تنها تهران نیست که کودکانش را میفروشد؛ ساری، آمل و دهها شهر دیگر که هنوز کسی از آنها خبر ندارد، شاهد فروش کودکان هستند. قیمت: از ۴۰۰ هزار تومانی که به مادر و پدر میرسد تا هفت هشت میلیونی که جیب دلال را پر میکند.
زن و شوهر، سرایدار مجتمعی مسکونی در تهران و صاحب یک فرزند بودند که زن بار دیگر حامله شد. دومین زایمان، دوقلوهایی را برای این زوج به دنیا آورد که خواهانش نبودند.
مرد پس از مدتی تصمیم به فروش یکی از دوقلوها میگیرد. موضوع را با زن در میان میگذارد. سعی میکند قانعش کند: «ما حتی پول شیرخشکشان را هم نداریم. یکیشان را میدهیم به یک خانواده پولدار، هم بچه خوشبخت میشود هم ما با پولی که میگیریم سرو سامانی به دو بچه دیگر میدهیم. فکر کن، عقل داشته باش، با احساست تصمیم نگیر.»
زن اما همه وجودش حس است و مادری و تنها چیزی که نمیتواند به آن فکر کند جدایی از کودکش حتی به قیمت بهتر شدن زندگی آن دو تای دیگر است. دست به دامان خانوادهای میشود که برای کار به خانهشان میرفته. با اشک و زاری داستان را میگوید. این خانواده، پدر را میخوانند و به او قول میدهند خرج دوقلوها را تا رسیدن به سن مدرسه تقبل کنند. “بعدش هم خدا بزرگ است. شاید توانستیم و به کمکهایمان ادامه دادیم”.
حالا دوقلوها دوسالشان نشده. هنوز شیرخشک میخورند. چندین خانواده با هم مخارجشان را تامین کردهاند. مادرشان هربار که خانواده خیر را میبیند میخواهد دست زن را ببوسد. او حالا هر سه فرزندش را در کنار خود دارد؛ هرچند با فقر.
این داستان واقعی است. مجتمع مسکونی در یکی از محلات شرق تهران است. اما این پدر و مادر تنها پدر و مادری نیستند که قصد فروش فرزندشان را داشتهاند.
بهمن ماه سال ۱۳۹۲ بود که روزنامه اعتماد گزارشی تکاندهنده از خرید و فروش کودکان در محله دروازه غار تهران منتشر کرد. “از صد هزار تومان تا پنج میلیون تومان”، قیمت کودکانی است که بنا بر این گزارش در دروازه غار خرید و فروش میشوند.
فرشاد، پسری که برای چندرغاز هر روز خرگوش میشود
فرشاد ۱۵ سال بیشتر ندارد و روزی ۱۲ ساعت به شکل خرگوش درمیآید تا نظر مردم را به یک فروشگاه اسباببازی و لوازم کودک جلب کند. او برای این که بتواند به خرج خانواده ۵ نفرهشان کمک کند، مجبور است از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب کار کند و در ماه ۳۰۰ هزارتومان مزد میگیرد.
آمارهای غیررسمی تعداد کودکان کار را در ایران ۷ میلیون نفر تخمین میزنند. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی تقریبا دو سال پیش تعداد کودکان کار در ایران را ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اعلام کرده بود. گفته میشود که ۴۰ درصد از این رقم را کودکان مهاجر تشکیل میدهند.
دکتر علیاکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت ایران پیش از این و به مناسبت روز جهانی ایدز گفته بود: « شیوع ایدز نزد کودکان کار و خیابان ۴۵ برابر جمعیت عادی است.»
هیچ نهادی مسئولیت وضعیت کودکان کار را قبول نمیکند. جاوید سبحانی، عضو سابق انجمن حمایت از حقوق کودکان در این باره به خبرگزاری ایلنا گفتهاست: «بهزیستی کودکان مشغول در خیابان را کودک خیابانی نمیداند و وزارت کار نیز آنها را در ردیف کودکان کار قرار نمیدهد و به خاطر مغشوش بودن مفهوم، هیچ کدام از سازمانها مسئولیت این کودکان را بر عهده نمیگیرند».