خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما در دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است.
گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۸ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. در هفته ای که گذشت، دستکم ۴۱ صیاد و شکارچی غیرمجاز و همچنین ۳ قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. در همین راستا فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان گیلان اعلام کرد، در ۶ ماه نخست امسال ۸۹ متخلف محیط زیستی در این استان، حین ارتکاب جرم دستگیر و تحویل مراجع قضایی داده شده‌اند. از سوی دیگر، بنابر اعلام فرمانده انتظامی شهرستان شفت واقع در استان گیلان، از ابتدای سال جاری تاکنون ۷۳ تن چوب قاچاق کشف و ضبط شده است. طی هفته ای که گذشت، زن و مردی میانسال که در پارک ملی پابند واقع در استان مازندران اقدام به قتل و تکه تکه کردن یک قلاده خرس قهوه‌ای و پختن آن کرده بودند شناسایی و قرار بازداشت برای آنان صادر شد. همچنین ۱۱ رأس کل و بز و میش از حیات‌وحش سالوک اسفراین و تعدای دیگر از همین گونه جانوری منطقه شکار ممنوع طالقانی البرز، بر اثر شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان تلف شدند. از سوی دیگر، رئیس کلانتری نصیرشهر در استان تهران از بازداشت یک متهم به آزار و قتل یک قلاده سگ، خبر داد. طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای مشهد، اراک، شازند، ساوه، بندرعباس، بندرخمیر، جاسک، اصفهان،سجز و مبارکه ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد. از دیگر گزارشات محیط زیستی این هفته، وقوع چندین فقره آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان های کهگیلویه و بویراحمد، تهران و فارس است که هنوز آمار دقیقی از خسارت های آن از منابع رسمی اعلام نشده است. همچنین فرماندار گچساران اعلام کرد، ۵۳۵ هکتار از جنگل ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان در مناطق خامی، نارک، آبریگون و کوه پهن طی پنج فقره آتش سوزی طعمه حریق شده است. از دیگر اخبار محیط زیستی این هفته می‌توان به خطر خشکی ۲۰ – ۲۵ درصد تالاب میانکاله به دلیل مدیریت ناکارآمد و پیامدهای ناشی از خشکسالی در سال جاری اشاره کرد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.
حیات وحش و زیستگاه‌های طبیعی
حیات وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین میکند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.
در همین راستا طی هفته ای که گذشت زن و مردی میانسال که در پارک ملی پابند واقع در استان مازندران اقدام به قتل و تکه تکه کردن یک قلاده خرس قهوه‌ای و پختن آن کرده بودند شناسایی و قرار بازداشت برای آنان صادر شد.
در خبری دیگر، فردین حکیمی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز اعلام کرد: در روزهای اخیر، محیط‌بانان منطقه شکار ممنوع طالقان در حین گشت و کنترل و سرکشی زیستگاه‌های حیات وحش، تعدادی لاشه مربوط به گونه کل و بز را مشاهده کردند و نتایج حاصل از بررسی‌ها، حکایت از تلفات حیات وحش بر اثر شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک است.
همچنین ۱۱ رأس کل و بز و میش از حیات‌وحش سالوک اسفراین نیز بر اثر این بیماری تلف شدند. بیماری طاعون نشخوارکنندگان که از بیماری‌های مشترک بین دام اهلی و حیات‌وحش است به دلیل چرای دام‌های اهلی در منطقه حفاظت‌شده سالوک به حیات‌وحش این منطقه منتقل‌شده است.
از سوی دیگر، رئیس کلانتری نصیرشهر در استان تهران از بازداشت یک متهم به آزار و قتل یک قلاده سگ، خبر داد.
در خبری دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خلخال واقع در استان اردبیل از تلف شدن یک قلاده سیاه گوش در اثر برخورد با خودروهای عبوری در حوزه استحفاظی شهرستان خلخال خبر داد.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگلها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۴۱ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۳ گزارش منابع رسمی است، در استان های یزد، اصفهان، کرمان، آذربایجان شرقی، چهار محال و بختیاری، گیلان، کردستان، ایلام، زنجان، سیستان و بلوچستان، همدان، خراسان جنوبی و منطقه آزاد کیش بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. علاوه بر این بیش از ۳۷ تن چوب جنگلی که حاصل جمع آوری ۴ گزارش منابع رسمی است، در استان های قزوین، اردبیل و لرستان کشف و ضبط شده و دستکم ۳ نفر در این خصوص بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
همچنین فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان گیلان اعلام کرد: در ۶ ماه اول امسال ۸۹ متخلف محیط زیستی در این استان، حین ارتکاب جرم دستگیر و تحویل مراجع قضایی داده شده‌اند.
بعلاوه مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی ضمن بیان کشف ۲۶۴ تخلف زیست محیطی طی سال جاری، از ۷۴ اخطاریه زیست محیطی صادر شده نیز خبر داد.
مهدی اله پور در این خصوص گفت: در این مدت ۳۱۱ متخلف دستگیر شدند و همچنین ۳۰ قبضه سلاح غیرمجاز و یا سلاح شکاری مجاز کشف و ضبط شد.
در خبری دیگر، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تویسرکان واقع در استان همدان عنوان کرد: روزانه ۵ تا ۱۰ کامیون چوب از این شهرستان به سمت شهرهای شمال کشور خارج می‌شود.
همچنین فرمانده انتظامی شهرستان شفت واقع در استان گیلان اعلام کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون ۷۳ تن چوب قاچاق در این شهرستان کشف و ضبط شده است.
از سوی دیگر، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: در نیمه نخست امسال ۹۱ محموله زغال و هیزم قاچاق با تلاش های ماموران یگان حفاظت کهگیلویه و بویراحم توقیف شده است.
غلامحسین حکمتیان تاکید کرد: امسال ۷۴ هزار کیلوگرم زغال و هیزم در این استان کشف شده است که از این میزان ۴۷ هزار و ۵۲۰ کیلوگرم زغال و ۲۷ هزار و۹۲ کیلوگرم آن زغال بوده است.
از سوی دیگر، فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گیلان عنوان کرد: در سال جاری شاهد افزایش ۲۵۰ درصدی درگیری با قاچاقچیان بوده و ۱۸ مجروح در این حواث داشتیم.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای مشهد ۱۰۸، اراک با میانگین شاخص ۱۵۹، شازند ۱۳۵، ساوه ۱۶۲، بندرعباس ۱۹۱، بندرخمیر ۱۲۸ و جاسک ۱۴۵، اصفهان ۱۱۴، سجزی ۱۲۴، مبارکه ۱۰۳ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.
در خبری دیگر، نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس شورای اسلامی گفت: سالانه در کشور ۴۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هواجان خود را از دست می دهند.
از سوی دیگر، بر اساس پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایداری جو و انباشت آلاینده‌ها سبب شده است طی هفته‌ای که گذشت هوای پایتخت در شرایط ناسالم برای گروه های حساس قرار گیرد. تهران از ابتدای سال ۲ روز هوای پاک، ۱۶۵ روز هوای قابل قبول، ۳۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و یک روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است.
در هفته ای که گذشت، چندین فقره آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان های کهگیلویه و بویر احمد، تهران و فارس به وقوع پیوسته است که هنوز آمار دقیقی از خسارت های آن از منابع رسمی اعلام نشده است.
همچنین علیرضا اتابک فرماندار گچساران اعلام کرد: ۵۳۵ هکتار از جنگل ها و مراتع مناطق مختلف این شهرستان در مناطق خامی، نارک، آبریگون و کوه پهن طی پنج فقره آتش سوزی طعمه حریق شده است.
در همین راستا رئیس ذخیره‌گاه زیست کره میانکاله با اعلام اینکه از ابتدای امسال تاکنون ۲۹۳ هکتار از میانکاله در آتش سوخت، تصریح کرد: در مجموع ۳۵ مرحله میانکاله دچار حریق شد که دلیل این حریق‌ها عامل انسانی و عمدی بوده است.
خشک سالی
خشکسالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجهٔ آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.
بر همین اساس در نتیجه فقدان مدیریت کارآمد، خشکسالی و کمبود آب در بسیاری از استان های کشور رو به افزایش است و خسارات جبران ناپذیری را بر اکوسیستم این مناطق وارد کرده است.
بر اساس گزارشات، روح‌الله اسماعیلی معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار کرد: عوامل متعددی دست به دست هم داده تا موجب خشکی تالاب میانکاله شود و تاکنون حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد سطح آبی آن از دست رقته است.
بر اساس گزارشات، اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران از وضعیت بارندگی کشور در سال آبی ۱۴۰۱–۱۴۰۰ (از اول تا ۱۸ مهر امسال) نشان می‌دهد: ارتفاع کل ریزش‌های جوی در این دوره زمانی به ۴ میلی‌متر رسیده و این مقدار بارندگی نسبت به دوره مشابه در سال آبی قبل ۲۰ درصد کمتر است.
همچنین مدیر دفتر حفاظت و بهره برداری از آب شرکت آب منطقه‌ای استان قماعلام کرد: در برخی از بخش‌های این استان سالانه تا ۱۶ سانتیمتر فرونشست زمین ثبت شده است و این یعنی خلل، فرج و فضای خالی بین ذرات که اشباع از آب بوده، در حال از بین رفتن است و اگر این روند ادامه داشته باشد امکان احیای آبخوان از طریق نفوذ و تغذیه برای همیشه مسدود شده و در اصطلاح آبخوان در حال مرگ است.
به کانال تلگرام سایت ملیون ایران بپیوندید