با انتشار پیش‌نویس قانون سازمان نظام رسانه‌ای، جمعی از حقوقدانان و اساتید روزنامه‌نگاری انتقادات تندی را نسبت به آن بیان کردند. منتقدان معتقدند، با اجرای این قانون زندگی و آینده روزنامهنگاران در ایران بر باد می‌رود.
روز سه شنبه (۲۶ اوت/ ۴ شهریور) کمیسیون حقوق بشر اسلامی برای بررسی پیش‌نویس قانون “سازمان نظام رسانه‌ای” نشستی در تهران برگزار کرد. در این نشست از سوی هشت تن از حقوقدانان و استادان رشته روزنامه‌نگاری انتقادات تندی نسبت به این پیش‌نویس مطرح شد.
“یونس شکرخواه” روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه تهران، “محمد هاشمی” حقوقدان و استاد دانشگاه، “کامبیز نوروزی” حقوقدان و فعال رسانه‌ای، “حسن نمک‌دوست” استاد ارتباطات و “کسری نوری” سردبیر روزنامه شهروند از منتقدانی بودند که در این جلسه شرکت و انتقادات خود را نسبت به این پیش‌نویس اعلام کردند.
“دولت نباید یک سیاست رسانه‌ای تعریف کند”
یونس شکرخواه
“یونس شکرخواه” روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه تهران در این نشست با بیان این‌که دولت به جای تاسیس نظام صنفی برای اهالی رسانه، باید یک سیاست رسانه‌ای برای خودش تدوین کند.
او در ادامه افزود: «ما نه دشمن دولت و نه دوست آن هستیم. رابطه ما متعهدانه است. زیر نفوذ و قدرت شخص یا اشخاصی نیستیم. آمادگی خودمان را هم برای همکاری در تدوین سیاست رسانه‌ای اعلام میکنیم.»
کمتر از یک ماه پیش دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، پیش‌نویس قانون سازمان نظام رسانه‌ای ایران را در ۹ فصل و ۷۸ ماده منتشر کرد و از روزنامهنگاران و اصحاب رسانه خواست تا نظرات خود را رابطه با آن اعلام کنند.
این متن به محض انتشار با انتقادات تند روزنامهنگاران روبه‌رو و به برگزاری یک نشست تخصصی در این رابطه منجر شد.
“روحانی نباید اجازه دهد این ننگ تاریخی صورت بگیرد”
کامبیز نوروزی
یکی دیگر از کسانی که در این نشست تخصصی شرکت کرد، “کامبیز نوروزی” حقوقدان و فعال رسانه‌ای بود.
او با اعلام این‌که اگر این قانون اجرا شود، همه زندگی و آینده همکاران مطبوعاتی بر باد می‌رود، گفت: « اگر در دولت، کسی چون روحانی نبود، حتی زحمت خواندن این پیش‌نویس را هم به خود نمی‌دادم. متن این پیش‌نویس شامل تمام وسایل ارتباط جمعی است. این نوع نگاه مثل این است که برای دوچرخه و کشتی که هر دو وسیله حمل و نقل هستند، یک قانون تصویب شود. این خطای بزرگ نشان از عدم شناخت این موضوع دارد. امیدواریم که دولت روحانی اجازه ندهد این ننگ تاریخی صورت بگیرد.»
بسیاری از روزنامهنگاران از همان روزهای ابتدایی انتشار این پیش‌نویس معتقد بودند که با اجرایی شدن این قانون کیان روزنامه نگاری مستقل با “تهدید” روبه‌رو و استقلال روزنامه نگاری به رویا تبدیل خواهد شد.
روزنامهنگاران شبیه هیچ صنف دیگری نیستند
این قانون که در راستای اصل ۲۴ و ۱۶۸ قاون اساسی ایران و به منظور اجرای بند «الف» ماده ۱۰ قانون برنامه پنجم توسعه تنظیم شده، به دنبال تشکیل “سازمان نظام رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران” است.
ارکان اصلی سازمان را مجمع عمومی، شورای عالی، رئیس کل، هیأت مدیره سازمان نظام رسانه‌ای استان و شورای هماهنگی استانی، هیأت عالی رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای و بازرسان تشکیل می‌دهند.
حسن نمک‌دوست
برخی منتقدان می‌گویند، در نگاه تنظیم کنندگان این پیش نویس که البته معلوم نیست چه کسانی هستند، اصحاب رسانه و روزنامهنگاران هیچ تفاوتی برای مثال با پزشکان ندارند و همانطور که کشور “نظام پزشکی” دارد، باید “نظام رسانه‌ای” هم داشته باشد و اساسا هیچ تفاوتی میان این دو صنف وجود ندارد.
انتقادی که در همین نشست از سوی “یونس شکرخواه” روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه تهران هم مطرح شد.
شکرخواه گفت: «ما روزنامهنگاران شبیه هیچ صنف دیگری نیستیم چون ما مثل نگهبان و کشیک دهنده هستیم که وظیفه‌اش “پاییدن” است و قرار نیست کسی “کشیک” را بپاید. روزنامهنگاران حتی شبیه پزشکان نیستند چون اگر پزشکی خطا کرد باید توبیخ شود اما روزنامه‌نگار که قرار نیست کسی را جراحی کند که پاسخگوی او باشد؛ روزنامه‌نگار فقط منعکس‌کننده است. البته در برخی موارد نیز می‌تواند نظر دهد، در حالی که بر طبق اصول حرفه‌ای نباید هیچ‌گاه نظرش را با خبر ادغام کند.»
“نمک پاشیدن روی زخم روزنامهنگاران است”
“حسن نمک‌دوست” استاد ارتباطات معتقد بود که احتمالا دولت چون به این نتیجه رسیده که انجمن صنفی روزنامهنگاران را نمی‌تواند باز کند، می‌خواهد چیزی درست کند که مسائل قبلی حل شود. وی گفت: «به نظرم این طرح قابلیت اجرایی ندارد. اگر سازمان نظام رسانه‌ای قرار است غیردولتی باشد، پس چرا با تصمیم دولت تأسیس می‌شود؟»
کسری نوری
“کسری نوری” سردبیر روزنامه شهروند نیز در این جلسه گفت: «با حاکمیتی روبه‌رو هستیم که اساسا حاضر نیست هیچ‌کدام از وظایف و اختیاراتش را به بخش خصوصی واگذار کند. هربار هم سعی کرده این کار را انجام دهد، بیشتر به یک کاریکاتور تبدیل شده است. ما در جامعه‌ای زندگی میکنیم که سایه سنگین دولت را در هر بخش زندگیمان احساس میکنیم.»
سردبیر روزنامه شهروند هم با انتقاد از این‌که اینگونه حرکات به “نسل‌کشی مطبوعات” وجاهت قانونی می‌دهد، به موضوع انجمن صنفی روزنامهنگاران اشاره کرد و ادامه داد: «دولت برای بازگشایی انجمن صنفی مطبوعات یا قدرت ندارد یا اراده. پیش کشیدن چنین پیش‌نویسی هم نمک پاشیدن بر زخم آن‌هاست. به نظر من مسکوت گذاشتن این قضیه بهترین راهکار است.»
با برگزاری این نشست، روزنامهنگاران در ایران امید دارند که وزیر فرهنگ و ارشاد با دریافت نظرات و دیدگاه‌های منتقدان این قانون، اجازه تصویب نهائی آن را ندهد، چرا که نهاد رسانه و روزنامه‌نگاری مستقل، از اساس در جدایی از نهاد دولت تعریف می‌شود و تصویب این قانون به معنای مرگ روزنامه‌نگاری مستقل و آزاد است.
از: دویچه وله
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید