به نظر میرسد دولت روحانی سر و سامان دادن به اقتصاد کشور و برآوردن نیازمندیها و خواستهای مردم را تنها راه بقای نظام شناخته است. اما تند روها به رهبری آیتالله خامنهای و سپاه پاسداران حفظ قدرت را در ایجاد ترس برای برای ساکت کردن مردم و سرکوب مخالفان میدانند.
کشورداری با ایجاد ترس و سرکوب با تشدید نا امنی و بیثباتی درمنطقه و شعارهای همیشگی علیه دشمنهای فرضی ارتباط دارد. نمایش بیثباتی، نا امنی، جنگ و تروریسم درمنطقه و ایجاد نگرانی درذهنیت مردم ایران سبب میشود که جامعه فقر، بیکاری، تورم روز افزون، اختلاس، فساد و دیکتاتوری و همه نا به سامانیهای دیگر را تحمل کند. حتا برخی از مخالفان رژیم این سیاست را زیرعنوان حفاظت ازامنیت داخلی در برابر خطرات خارجی میپذیرند و تقویت میکنند. این در حالی است که جمهوری اسلامی خود در ایجاد بیثباتی، جنگ مذهی، ویرانی، به ویژه در سوریه، عراق، لبنان و یمن نقش برجستهای داشته است و نفوذ وحضور خود در این کشورها را “عمق استراتژیک” خود خوانده است. اساس قرار دادن سیاست بیثبات کردن منطقه سبب شده است که جمهوری اسلامی مخالفِ برقراریِ صلح درسوریه نیز باشد. صلحی که میتواند به برکناری بشار اسد بیانجامد جایی برای جمهوری اسلامی درآینده سوریه باقی نخواهد گذاشت. درحالیکه ادامه جنگ برای حفظ اسد در سوریه، ترکیه و کشورهای عرب منطقه را در گیربحران نگه خواهد داشت. جمهوری اسلامی از این وضعیت سود میبرد.
کنفرانس امنیتی مونیخ
درتاریخ اول اسفند ۱۳۹۵ کنفرانس امنیتی مونیخ با شرکت سران و نمایندگان حدود ۷۰ کشور و چندین نهاد بین المللی شامل دبیرکل سازمان ملل متحد، دبیر کل ناتو، دبیران کل سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب، سازمان شانگهای، رؤسای پارلمان و شورای اروپا، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مدیران کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، اینترپل، سازمان بین المللی مهاجرت و کمیسونرعالی پناهندگان و کمیسیونرهای اتحادیه اروپا برگزارگردید. دراین نشست وزرای خارجه کشورعربستان سعودی، و ترکیه، وزیر دفاع اسرائیل و معاون ریاست جمهوری آمریکا به شدت علیه سیاست بیثبات کردن منطقهای جمهوری اسلامی تاختند. محمد جواد ظریف دراین کنفرانس با فرض گذر به «نظم جهانی پساغربی» به توجیه سیاست تند روهای جمهوری درمنطقه پرداخت و خواهان پذیرش جمهوری اسلامی در کنترل منطقه شد. او که به شکل گیری اهرم فشارجهانی علیه جمهوری اسلامی واقف است در سخنان خود عقب نشینی جمهوری اسلامی در پروژه اتمی را نه به دلیل فشار جهانی، بلکه نتیجه دیپلماسی خواند. اما به نظر میرسد برخلاف نظر ظریف محافل جهانی به این نتیجه رسیدهاند که جمهوری اسلامی تنها دربرابر فشار و احساس خطر عقب نشینی میکند. به همین دلیل طرح ایجاد ائتلاف و اتحاد علیه سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقه پیش کشیده شده است.
گشایش دفتر عربی ناتو
درهمین ارتباط افزون برهمکاری عربستان، ترکیه، امارات متحده عربی و اسرائیل، دفترعربی ناتو در کویت با مشارکت چهارکشوریعنی امارات متحده عربی، قطر، بحرین و کویت گشایش یافت. قرار است عربستان سعودی وعمان نیزبه آنها بپیوندند. براساس معاهده ناتوی عربی، حمله به یکی از کشورهای عضو به معنای حمله به همه کشورهای عضو محسوب میشود. بدنترتیب در صورت رخ دادن جنگ، افزون بر کشورهای عضو ناتو یعنی آمریکا، کشورهای اروپایی و ترکیه، کشورهای عضو ناتوی عربی نیز درگیرعملیات نظامی علیه کشور متجاوز خواهند شد.
پیش تر نخست وزیرانگلستان، خانم ترزا می، در سفر به کشورهای خلیج فارس حمایت قاطع دولت خود از اعراب دربرابر ایران را اعلام کرده بود. با عملی شدن این اتحادها، ائتلافها و همکاری باید منتظرعقب نشینی جهشی جمهوری از سیاست تا به کنونی خود باشیم.
دو سفر
در تاریخ ۶ بهمن شیخ خالد الصباح، وزیر امور خارجه کویت بطور ناگهانی به ایران سفر کرد تا پیام کشورهای عضو شورای خلیج فارس را به ایران انتقال دهد. پی آمد آن سفر، حسن روحانی در ۲۷ بهمن به عمان و کویت سفر کرد. ظاهرا روحانی خواستار میانجی گری عمان و کویت میان عربستان سعودی و ایران بوده است. اما گشایش دفترعربی ناتو و طرح نزدیکی عربستان به اسرائیل و ترکیه وناتو نشان میدهد که دیپلماسی مورد نظر حسن روحانی کار نکرده است. زیرا تعیین سیاست منطقهای جمهوری اسلامی از دست روحانی خارج است و سپاه پاسداران به کارخود ادامه میدهد.
کنفرانس صلح آستانه
از سوی دیگر ورود ترامپ به کاخ سفید و نزدیکی مسکو و واشنگتن آنگونه که در نشست آستانه دیده شد میتواند به تضعیف موقعیت جمهوری اسلامی در سوریه بیانجامد. درحالیکه جمهوری اسلامی خواهان بقای اسد ازراه پیروزی در جنگ است، نشست صلح آستانه در پی راه خروج غیرنظامی سوریه از بحران کنونی است. با دعوت از آمریکا برای شرکت در این نشست علی رغم خواست جمهوری اسلامی، پیام جدیدی به مقامات ایران داده شد. تصمیم ترکیه، روسیه و آمریکا برای احتمال کنار نهادن اسد، نگرانی دیگر جمهوری اسلامی است. جمهوری اسلامی برای مقابله باغرب خود را به شدت وابسته به روسیه کرده است. اما روسها همانگونه که در ماجرای تحریمهای یازده گانه سازمان ملل متحد و آژانس بیالمللی اتمی تجربه شد در پی منافع خود در کنارآمریکا و اروپا قرار گرفتند.
ششمین کنفرانس حمایت از فلسطین
ششمین کنفرانس در حمایت از فلسطین در روز ۳ اسفند تشکیل شد. غیبت سازمانهای اصلی فلسطین در کنفرانس تهران نشان از فاصله بیشتر فلسطینیها از جمهوری اسلامی و نزدیکی آنها به کشورهای عرب است. نشان از فاصله بیشتر فلسطینیها از جمهوری اسلامی و نزدیکی آنها به کشورهای عرب دارد. خامنهای در سخنان خود ضن «غده سرطانی» و «جعلی» توصیف کردن اسرائیل، و حمله به آمریکا به سازمانهای فلسطینی هشدار داد که «هر گروه فلسطینی از مقاومت دور شود، از ما دور شده است». خامنهای واقعیت گرایش فلسطینیها به اعراب را فاصله گرفتن از جبهه مقاومت و جمهوری اسلامی میداند. پرسیدنی است که آیا سیاست ۳۷ ساله جمهوری اسلامی کمکی به مردم فلسطین کرده و یا سودی برای مردم ایران داشته و یا امنیتی ایجاد کرده است، و یا اصلاً نتیجهای داشته جز آنکه اعراب متحد فلسطین را درکنار اسرائیل قرارداده است؟
نتیجهگیری
اتحاد سیاسی و نظامی غرب با کشورهای عرب و غیرعرب منطقه علیه جمهوری اسلامی، رهبر و سپاه را وادارخواهد کرد در سیاست خود در منطقه تجدید نظر کنند. جمهوری اسلامی زمانی که احساس خطر کند، بطورغیرمنتظرهای عقب نشینی میکند. پذیرفتن قطعنامه ۵۹۸ صلح با عراق، و کنار نهادن پروژه اتمی با توجیه “نرمش قهرمانانه”، دو نمونه برجسته از عقب نشینی جهشی جمهوری اسلامی در برابر فشار و تهدیدهای خارجی بوده است. فاصله گرفتن از سیاست بیثبات و نا امن کردن منطقه، جمهوری اسلامی را وادار خواهد کرد که برای ادامه حیات خود به جای ایجاد ترس و سرکوب به نیازها و خواست مردم ایران توجه کند، و برقراری رابطه عادی با کشورهای همسایه و غرب را بپذیرد. با توجه به نا به سامانیهای مالی، اقتصادی، بانکی و وضعیت بد معیشتی مردم، این عقب نشینی میتواند آغاز دگرگونیهای اجتماعی وسیاسی دیگری در ایران باشد.
از: ایران امروز