مروری بر بودجه در سال ۱۴۰۳؛ دست دولت در جیب مردم برای جبران کسری!
هیرش سعیدیان- پس از مدتها تاخیر غیرمعمول، دولت سیزدهم بخش دوم قانون بودجه ۱۴۰۳ را که شامل جداول و ضمائم منابع شرکتی نیز میباشد، منتشر کرد.
۳ میلیون و ۷۴۱ هزار میلیارد تومان جمع منابع در نظر گرفته شده بودجه سال جاری است. حمیدرضا حاجی بابایی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس برای بودجه دولت در سال ۱۴۰۳ قریب ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری پیشبینی نمود، برخی کارشناسان مانند مهدی پازوکی چنین پیشبینیهایی را «بیش از حد خوشبینانه» ارزیابی کردهاند. کسری بودجه که در اثر افزایش هزینههای دولت ایجاد میشود، یکی از علل اصلی رشد تورم در جامعه است.
وضعیت ناامید کننده بیمه ایران و ماشین سازی تبریز
بر اساس جدوال پیوستی، شرکت ماشینسازی تبریز که زمانی یکی از شواحدهای های موفق و صادر کننده نمونه صنعتی ایران محسوب میشد، در سال ۱۴۰۳ جزء شرکتهای سر به سر و بدون سود طبقه بندی شده است، درآمد و هزینههای این شرکت به شکل برابر معادل ۸۰۵ میلیارد و ۶۴۰ میلیون تومان است.
در حالی که شرکتهای خصوصی بیمه کشور نیز در سالهای اخیر اغلب در ترازنامه خود سودهای قابل قبولی شناسایی کردهاند، وضعیت بزرگترین شرکت بیمه کشور چندان نویدبخش به نظر نمیرسد.
در جداول بودجه، درآمد شرکت سهامی بیمه ایران به عنوان تنها بیمه دولتی کشور، ۷۳ هزار و ۵۱۲ میلیارد و هزینههای آن حدود ۷۳ هزار و ۴۱۲ میلیارد برآورد شده است. با توجه به زیان انباشته شرکت به نظر میرسد این مجموعه جزء شرکتهای زیانده به حساب آید، اخیراً مدیرعامل بیمه ایران پس از ماهها اعتراض و انتقاد کارشناسان از سمت خود برکنار شد.
شرکت راه آهن درگیری داخلی و زیان گسترده
اخیراً ۵ تشکل اصلی صنفی شرکتهای خصوصی پیمانکار و دخیل در صنعت راه آهن ج. ا در نامهای ۷ صفحهای از نحوه مدیریت سید میعاد صالحی مدیرعامل این نهاد انتقاد کرده و وی را مسئول زیان و افت عملکرد قابل توجه رجا معرفی کردند. یک منبع آگاه در گفتگو با آفتابنیوز، توقف اولین قطار ترانزیتی از افغانستان به ترکیه و عدم صدور اجازه عبور برای آن را نیز به اختلافات داخلی در راه آهن نسبت داد.
در جداول بودجه ۱۴۰۳ علی رغم انحصار شرکت راه آهن، برای این شرکت حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان زیان پیش بینی شده است.
بودجه باشگاه پرسپولیس چند برابر استقلال
در بودجه سال جاری، هزینههای باشگاه استقلال ۶۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون و درآمدهای آن ۷۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون محاسبه شده است. در واقع این باشگاه هیچ سودی ندارد. باشگاه استقلال اخیراً با اجبار دولت به هلدینگ سرمایه گذاری خلیج فارس واگذار شد. با توجه به اینکه سهامدار عمده این مجموعه شرکتهای سهامی عدالت و صندوق بازنشستگی نفت هستند، در واقع از این پس، پول قرارداد بازیکنان از جیب سهامداران عدالت و بازنشستگان نفت پرداخت خواهد شد. پرسپولیس نیز به یک کنسرسیوم بانکی واگذار شد.
دولت به بهانه آنکه خریداران خصوصی «اهلیت ندارند» از واگذاری این دو باشگاه پرطرفدار به بخش خصوصی خودداری کرد.
در قانون بودجه ۱۴۰۳ منابع و هزینههای باشگاه پرسپولیس، اما چند برابر باشگاه استقلال در نظر گرفته شد. برابر جدوال بودجه ۱۴۰۳ منابع و هزینههای این باشگاه به شکل تقریباً برابر ۴۲۷ میلیارد تومان است.
خبرگزاری ایرنا با ۸۳ میلیارد تومان درآمد و ۴۵۲ میلیارد هزینه جزء شرکتهای با درصد بالای زیاندهی به نظر میرسد. از ایرنا زیاندهتر، صداوسیما جمهوری اسلامی است که تنها ۶۶۰۰ میلیارد درآمد و بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان هزینه دارد.
بانک مسکن نیز حدود ۵۲ هزار میلیارد تومان درآمد و بیش از ۵۳ هزار میلیارد تومان هزینه دارد که این بانک را به تنها بانک زیانده دولتی (به ادعای قانون بودجه) بدل ساخته است.
بودجه ناچیز برنامه ترک اعتیاد و اطفاء حریق جنگلها
مبلغ سرمایهگذاری در مناطق کمتر توسعه یافته ۱۰ هزار میلیارد تومان است. برخی مبالغ در بودجه سال جاری به شکل معناداری ناچیز در نظر گرفته شدهاند. برای مثال کل بودجه برنامه ترک اعتیاد معتادان مواد مخدر و روانگردان و بیمه پایه سلامت مرتبط با آن تنها حدود ۲۰ میلیارد تومان است. در حالی که بر اساس آمارها حداقل ۵ میلیون معتاد در کشور وجود دارد.
حق بیمه پایه سلامت زندانیان و خانواده آنها نیز تنها حدود ۲۷ میلیارد تومان است. بودجه در نظر گرفته شده برای پیشگیری و اطفاء حریق جنگلها و مراتع نیز کمتر از ۶ میلیارد تومان است. اجرای طرح مقابله با بیابانزدایی و کانونهای بیابان زا نیز تنها ۵۵۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بودجه در اختیار دارد.
این در حالی است که در لایحه پیشنهادی دولت تنها بودجه سازمان تبلیغات ۵ هزار و ۲۶ میلیارد در نظر گرفته شد. نهادهای جامعه المصطفی العالمیه و نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه نیز هر کدام بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان بودجه دریافت کردند.