دکتر ریموند رخشانی
مقاله و فایل صوتی شصت و پنجم
با سلام، من ریموند رخشانی هستم و حوزه کارشناسی من مهندسی سیستم هاست، و تخصص علمی من در بکارگیری اندیشه سیستمی برای انتقال فن آوری مدرن و اجرا و پیاده سازی تولید فراورده های نوین می باشد.
در این سلسله از مقالات و فایل های صوتی، کوشش می کنم که علم مدرن را (به زبان فارسی) از پایه به دوستانی که علاقمند هستند، در حد توان، ارائه کنم. از اساتید، پژوهشگران و اندیشمندان عزیز، خواهشمندم که لینک ها را به دوستان و بویژه به جوانان دانش پژوه ما (که اغلب دسترسی نظام مند برای آشنایی با علم مدرن – به زبان فارسی – ندارند) ارسال فرمایند.
لینک همه مقالات و فایل‌های صوتی پیشین در پایان مقاله گذاشته شده است.
دوستانی هم که در شبکه های اجتماعی حضور دارند، می توانند این مجموعه فایل های صوتی و مقالات “سرشت علم” را از ابتدا از طریق لینک تلگرام زیر با دوستان دیگر شریک شوند. با احترام، ر. رخشانی
(“https://t.me/natureofscience”)
کد[۱] (یا رمزینه ی) ژنتیک[۲]
در طولِ کمتر از ۵۰ سال با بکارگیری ابزارهای فنی نوین[۳] بَشر آموخته است که هر اُرگانیسمِ زنده هَمان زبانِ شیمیاییِ[۴] موروثی ای[۵] را سهیم است[۶] که در ملکولِ دی.اِن.اِی DNA وی[۷] ثبت[۸] شده است[۹].
- کشفِ دی.اِن.اِی DNA با فراهم کردن اساسِ مُدلی ذهنی و ساده[۱۰] که چگونگیِ انباشت و تجدیدتولیدِ اطلاعاتِ[۱۱] موروثی[۱۲] را توضیح می داد[۱۳] به علمِ ژنتیک وحدت بخشید[۱۴].
- انجمن ها و جوامعِ علمی[۱۵] هم مدلِ واتسون[۱۶] و کریک[۱۷] را به سرعت پذیرفتند[۱۸]. کشفِ ساختار دی.اِن.اِی DNA هم نقطه ی گذارِ تاریخی ای[۱۹] در علم زیست شناسی بود[۲۰].
علیرغم هر آنچه ماهیتِ کدِ ژنتیک[۲۱] پنداشته می شد[۲۲] آن فرآیند می بایست[۲۳] الفبای چهارحرفی (A,C,G,T[۲۴]) را به ترتیبِ درستی[۲۵] از ۲۰ اسید آمینه تبدیل کند تا پروتئینی درست پدید آید[۲۶].
با مطالعه ی دِگرِش ها پیشرفتِ لازم حاصل شد[۲۷].
- دانشمندان دریافته بودند که در برخی دِگرِش ها اسیدی آمینه جایگزینِ اسیدِ آمینه ی دیگری می شود[۲۸].
- با مطالعه ی تطبیقیِ دِگرِش های باکتری E.Coli و مستندکردنِ مطالعات[۲۹]، زیست شناسان دریافتند[۳۰] که واژه های ژنتیک[۳۱] محتملا شاملِ سه حرفِ هم ردیفِ پی درپی[۳۲] هستند و دیگر اینکه هر واژه ی سه حرفی به یکی از ۲۰ اسیدِ آمینه مرتبط است[۳۳].
- ژن در این تفسیر بخشی از دی.اِن.اِی DNA محسوب می شود[۳۴] که کدِ هر پروتئینی[۳۵] را از طریقِ تعریفِ ویژه ی ترتیبِ دقیق اسید‌هایِ آمینه[۳۶] می نویسد[۳۷].
در طولِ بیش از یک دهه تحقیقاتِ پرهزینه و طاقت فرسا زیست شناسان برآن شدند[۳۸] تا جزئیاتِ آن فرآیندی[۳۹] را که از طریقِ آن ترتیبِ دی.اِن.اِی[۴۰] DNA به هم نهشتیِ پروتئینی[۴۱] می انجامد استنباط کنند[۴۲].
- آنها کشف کردند که هم نهشتیِ پروتئینی متکی به ملکولِ دیگری است که آنرا اسید ریبو نیوکلئیک[۴۳] یا RNA آر اِن اِی نامیدند که از لحاظِ ساختاری بسیار به دی.اِن.اِی DNA شبیه است[۴۴].
- هر آر اِن اِی RNA ملکولی تک لایه شبیه به ملکول دو لایه ی دی.اِن.اِی DNA است با این تفاوت که بجایِ شکر دی اکسی ریبوز حاویِ شکرِ ریبوز است[۴۵] و بجای یکی از حروفِ ژنتیک یعنی تایمین (T) حرف ژنتیک دیگری یعنی اوراسیل (U) جایگزین[۴۶] شده است[۴۷].
سه نوعِ آر اِن اِی RNA در فرآیندِ هم نهشتیِ پروتئینی شرکت دارند[۴۸].
- نخست آر اِن اِی RNA پیام آور[۴۹] قطعه ای از ترتیبِ دی.اِن.اِی DNA (یک ژن) را حرف به حرف کپی می کند[۵۰].
- در این فرآیند آنزیمی (رشته ها یا) لایه هایِ[۵۱] دی.اِن.اِی DNA را از میان مانندِ یک زیپ باز می کند[۵۲] و نیوکلئوتید آر اِن اِی RNA بسرعت به هر لایه ی جداشده ی دی.اِن.اِی DNA متصل شده آن را کامل می کند[۵۳].
- بنابراین هر ملکول آر اِن اِی RNA پیام آور ملکولی تک رشته ای[۵۴] (تک لایه ای[۵۵]) است که اطلاعاتِ ژنی[۵۶] را حمل می کند[۵۷].
در سالِ ۱۹۶۰ با بکارگیری ابزارهایِ فنیِ نوین و با بکارگیریِ زنجیره ی مصنوعی آر اِن اِی[۵۸] RNA بجای آر اِن اِی RNA پیام آور، کدِ ژنتیک شکسته شد[۵۹].
در واقع کلّ واژهنامه ی ژنتیک ۶۴ واژه دارد[۶۰] که “کودون “نامیده می شوند[۶۱] و از تمامِ هم آمیزش هایِ سه-حرفیِ چهار ماده ی پایه یعنی از A ، C، G و T یا (U) ساخته شده اند[۶۲].
کدِ ژنتیک از سویی رابطه ی تک-به-تک بینِ پایه ها را تعریف می کند[۶۳] و از سویی دیگر رابطه ی بین اسید‌های آمینه را تعریف می کند. [۶۴]
گامِ بعدی برای دانشمندان استنباطِ چگونگیِ مکانیزمی سلولی بود[۶۵] که از طریقِ آن اطلاعاتِ RNA آر اِن اِی پیام آور همچون رونوشتی در فرآیندِ هم نهشتیِ پروتئینی مورد استفاده قرار می گیرد[۶۶]. در چنین سیستمی سلولی و پیچیده دو نوع آر اِن اِی RNA دیگر هم در فرآیندِ هم نهشتیِ پروتئینی شرکت دارند[۶۷] که یکی آر اِن اِی RNA انتقال دهنده و دیگری آر اِن اِی RNA ریبوزومال[۶۸] نامیده می شود[۶۹].
- همه ی ملکول های آر اِن اِی RNA انتقال دهنده[۷۰] در یک طرف زنجیره ی خود اسیدی آمینه را دارند و در طرف دیگر سه شاخه ی بازِ دیگر از سه پایه را ([۷۱]A,C,G, and T).
- ماشینی شیمیایی که همه ی اسید‌های آمینه را به یکدیگر متصل می کند تا پروتئین بسازند ریبوزوم [۷۲] نامیده می شود.
- ریبوزوم شامل آر اِن اِیِ RNA ریبوزومال و شاید حدود ۵۰ پروتئین است[۷۳].
- آنچه شگفت انگیز است این است که همه ی موجودات زنده دقیقا همین مکانیسمِ ژنتیک را بکار می گیرند[۷۴]. برای نمونه می توان ژنِ آدمی را حتی به باکتری و یا به مخمِر تزریق کرد[۷۵] و دقیقا همان پروتئین ها را تولید کرد[۷۶].
هَر انسانی حدودا نزدیک به ۳۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ ژنِ مختص دارد که هر یک از آنها دستورالعملی است که اطلاعاتِ رمزینه شده[۷۷] برای هَر پروتئین را در خود دارد. [۷۸]
- یکی از بزرگترین چالش ها در زیست شناسیِ مدرن شناساییِ هریک از آن ژن ها همراه با ساختار و چگونگیِ کارکردِ هَر پروتئین مربوط به آن است[۷۹].
- پروژه ی عظیم “ژنوم انسانی[۸۰]” که در سالِ ۲۰۰۱ به موفقیت رسید آغازِ پیروزی[۸۱] در این زمینه بود[۸۲].
- هدفِ نخستین آن پروژه[۸۳] فراهم کردنِ نقشه ای کامل[۸۴] از توزیعِ ژن ها بر هریک از ۲۳ کروموزومِ انسان بود[۸۵].
- توفیقِ آن پروژه مستلزمِ معّین کردنِ پیامِ “۳ میلیارد واژگانی” بشر[۸۶] بود. پس از نقشه برداری یعنی معّین کردنِ ترتیبِ ژن ها، وظیفه ی بعدی شناختِ عملکردِ هریک از پروتئین ها بوده است که همچنان ادامه دارد[۸۷].
برای شناختِ یکی از ابعادِ پژوهشیِ “پروژه ی ژنوم” نگاهی به یکی از ساده ترین پدیده های حاملِ ژن[۸۸] یعنی به یک ویروس می تواند آموزنده باشد[۸۹].
هر ویروسی یک رشته ی دی.اِن.اِی DNA است[۹۰] (یا در مواردی رشته ای از آر اِن اِی RNA پیام آور[۹۱] است) که با لایه ای از پروتئین[۹۲] پوشیده شده است[۹۳]. ویروس ها[۹۴] یا ساده ترین موجوداتِ زنده و یا پیچیده ترین پدیده هایِ بی جان هستند[۹۵].
ویروس ها ساختِ سلولی ندارند و بدونِ سلولی میزبان، آنها را بقایی نیست. اما ویروس ها در شرایطِ مساعد تجدیدتولید کرده و تغییر می کنند. ویروس ها چند شاخصه ی ویژه دارند.[۹۶]
- نخست اینکه ویروس ها برای تقریبا هرگونه عملکردی به سلولی میزبان (host cell) نیازمند هستند[۹۷].
- آنها تواناییِ سوخت و ساز[۹۸] یا خورد و خوراکِ مستقل را ندارند.
- آنها از کوچک ترین سلول ها نیز کوچک تر هستند[۹۹].
- ویروس ها یا دی.اِن.اِی DNAو یا RNA آر اِن اِی[۱۰۰] ای را حمل می کنند که خود حاملِ ژنومِ ویروسی[۱۰۱] هستند[۱۰۲].
- در ویروس هایی که آر اِن اِی RNA پیام آور دارند آنزیمی که “رونوشت گرایِ معکوس[۱۰۳]” خوانده می شود آر اِن اِی RNA را به دی.اِن.اِی DNA تبدیل می کند[۱۰۴].
- هنگامیکه ویروس واردِ هر سلولی می شود، اسید نیوکلئیکِ ویروسی[۱۰۵] ماشینِ ژنتیکِ سلول را تحتِ کنترل می گیرد[۱۰۶] و پیش از مرگِ آن سلول، صد‌ها رونوشت یا کپی از خود را می سازد[۱۰۷].
برای ورود به هر سلولی لایه ی پروتئینیِ ویروس خود را بمثابه غذا کرده و سلول را فریب می دهد. گیرنده های سلول “درِ ورودیِ” سلول را برای دریافتِ غذا باز می کنند و ویروس واردِ سلول می شود[۱۰۸].
- با ورود به درونِ سلول میزبان، ویروس خود را به بدنه ی سلولِ میزبان چسبانده از اسید نیوکلئیکِ خود به آن تزریق می کند[۱۰۹].
- از آنجا که همه ی وجوهِ زندگی، کدی ژنتیک و یکسان را موردِ استفاده قرار می دهند[۱۱۰] سلولِ میزبان قادر به تشخیص DNA دی.اِن.اِی ویروسی از دی.اِن.اِی DNA خود نیست و پولیمِرِیز[۱۱۱] آن سلول، DNA دی.اِن.اِی ویروسی را بار‌ها و بار‌ها کپی کرده و تجدید تولید می کند[۱۱۲].
- در واقع ماشینِ ژنتیکِ آن سلول[۱۱۳] در خدمتِ بازتولید دی.اِن.اِی DNA ویروسی قرار می گیرد.
- نهایتاً آن سلول می میرد و در مرگِ خود صد‌ها ویروس جدید را در جستجوی سلول های میزبان دیگر رها می کند.
هر ساله پژوهش های بسیار زیادی بر انواعِ بیماری هایِ ویروسی[۱۱۴] انجام می پذیرد[۱۱۵].
- بر خلافِ DNA دی.اِن.اِی سلول هایِ سالم DNA دی.اِن.اِی ویروسی هیچگونه مکانیسمِ تصحیحی ندارد و به سرعتی بی نهایت زیاد دِگرِش دارد[۱۱۶] و نتیجتاً بیماری های ویروسی مرتب تغییر می کنند.
- برای نمونه شاید بیش از ۲۰ نوع ویروسِ سرماخوردگی شناخته شده است و مصونیت در برابرِ یکی از آنها لزوماً مصونیتی برای دیگری نیست[۱۱۷].
- هر ساله ویروس های آنفلوانزایی جدیدی کشف می شود و پزشکان مرتب برآن اند تا ویروس های جدید را پیدا کنند و واکسن های نوینی را بسازند[۱۱۸].
- ویروسِ بیماریِ ایدز [۱۱۹]سلول هایِ سیستمِ مصونیتیِ بدن را موردِ حمله قرار می دهد و بدنِ آدمی قادر به تشخیصِ آنها از سلول هایِ سیستمِ مصونیتیِ خود نیست و بهمین دلیل کشنده است[۱۲۰].
——————————–
چاپ و انتشار این مقالات و فایل های صوتی بدون ذکر نام نویسنده (ر. رخشانی) و مرجع، و هرگونه استفاده برای مقاصد خصوصی و اهداف انتفاعی بدون گرفتن مجوز از نویسنده اکیدا غیر قانونی است.
Cobb, Matthew, and Lee, John. Life’s Greatest Secret: The Race to Crack the Genetic Code. Tantor Audio, 2015.
برای دریافت نیاز‌های ابزاری و شناخت ابعاد و مقیاس هایی که بدان ها پرداخته شده، نگاه کنید به:
http://htwins.net
Watts, Henry. A Dictionary of Chemistry and the Allied Branches of Other Sciences. Forgotten Books, 2018.
Goodheart, Clyde, R. Life’s Code: How DNA Says Who We Are. Best eWay Publications Inc., 2019.
Meneely, Philip. Genetics: Genes, Genomes, and Evolution. Oxford University Press Academic Books, 2017.
Kay, Lily, E. Who Wrote the Book of Life? A History of Genetic Code.Stanford University Press, 2000.
همانگونه که در دیباچه ی کتاب زیر آمده، در میان بخش های به هم مرتبط این کتاب، یاداشت ها و نوشته هایی با عنوان های “نمونه های کاربردی” قرارگرفته اند که در بیشتر موارد به جنبه های اجرایی و به سرمشق های پیاده سازی و به نمونه های کاربردی موضوع های علمی می پردازند.
Rakhshani, Raymond. Origins of Modernity. Even Development in the Evolution of Science and Technology. South Carolina: CreateSpace, A Division of Amazon Publishing, 2011.
Watson, James, D. The Double Helix: A Personal Account of the Discovery of the Structure of DNA. Touchstone, 2001.
Hildt, Elisabeth, and Graumann, Sigrid. Genetics in Human Reproduction. Routeledge, 2018.
Anders, Mason. Heredity. Capstone Press, 2017.
Capra, Fritjof, and Luisi, Pier Luigi. The Systems View of Life: A Unifying Vision. Cambridge University Press, 2016.
Anniss, Matt. James Watson and Francis Crick: Dynamic Duos of Science. Gareth Stevens publishing, 2014.
Watson, James, D. DNA: The Story of Genetic Revolution. Random House Audio, 2017.
Watson, J.D. The Double Helix, Revised Edition. New York: Atheneum, 1985.
Watson, James, D. and Gann, Alexander, and Witkowski, Jan. The Annotated and Illustrated Double Helix. Simon & Schuster, 2012.
Mukherjee, Siddhartha. The Gene: An Intimate History. Scribner, 2016.
Watson, J.D. The Double Helix, Revised Edition. New York: Atheneum, 1985.
Dawkins, Richard. The Selfish Gene. Oxford University Press, 2016.
Flatt, Thamas, and Heyland, Andreas. Mechanisms of Life History Evolution: The Genetics and Physiology of Life History Traits and Trade-Offs. Oxford University Press, 2011.
Sandalov, Igor, and Padyukov, Leonid. Between the Lines of Genetic Code. Academic Press, 2013.
Adenine, Cytosine, Guanine, Thymine
correct sequence
Hildt, Elisabeth, and Graumann, Sigrid. Genetics in Human Reproduction. Routeledge, 2018.
Hartl, Daniel, L. and Cochrane, Bruce. Genetics: Analysis of Genes and Genomes. Jones & Bartlett Publishing, 2017.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Protection Reactions, Medicinal Chemistry, Combinatorial Synthesis (Volume 4.) Wiley – VCH, 2011.
Gray, Theodore, and Mann, Nick. Molecules: The Elements and the Architecture of Everything. Black Dog & Leventhal, 2018.
Snustad, Peter, and Simmons, Michael, J. Principles of Genetics. Wiley, 1999.
genetic words
in a row
Bender, David, A. Amino Acid Metabolism. Wiley- Blackwell, 2012.
Pyeritz, Reed, E. and Korf, Bruce, R. and Grody, Wayne, W. Emery and Remoin’s Principles and Practice of Medical Genetics and Genomics: Foundations. Academic Press, 2018.
L’Italien, James, J. Proteins: Structure and Function. Springer, 2011.
Exact sequence of amino acids
Sharma, Virender, K. and Rokita, Steven, E. Oxidation and Amino Acids, Peptides and Proteins: Kinetics and Mechanism. Wiley, 2012.
Metzl, Jamie. Hacking Darwin: Genetic Engineering and the Future of Humanity. Sourcebooks, 2019.
Schoenwolff, Gary, and Bleyl, Steven, B. and Brauer, Philip, R. and Francis-West, Philipa, H. Larsen’s Human Embryology, 5th Edition. Churchill Livingston, 2014.
Hughes, Andrew, B. Amino Acids, Peptides and Proteins in Organic Chemistry, Analysis and Function of Amino Acids and Peptides (Volume 5.) Wiley – VCH, 2011.
protein synthesis
Isik, Fikret, and Holland, James, and Maltecca, Christian. Genetic Data Analysis for Plants and Animal Breeding. Springer, 2017.
Cech, Thomas, R. and Steitz, Joan, R. and Atkins, Hohn, F. RNA Worlds: New Tools for Deep Explorations. Cold Spring Harbor Laboratory Press, 2018.
Bhambri, Pankaj, and Bansal, Prerna. Secondary Structure Prediction of Amino Acids Using GOR Method: On Different Input Formats. LAP Lambert Academic Publishing Company, 2013.
Ribose instead of deoxiribose. Uracil instead of Thymine.
Watts, Henry. A Dictionary of Chemistry and the Allied Branches of Other Sciences. Forgotten Books, 2018.
Khachigian, Michael Levon. Synthetic Nucleic Acid as Inhibitors of Gene Exhibition: Mechanisms, Applications, and Therapeutic Implications. CRC Press, 2004.
Moldave, Kivie. RNA and Protein Synthesis (Selected Methods in Enzymology Series.) Academic Press, 2012.
messenger RNA
Belasco, Joel, G. and Brawerman, George. Control of Messenger RNA Stability. Academic Press, 2012.
strands
Hatfield, Dolph, L. Transfer RNA in Protein Synthesis. CRC Press, 2018.
Guisan, Jose, M. Immobilization of Enzymes and Cells. Humana, 2013.
single-stranded molecule
Clark, David, P. and Pazdernik, Nanette, J. Molecular Biology. Academic Cell, 2012.
Walker, Sara Imari, and Davies, Paul, C. W. and Ellis, George, F. R. From Matter to Life: Information and Causality. Cambridge University Press, 2017.
Anders, Mason. Heredity. Capstone Press, 2017.
synthetic RNA chains
Ahmad Bhat, Tariq, and Ahmad Wani, Aijaz. Chromosome Structure and Aberrations. Springer, 2017.
Pedro-Salvador, Abdulateef, and Pedro, Muhammad. Introduction to Genetic Inheritance: A Mathematical Model. Independently Published, 2018.
Hildt, Elisabeth, and Graumann, Sigrid. Genetics in Human Reproduction. Routeledge, 2018.
Genetic vocabulary has 64 combinations of the bases called codons
Relethford, John, H. and Bolnick, Deborah, A. Reflections of Our Past: How Human History is Revealed in Our Genes. Routeledge, 2nd Edition, 2018.
Gonick, L. and Wheelis, M. The Cartoon Guide to Genetics, 2nd Edition. New York: HarperCollins, 1991.
Scherman, Daniel. Advanced Textbook on Gene Transfer, Gene Therapy and Genetic Pharmacology: Principles, Delivery, and Pharmacological and Biomedical Applications of Nucleotide-Based Therapies. World Scientific Publication Corporation, 2019.
Barresi, Michael, J. F. and Gilbert, Scott, F. Developmental Biology. Oxford University Press, 2019.
Dardevet, Dominique. The Molecular Nutrition of Amino Acids and Proteins: A Volume in the Molecular Nutrition Series. Academic Press, 2016.
Straub, R. B. On the Role of Ribonucleic Acid in Protein Synthesis – USSR. PN, 1960.
transfer RNA and ribosomal RNA
Hatfield, Dolph, L. Transfer RNA in Protein Synthesis. CRC Press, 2018.
۴ bases of Adenine, Cytosine, Guanine and Thymine
ribosome
Smith, Christopher, W. J. RNA; Protein Interaction – A Practical Approach. Oxford University Press, 1998.
Dubey, Suresh Kumar, and Pandey, Ashok, and Sangwan, Rajender Singh. Current Developments in Biotechnology and Bioengineering: Crop Modification, Nutrition, and Food Production. Elsevier, 2016.
Metzl, Jamie. Hacking Darwin: Genetic Engineering and the Future of Humanity. Sourcebooks, 2019.
Farrell Jr. Robert, E. RNA Methodologies: Laboratory Guide for Isolation and Characterization. Academic Press, 2017.
A manual for coded instructions
Darnell, James. RNA: Life’s Indispensable Molecule. Cold Spring Harbor Laboratory Press, 2011.
Crichton, Robert, R. Biological Inorganic Chemistry: A New Introduction to Molecular Structure and Function. Academic Press, 2018.
Human Genome Project
Dudley, W. Genetic Engineering, Opposing Viewpoints. San Diego, CA: Greenhaven Press, 1998.
Lee, Know. Mitochondria and the Future of Medicine: The Key to Understanding Disease, Chronic Illnesses, Aging, and Life Itself. Chelsea Green Publishing, 2018.
Carey, Nessa. The Epigenetics Revolution: How Modern Biology is Rewriting Our Understanding of Genetics, Disease, and Inheritance. Columbia University Press, 2013.
Plomin, Robert. Blueprint: How DNA Makes Us Who We Are. The MIT Press, 2018.
complete map of gene distribution on each chromosome
three billion letters of human genetic message
Yanai, Itai, and Lercher, Martin. The Society of Genes. Harvard University Press, 2016.
Gardner, McKinley, R. J., and Amor, David, J. Gardner and Sutherland’s Chromosome Abnormalities and Genetic Counseling. Oxford University Press, 2018.
Roossinck, Marilyn, and Zimmer, Carl. Virus: An Illustrated Guide to 101 Incredible Microbes. Princeton University Press, 2016.
Lee, Know. Mitochondria and the Future of Medicine: The Key to Understanding Disease, Chronic Illnesses, Aging, and Life Itself. Chelsea Green Publishing, 2018.
Messenger RNA
protein coating
Bunz, Fred. Principles of Cancer Genetics. Springer, 2016.
Hunter, Eric, and Bister, Klaus. Viruses, Genes and Cancer. Springer, 2017.
Oldstone, Michael, B. A. and Ganser, L. J. Virus. Tantor Audio, 2018.
Berg, P. and Singer, M.F. Dealing with Genes: The Language of Heredity. Sausalito, CA: University Science Books, 1972.
Zimmer, Carl. A Planet of Viruses: Second Edition. University of Chicago Press, 2015.
metabolism
Piot, Peter. No Time to Lose: A Life in Pursuit of Deadly Viruses. W. W. Norton & Company, 2013.
Darnell, James. RNA: Life’s Indispensable Molecule. Cold Spring Harbor Laboratory Press, 2011.
viral genome
Cameron, Craig, E. and Gott, Matthis, and Raney, Kevin. Viral Genome Replication. Springer, 2009.
reverse transcripaste
Strachan, Tom, and Read, Andrew. Human Molecular Genetics. Garland Science, 2018.
viral nucleic acid
The 3-Lesson Prime Video. Cell Division: Mitosis and Cytokinesis. Amazon Digital Services, LLC, The Assistant Professor, 2016.
Vanpouille-Box, Claire. Nucleic Acid Sensing and Immunity, Part A. Academic Press, 2019.
Kiselev, F. L. Structural Characteristics of Viral Nucleic Acid. PN, 1969.
Bader, D. E. Gene Probe Assay of Viral Nucleic Acid Using a Silicon Biosensor. CAN, 1995.
Endow, Sharyn, A. and Glover, David. Dynamics of Cell Division (Frontiers in Molecular Biology.) Oxford University Press, 2018.
polymerase
Hartwell, Leland, H. and Goldberg, Michael, L. and Fischer, Janice, A. and Hood, Leroy, and Aquadro, Charles, F. Genetics: From Genes to Genome, 5th Edition. McGraw- Hill Education, 2014.
cell’s genetic machinery
Watts, Henry. A Dictionary of Chemistry and the Allied Branches of Other Sciences. Forgotten Books, 2018.
Metzl, Jamie. Hacking Darwin: Genetic Engineering and the Future of Humanity. Sourcebooks, 2019.
Juan, Hsueh-Fen, and Huang, Hsuan-Cheng. A Practical Guide to Cancer Systems Biology. World Scientific Publishing Company, Ltd., 2018.
Ryan, Frank. Virusphere: From Common Colds to Ebola Epidemics: Why We Need the Viruses that Plague Us. Harper Collins Publishers, 2019.
Pahara, Justin, and Legault, Julie. Zero to Genetic Engineering Hero: The Beginners’ Guide to Programming Bacteria at Home, School, and the Makerspace. Justin Pahara Publishing, 2018.
AIDS virus – HIV (Human Immune Deficiency Virus)
Charles Rivers Editors. The Spread of HIV and AIDS: The History of HIV Virus and the Rise of Infections across the World. Createspace Independent Publishing Platform, 2018.
———————-
ر. رخشانی
«به یاد صادق هدایت[۱]»
پیش از آنکه ماه
(چون گل آفتابگردان)
بر درخت تکیه کند،
پیش از آنکه شب
پاورچین پاورچین
به سراغ ات بیاید،
به شروع بی پایان فرداها
(با نفس ملایم شان)
و خنکای نسیم صبحگاهان
می اندیشی.
در دوردست ها
آنجا که کوه ها و ابرها
درهم می شوند،
به گردش دوران،
به گذشته می نگری.
شبکه ای شفاف
به ستارگان وصل ات می کند
رشته ای نامرئی
به هستی پیوندت می دهد.
به یاد می آوری
(در شهری غریب)
در خیابان های تلخ خاطره،
صدای نگاه تمامی آدم های غایب را.
در سکوتی بهت انگیز
یا در وهم و رویا
عبور واهی چشمانی خمار را می بینی
که شباهت مبهم و مرموزی دارند
با چشمانی که گویا قبلاً دیده ای،
یا شاید با این چشمان
دنیا را دیده ای.
بی اختیار
عاشق می شوی
می خندی
به دنیا، به مافیهای اش
و به دلقک های پارسانما.
تمامی باورهای ات را
که در بازار مکاره حراج می شوند
به صلیب می کشی
تا سبک تر شوی،
و می اندیشی
به عنکبوتی که دیگر نمی بافد
و تمامی حشرات
وی را به سخره می گیرند.
——————
Rakhshani, R. Selected Poems. Craetespace, An Amazon.com Company, 2014.
—————————
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید