگ سیحون، معمار برجسته ایرانی، آن را طراحی کرده است، با بیش از ۷۰ سال قدمت اکنون در معرض تخریب قرار دارد. به گفته کارشناسان این خانه تاریخی که روزگاری در میان انبوه درختان منطقه ۱ تهران محصور بود، قرار است با چراغ سبز شهرداری به برج ۲۵ طبقه تبدیل شود.

هوشنگ سیحون این بنا را در دهه ۱۳۳۰ و در دوره‌ای طراحی کرد که رویکرد مدرن‌ در معماری ایران در حال شکوفایی بود. این ویلا که از آن به عنوان «ویلای بشارت» نیز یاد شده است، ابتدا به فردی به نام خسروانی تعلق داشت و پس از وقوع انقلاب اسلامی به مالکیت بنیاد مستضعفان درآمد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد این پلاک در سال‌های میانی دهه ۱۳۹۰ در فهرست باغ‌های تهران ثبت شد، اما در آخرین سال همین دهه از این فهرست بیرون آمد و پس از آن نیز زمزمه‌های تخریب و نوسازی آن آغاز شد.

نگار منصوری، پژوهشگر معماری معاصر درباره سرنوشت این ملک و خروج آن از فهرست باغ‌های تهران، گفت: «کمیسیون ماده ۷ در سال ۱۳۹۹ شرایط باغ بودن این بنا را احراز نکرد. همچنین، دو تکه شدن ملک و جدا شدن بخشی از آن برای ساخت‌وساز باعث شد درختان آن منطقه به‌تدریج از بین بروند.»

به گفته منصوری، در دهه گذشته درختان متنوع و پرتعدادی در این ملک وجود داشته‌اند. اما اکنون اطلاعات دقیقی از وضعیت این درختان و زمین موجود نیست. شواهد نشان می‌دهد که مالک در سال ۱۴۰۰ درخواست پروانه تخریب و نوسازی کرده است.

اسنادی که سایت روزن‌آنلاین در اختیار دارد، حاکی از پرداخت ۱۰ میلیارد تومان بابت عوارض صدور جواز به شهرداری تهران از سوی مالک در تیرماه ۱۴۰۳ است.

در مهرماه، کمیسیون ماده ۵ طی بررسی درخواست نوسازی، از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران خواست درباره ماهیت این بنا اعلام نظر کند. اما هنوز تصمیم نهایی مشخص نیست. اکنون این پرسش مطرح است که آیا با جایگزینی یک برج ۲۵ طبقه با ویلای سیحون در حوالی خیابان فرشته، یکی از نمونه‌های نادر معماری مدرن ایرانی را از بین خواهد برد یا این میراث ارزشمند برای نسل‌های آینده حفظ خواهد شد.

فعالان میراث فرهنگی و پژوهشگران معماری از سرنوشت این بنا به‌شدت نگران‌اند. منصوری در پیوند با این موضوع گفت: «این ساختمان نه‌تنها نمونه‌ای برجسته از معماری مدرن ایران است، بلکه یادگاری از نسل اول آثار هوشنگ سیحون به شمار می‌آید. تخریب این بنا لطمه‌ای جبران‌ناپذیر به هویت معماری معاصر ایران خواهد بود.»

با این حال، اسناد مرتبط با این پرونده نشان می‌دهد که احتمال ساخت برج به جای این ویلا جدی است.

نگار منصوری ویژگی‌های متمایز خانه سیحون را چنین توصیف کرد: «بنا دو طبقه دارد؛ یک طبقه در همکف و طبقه دوم در تراز زیر همکف قرار گرفته است. به دلیل شیب زمین، از ضلع جنوبی دو طبقه دیده می‌شود و از سمت شمال تنها یک طبقه. طراحی فضاها بسیار هوشمندانه است؛ فضاهای خواب در بخش شرقی و فضاهای پذیرایی و غذاخوری در بخش غربی قرار دارند. ارتباط میان نشیمن و زیرزمین نیز با راه‌پله گرد برقرار شده است.»

این ویلا نمایانگر سبک اولیه طراحی‌های هوشنگ سیحون است که بر استفاده از مصالح طبیعی به‌ویژه سنگ تاکید داشت. ویژگی شاخص دیگر این ساختمان ترکیب هنرمندانه سطوح افقی و عمودی است که با بهره‌گیری از سنگ‌های متنوع، حس استحکام و زیبایی را به بیننده القا می‌کند. «سادگی و استحکام» دو مفهوم کلیدی در طراحی این بنا به شمار می‌روند.

هوشنگ سیحون از برجسته‌ترین معماران و طراحان ایرانی قرن معاصر است که به‌ دلیل طراحی مقبره‌ مشاهیر ایران و تاثیرگذاری‌ بر معماری مدرن ایران شهرت دارد. سیحون تلاش می‌کرد ترکیبی از معماری سنتی ایران و معماری مدرن را ارائه دهد. او به عناصر فرهنگی و تاریخی ایران علاقه‌مند بود و اغلب از فرم‌های بومی و مفاهیم نمادین در آثارش استفاده می‌کرد.

در کارنامه حرفه‌ای و هنری این معمار، نقاش، مجسمه‌ساز و استاد دانشگاه معماری آرامگاه بوعلی سینا در همدان، آرامگاه‌های عمر خیام و کمال‌الملک در نیشابور، آرامگاه نادرشاه افشار در مشهد، آرامگاه فردوسی در توس و آرامگاه علی‌اکبر دهخدا در تهران به چشم می‌خورد.