گوگوش؛ ۲۱ سال پس از پایان سکوت اجباری
گوگوش ۲۱ سالگی شکستن سکوت اجباریاش را، با یک آلبوم جدید و تور آمریکای شمالی جشن میگیرد. گوگوش میگوید دلیل خواندن او «کودکانی است بهعنوان غیر ایرانی بزرگ میشوند»
ایرانیان بسیاری در طول دهههای گذشته بنا بر دلایل زیادی از ایران مهاجرت کردهاند که بخشی از آنها همچون خود گوگوش امکان بازگشت ندارند. فرزندان این افراد و نسل دوم و سوم ایرانیانی که هرگز ایران را ندیدهاند ازجمله کسانی هستند که به کنسرتهای گوگوش میروند.
گوگوش، خوانندهای با تبار آذری که نام هنریاش ارمنی است، برای ایرانیانی که مجبور به ترک کشور خود شدهاند میخواند. او در مصاحبهای با « انپیآر» به مناسبت آغاز تور جدید کنسرتهایش در آمریکای شمالی میگوید: «نسل جوان ایرانی که والدین آنها مجبور به زندگی در خارج از ایران شدهاند زبان خود را فراموش میکنند. … آهنگهای من میتواند به آنها در بازیابی (زبان مادری) کمک کند.»
گوگوش با نام فائقه آتشین در سال ۱۳۲۹ در تهران به دنیا آمد. از سهسالگی به صحنه رفت و تا امروز در آنجا مانده و بخش بزرگی از این دوران «ستاره» بوده است.
او میگوید: «پدرم متوجه شد که من این استعداد را دارم، استعداد من را پیدا کرد و باعث شد در مقابل مردم بخوانم.» در نهسالگی در فیلم «ترس و امید» بازی کرد. در یک صحنه، او یک ساز اسباببازی را مینوازد و «جانی گیتار» پگی لی را میخواند.
نوجوانی گوگوش در تهرانی گذشت که در تسخیر موسیقی پاپی غربی بود. او میگوید موسیقی غربی تأثیر عمدهای در مسیر حرفهای او داشت.
زمانی که با وقوع انقلاب اسلامی در ایران گوگوش، مجبور به سکوت اجباری شد، در اوج موفقیت حرفهای قرار داشت. کارنامهای مملو از آهنگهای محبوب و بازی در کنار بازیگران درجهیک ایران در فیلمهای پرفروش همه با تعطیلی صنعت سینما و موسیقی در سال ۱۳۵۷، پایان یافت. او که در آن زمان در لسآنجلس آمریکا بود باوجود تمام اتفاقات پیشآمده به ایران بازگشت.
پسازآن گوگوش برای ۲۱ سال تنها صدایی در نوارهای کاست ممنوعه و تصاویر ویدئویی رنگباخته بود.
خودش درباره آن سالها میگوید: «آنها تلاش زیادی کردند تا من را پاک کنند – منظورم این است که نام من را پاک کنند، موقعیت من را پاک کنند، آهنگهایم را پاک کنند، صورتم را پاک کنند، حافظه من را پاک کنند؛ اما آنها نتوانستند.«
گوگوش که در اوج کار خود مجبور شد ۲۱ سال در سکوت زندگی کند سرانجام در سال ۱۳۷۹، توانست ایران را ترک کند. اولین توقف او در تورنتو بود. جایی که ۱۸ هزار هوادار او در یکی از احساسیترین رویدادهای تاریخ موسیقی معاصر ایران، منتظر بازگشت او بودند.
گوگوش با یادآوری آن روز فرخنده که به صحنه بازگشت، اشک میریزد. او توضیح میدهد: «زبانم بند آمد و بعدش ترسیدم، نمیدانستم آیا میتوانم از عهده راضی کردن این جمعیت بربیایم یا نه؛ اما این اتفاق افتاد.»
حالا دو دهه از آن کنسرت تاریخی گذشته است و گوگوش همچنان امیدوارانه به خواندن ادامه میدهد. ترانههای جدیدترین آلبوم او، «۲۱» که اولین همکاری مشترک او با سیاوش قمیشی هم هست را رها اعتمادی نوشت.
گوگوش در پاسخ به این سؤال که آیا امیدوار است چیزی در ایران تغییر کند، به حوادث اخیر در افغانستان اشارهکرده و میگوید: «با این موضع آمریکا در افغانستان، کار برای ما سخت شد.» او میگوید آنچه در حال حاضر در افغانستان اتفاق میافتد، همان چیزی است که سال ۱۳۵۷ در ایران اتفاق افتاد.
بااینوجود، گوگوش میگوید که به آواز خواندن ادامه میدهد و به ایرانیان سراسر جهان امید خواهد داد.
در اولین کنسرت تور جهانی «۲۱» گوگوش، در سن خوزه، کالیفرنیا، بیش از ۲ هزار طرفدار به دهها آهنگ از وی گوش دادند و آواز خواندند.