خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۵ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. در هفته ای که گذشت، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از تلف شدن یک توله پلنگ دوساله در پی ضرب و شتم دو متخلف محیط زیستی خبر داد. بعلاوه در پی تشدید بی آبی در حمیدیه خوزستان، احشام برای رفع تشنگی خود به مصرف فاضلاب روی آورده اند؛ موضوعی که می تواند در آینده ای نزدیک منجر به مرگ تعداد قابل توجهی از احشام و شیوع بیماری های مشترک بین دام و انسان شود. در یک هفته اخیر دستکم ۱۶ شکارچی و صیاد متخلف و ۶ قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. طی هفته ای که سپری شد، شاخص کیفی هوا در شهرهای اصفهان ۲۷۵، اراک ۱۸۰، کرج ۱۵۹ و شاهزند ۱۴۶، ناسالم برای گروه های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) و یا ناسالم برای عموم شهروندان اعلام شد. در این هفته دستکم ۹ فقره حریق در جنگل‌ها و منابع طبیعی استان های کهگیلویه و بویر احمد، آذربایجان غربی، مازندران، کرمان، همدان، خراسان شمالی، فارس، سمنان و گلستان رخ داد که در پی آن ۳۳۳۳۰ هکتار مراتع جنگلی و تالاب های کشور در آتش سوخت. از دیگر گزارشات محیط زیستی در هفته ای که گذشت میتوان به بحران خشکسالی و بی آبی حاکم بر بسیاری از استان های کشور اشاره کرد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان، آبزیان، گیاهان و در واقع جاندارانی گفته می شود که به صورت وحشی و طبیعی بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را بدون دخالت یا کمک انسان تأمین می کنند. در واقع حیات وحش، تمامی گیاهان و جانوران کره زمین که اهلی و دست آموز نباشند را در بر میگیرد.
در هفته ای که گذشت، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از تلف شدن یک توله پلنگ دوساله خبر داد.
روز یکشنبه ۶ تیرماه، این توله پلنگ در منطقه شکار ممنوع ژرف تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی، توسط دو نفر از اهالی این منطقه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و به شدت زخمی شد. عاملان آزار، بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
بنابر خبری دیگر در پی تشدید بی آبی در حمیدیه خوزستان، احشام به مصرف فاضلاب روی آورده اند؛ موضوعی که می تواند در آینده ای نزدیک منجر به مرگ تعداد قابل توجهی از احشام و شیوع بیماری های مشترک بین دام و انسان شود.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها، حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۱۶ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۷ گزارش منابع رسمی است، در استان های بوشهر، فارس، تهران، مازندران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی و گلستان بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.
لازم به اشاره است که بنابر گفته رئیس اداره حفاظت محیط زیست پاسارگاد، ۱۷ نفر از کشاورزان این شهرستان که اقدام به آتش زدن کاه و کلش و بقایایی گیاهی اراضی کشاورزی خود کرده بودند، به مراجع قضایی معرفی شدند.
همچنین فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی از بازداشت ۹۰ متخلف محیط زیستی و شکارچی غیرمجاز از ابتدای سال جاری تا تاریخ نهم تیرماه ۱۴۰۰ در این استان خبر داد.
در همین راستا مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت که عامل آتش سوزی شبلیز دنا شناسایی، بازداشت و راهی زندان شد.
افزون بر این رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ارسنجان گفت که عاملان آتش‌سوزی ارتفاعات فیجان این شهرستان دستگیر و با دستور مراجع قضایی روانه زندان شدند.
بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد، بیش از ۳۲ تن چوب جنگلی که حاصل جمع آوری ۳ گزارش منابع رسمی است، در استان های چهارمحال بختیاری، گیلان و اذربایجان غربی کشف و ضبط شده و دستکم ۶ متهم به مرجع قضائی معرفی شدند.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای اصفهان ۲۷۵، اراک ۱۸۰، کرج ۱۵۹ و شاهزند ۱۴۶ ناسالم برای گروه های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) و یا ناسالم برای عموم شهروندان اعلام شد.
شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:
از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حدمجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌است.
به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.
در هفته ای که گذشت،۹ فقره حریق در جنگل‌ها و منابع طبیعی استان های کهگیلویه و بویر احمد، آذربایجان غربی، مازندران، کرمان، همدان، خراسان شمالی، فارس، سمنان و گلستان رخ داد که در پی آن ۳۳۳۳۰ هکتار مراتع جنگلی و تالاب های کشور در آتش سوخت. لازم به ذکر است که استان گلستان ۳۳۰۰۰ هکتار از این مقدار را به خود اختصاص داده است.
در این راستا مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان با اشاره به اینکه امسال به دلیل شرایط آب و هوایی شاهد شروع زودهنگام آتش‌سوزی در عرصه‌های مرتعی و جنگلی استان بوده ایم، گفت: امسال ۶۹ فقره آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی استان رخ داد که بر اثر آن ۵۰۴ هکتار جنگل و مرتع در آتش سوخت.
برآوردها در این هفته نشان می دهد که بیش از بیش از یک‌چهارم پهنه آبی خلیج گرگان به دلایل مختلفی خشک و به اراضی مستحدثه تبدیل‌شده است.
همچنین بنابر اعلام داریوش حسن نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان، متوسط بارش‌های استان لرستان از مهر تا خرداد ماه سال آبی جاری ۳۴۴ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل ۴۳ درصد و نسبت به متوسط دوره آماری ۳۹ درصد کاهش داشته است؛ این موضوع منجر به خشک شدن بسیاری از رودخانه های استان شده است.
در هفته ای گه سپری شد، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد با اشاره به حاد بودن شرایط خشکسالی حاکم در این منطقه عنوان کرد: وضعیت خشکسالی در مشهد نسبت به سایر شهرهای استان وخیم‌تر و میزان بارندگی نیز در مشهد نسبت به سایر شهرهای استان کم‌تر بوده است. طی سال آبی گذشته تا کنون آمار بارش‌ها در کل استان ۱۱۸ میلیمتر بوده که از این مقدار تنها ۹۳ میلیمتر بارندگی متعلق به مشهد است. در خراسان رضوی متوسط خشکسالی حدودا ۸۱ درصد است اما در مشهد ۹۹ درصد خشکسالی حاکم است.
لازم به اشاره است که مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی و عضو ستاد احیای دریاچه ارومیه، از کاهش ۱.۹ میلیارد مترمکعب حجم آب این دریاچه خبر داد و افزود: حجم آب این دریاچه در حال حاضر ۴.۳۸ میلیارد مترمکعب می باشد در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۶.۲۸ میلیارد مترمکعب بود.
بعلاوه رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران گفت: مشکل اساسی که در شرایط کنونی با آن مواجه هستیم کمبود منابع آب و مشکلات تامین آب آبشخورها به‌ویژه در مناطق جنوب استان تهران از جمله منطقه حفاظت شده کویر در شهرستان ورامین است.
محمد کرمی افزود: در مناطق جنوب استان تهران بخصوص منطقه حفاظت شده کویر، آب به‌صورت دستی و از طریق تانکرهای آب به آبشخورها منتقل و در آن‌ها تخلیه می‌شوند؛ این اقدام توسط محیط‌بانان صورت می گیرد.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید