روز یکشنبه ۱۱شهریور۱۴۰۳، برخی از فعالان و منابع خبری دانشجویی، از بازداشت «حمید بیدار»، فعال دانشجویی سابق در محل کارش خبر دادند.
براساس گزارشهای منتشر شده، یک روز پس از بازداشت این فعال دانشجویی سابق و انتقال او به مکان نامعلوم، «کافه رنگ»، محل کسب حمید بیدار، با دستور دادسرای اوین پلمب شد.
این فعال دانشجویی که در دانشگاه علم و صنعت تحصیل کرده، از زمان بازداشت تاکنون هیچ تماسی با خانواده خود نداشته و نزدیکان او نگران وضعیت و سلامت او هستند.
طی روزهای گذشته نیز شماری از دانشجویان و فعالان دانشجویی، از احضار به کمیته انضباطی یا اجرای احکام تنبیهی برای خود که اغلب در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ صادر شده، خبر دادند.
***
«خبرنامه امیرکبیر»، یکی از منابع مستقل دانشجویی، گزارشی منتشر کرده و نوشته است که بیش از ۱۵ دانشجو دانشگاه امیرکبیر بهاتهام تهیه و تدوین بیانیه حمایتی از یک استاد اخراجی این دانشگاه، به دفتر پیگیری اطلاعات احضار شدهاند.
در بخشی از این گزارش آمده است که بعد از انتشار این بیانیه، «فشار نهادهای امنیتی بر بدنه دانشگاه افزایش چشمگیری داشته، بهنحوی که علیرغم عدم تمدید قرارداد استاد محمود ممتازپور بهدلیل اتهامات دروغین امنیتی از سوی مدیریت حراست امیرکبیر، درس مدار الکتریکی ایشان به دکتر فرقدان در ترم پاییز ارائه شده است.»
دکتر محمود ممتازپور، استادیار دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه امیرکبیر است که براساس ادعای خبرنامه امیرکبیر، در یک «پرونده سازی مشترک توسط مدیریت حراست امیرکبیر و وزارت اطلاعات» از دانشگاه اخراج شده است.
این اقدام درحالی صورت گرفته که «مسعود پزشکیان»، در جریان تبلیغات انتخاباتی خود وعده داده بود که اساتید و دانشجویان اخراجی را، به دانشگاه باز خواهد گرداند.
اثر تغییر ساختار وزارتخانه علوم و بهداشت در سرکوب دانشگاه
«مطهره گونهای»، دبیر سیاسی پیشین انجمن اسلامی دانشگاه تهران که در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» با حکم اخراج و تبعید از دانشگاه محل تحصیل خود مواجه شد، در خصوص تشدید فشار بر دانشجویان به «ایرانوایر» میگوید: «حقیقت این است که انتظار تشدید فشار بر دانشجویان را داشتم. یکی از عمدهترین دلایل، تغییر ترکیب وزارتخانههاست و تغییر در ترکیب وزارت علوم و وزارت بهداشت رویکرد را تغییر خواهد داد. احتمال بازگشت دانشجویان در ادامه و با آغاز تحصیلی بسیار است، قولهایی داده شده، حتی مطلع هستم که به دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فراخوان داده شده که افرادی که تعلیق شدند یا حکم اخراج دارند مشخصاتشان را ارسال کنند تا برای بازگشت به دانشگاه اقدام شود، اما آمار دانشجویانی که با احکام تعلیق و محرومیت از تحصیل مواجه هستند، فاجعه بار است.»
او درخصوص آخرین وضعیت پرونده خود بعد از بر سر کار آمدن دولت پزشکیان به ایرانوایر میگوید: «آخرین باری که به کمیته انضباطی مراجعه کردم، گفتند تو حکم قضایی داری، مجرم امنیتی هستی و برای ساحت دانشگاه نامناسب و نامانوس هستی. گفتند محیط دانشگاه را مغشوش میکنی و برای امنیت محیط دانشگاه، آسیبزایی.»
مطهره گونهای تایید میکند که در جلسه اخیر کمیته انضباطی به او گفته شده: «مگر خوراک فکریات را از کشورهای خارجی نمیگیری؟ اگر از شرایط فعلیات راضی نیستی، میتوانی بروی و آنجا درست را بخوانی. پیگیریهای من درباره خودم به جایی نرسیده و بیشتر دغدغهام همین بچههایی است که برای اول مهر امسال محروم از تحصیل هستند. درباره دادگاهم هم چندان خوشبین نیستم که حکمم در تجدید نظر تغییر کند.»
به گفته مطهره گونهای، «قریب به ۲۰۰ دانشجو در مهر امسال از تحصیل محروم هستند. آمار تکاندهندهای که در واقع مستقل است از کسانی که بین یک ترم تا دو سال تعلیق گرفتند و مدت مذکور طی شده و امکان بازگشت به دانشگاه دارند، اما اگر بخواهیم آمار دقیق تر بگوییم، در دولت ابراهیم رئیسی بیش از ۶۰۰ دانشجو حکم تعلیق یا اخراج گرفتند.»
این فعال دانشجویی بر این باور است که در این یک ماه نزدیک به آغاز سال تحصیلی، احضار دانشجویان به نهادهای امنیتی از زمان مشابه در سال گذشته کمتر بوده، اما فشارها همچنان ادامه دارد: «احضار یا تذکری هم اگر بوده، بهصورت تلفنی انجام شده. برای مثال به خود من تذکر تلفنی دادند که کمتر صحبت کنم و در این صورت مقدمات بازگشت تو به دانشگاه را فراهم میکنیم و البته من در جواب گفتم که جرمی مرتکب نشدم، همانطور که دیگر دانشجویان هم جرمی مرتکب نشده بودند و اگر هم جرمی به وقوع پیوسته، از سوی نهادهای قضایی و امنیتی انجام شده، چرا که دست ضابط قضایی برای پروندهسازی علیه دانشجو باز است.»
مطهره گونهای تاکید میکند که شیوهنامه انضباطی دانشجویان که در سال ۱۴۰۱ هم تغییراتی کرد، مشکل اصلی دانشجویان معترض است: «این شیوهنامه کاملا بر خلاف قوانین و حتی قانون اساسی جمهوری اسلامی است و به نهادهای قضایی و امنیتی خارج از دانشگاه اجازه میدهد که تحصیل دانشجویان مداخله کنند، حق تحصیل از او سلب شود، تغییر محل تحصیل را موجب شود و حتی دانشجو وضعیت تحصیلیاش از روزانه به شبانه تغییر کند. اقداماتی که کاملا برخلاف قانون است، اما چون دست نهادهای امنیتی در کار است، دیوان عدالت هم احکام را تایید میکند.»
رنجنامه محدثه سادات فاطمی؛ آیا قولهای پزشکیان عملی میشود؟
«محدثه سادات فاطمی»، دانشجو علومکامپیوتر دانشگاه «الزهرا»، با دو پرونده متوالی توسط کمیته انضباطی، به «سه ترم محرومیت از تحصیل با احتساب سنوات» محکوم شده است.
او روز دوشنبه۱۲شهریور در حساب کاربری اینستاگرام خود با تاکید بر اینکه «با شروع سال تحصیلی جدید، باید دو ترم دیگر تعلیق خود را بگذراند»، نوشته است که پرونده کمیته انضباطی او از آبان۱۴۰۲ بهعلت «عدم رعایت حجاب اجباری در محیطی غیر از دانشگاه»، آغاز شده است.
به نوشته خانم فاطمی، مستندات ارائه شده برای اثبات اتهام علیه او «دو عکس است که بدون رضایت» از او گرفته شده و منجر به تفهیم اتهام «رعایت نکردن شئونات اسلامی» به او شده است.
همچنین از دیگر اتهامات این دانشجو، انتشار یک مصاحبه از او با رسانههای داخلی در روز ۱۶آذر۱۴۰۲ عنوان شده که توسط حراست دانشگاه، به کمیته انضباطی ارائه شده است.
محدثه سادات فاطمی از بازی روانی حراست دانشگاه برای اعلام و اجرای حکم صادر شده علیه او نوشته و در بخشی از یادداشت خود آورده است: «مرا متهم به ارتباط با پروندههایی کردند که هیچ مدرکی دال بر ارتباط من با آنها وجود نداشت. با اتهاماتی از قبیل نشر اکاذیب، اجتماع و تبانی، ارتباط با شبکههای معاند و همچنین لیدری در اعتراضات جنبش “زن، زندگی، آزادی” مواجه شدهام.»
این دانشجو تعلیقی دانشگاه الزهرا تایید کرده که تا لحظه انتشار این یادداشت، همچنان حکم صادر شده برای او بهصورت کتبی ابلاغ نشده و «تمام پروندهسازیهای شکل گرفته تنها بهصورت شفاهی ابلاغ شده و با همین پروندهسازیهای واهی، سه ترم اجازهی شرکت در کلاس را» از دست داده است.
مطهره گونهای بهعنوان یکی از دانشجویان محروم از تحصیل بعد از جنبش «زن، زندگی، آزادی» میگوید: «در روزهای گذشته با برخی از بچههای محروم از تحصیل تماس گرفته شده و البته آنها اغلب کسانی بودند که دوران تعلیق خود را سپری کردهاند. ما حقیقتا انتظار نداریم رویکردها در دولت پزشکیان چندان تغییری کند. واضح است که با سرکار آمدن یک دولت کمی میانهرو تر شرایط اندکی بهتر خواهد شد و جمهوری اسلامی که تا پیشاز این نگران فروپاشی خود بود، حالا با روی کار آمدن دولت پزشکیان یک سوپاپ اطمینانی پیدا میکند، اما با تشکیل یکی از امنیتیترین کابینههای تاریخ بعد از انقلاب، نمیشود توقع ایجاد تغییر بنیادین و اساسی داشت.»
مسعود پزشکیان در نگاه فعالان دانشجویی؛ بیاختیار
مسعود پزشکیان در مراسم معارفه وزیر علوم دولت چهاردهم که روز ۱۱شهریور سال جاری برگزار شد، در حضور «محمدعلی زلفیگل»، وزیر علوم دولت «ابراهیم رئیسی»، خواهان بازنگری پرونده استادانی که لغو قرارداد یا اخراج شدهاند شد.
رییس دولت چهاردهم همچنین خواستار بازگشت دانشجویان اخراجی از دانشگاه شد و ضمن اشاره تلویحی به سرکوب اعتراضات دانشجویی گفت که «حق دانشجو است که حرف بزند، یا درست میگوید و من باید اطاعت کنم، یا اشتباه میکند و من باید هدایتش کنم.»
پزشکیان در ادامه سخنانش نیز به ادعای «علی خامنهای» مبنیبر راهاندازی «کرسی آزاداندیشی در دانشگاهها» استناد کرد و گفت دانشجو باید بتواند سوال کند.
در روزی که رییس دولت چهاردهم موضوع بازگشت استادان و دانشجویان اخراجی از دانشگاه را مطرح کرد، خبر «اخراج محمود ممتازپور»، استاد دانشگاه امیرکبیر و اجرای حکم تعلیق دستکم چهار دانشجو در رسانهها منتشر شد.
مطهره گونهای با اشاره به صحبتهای مسعود پزشکیان میگوید: «او رییس دولتی است که از سوی جمهوری اسلامی به کار گماشته شده و صراحتا اعلام کرده که کابینه در اختیارش، به تایید ولی مطلقه فقیه رسیده است و اختیاری نخواهد داشت. ما هم نباید از او انتظار کار خارقالعادهای داشته باشیم.»
این فعال دانشجویی بر این باور است که اگر سه اتفاق در دولت پزشکیان رخ ندهد، جمهوری اسلامی با سرعت بهسمت فروپاشی حرکت میکند: «سه چالشی که اتفاقا خط قرمز آقای خامنهای است. اولی مساله زنان بهطور کلی است، نه فقط بحث حجاب و پوشش. دومی رفع حصر و آزادی زندانی سیاسی است؛ منظور برداشته شدن کلیه محدودیتهای بر سر راه فعالان سیاسی و مدنی است و سومی، رفراندوم و تغییر اساسی در نظام جمهوری اسلامی است. سه مقولهای که بهرغم رپورتاژ رسانهای دولت پزشکیان، واضح است که از عهده او بر نمیآید.»
مطهره گونهای با اشاره به تاکیدهای مسعود پزشکیان در ارتباط با اینکه زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی و مطابق با خواست و برنامه او حرکت خواهد کرد میگوید: «مسائل متعددی که برای فعالان رسانهای و دانشجویی، فعالان مدنی و سیاسی رخ داده، با این شیوه و روش تغییر خاصی نخواهند کرد و در نهایت، ولایت مطلقه فقیه است که تصمیم خواهد گرفت.»
شکاف میان دانشگاه و حکومت؛ هر روز بیش از دیروز
یکی از بحرانهایی که دولت پزشکیان با آن مواجه است، شکاف جدی میان دانشگاه و حکومت جمهوری اسلامی است.
وزیر علوم انتسابی پزشکیان، «حسین سیمایی صراف» است. یکی از اساتید حوزه علمیه و شخص مورد وثوق خامنهای در کابینه رییسجمهوری که خواستار بازنگری در پرونده اساتید و دانشجویان اخراجی شده است.
مطهره گونهای در گفتوگو با ایرانوایر تایید میکند که شمار زیادی از دانشجویان مشخصا بعد از مرگ ابراهیم رئیسی بهدلیل اظهارنظر درباره او، بازنشر محتوای طنز یا تن ندادن به پوشش اجباری در همین دوران، با احکام قضایی و تنبیهی مواجه، بازخواست و توبیخ شدهاند: «فشارها هنوز هم حداکثری است. بهویژه در خصوص موضوع پوشش، مشخصا درباره دختران دانشجو و همچنین اظهارنظر درباره سیاستهای نظام و شخص آقای رئیسی در همین یکی دو ماهه، دادگاههای زیادی برگزار شده و جایگزین شدن نظم جدید بهجای نظم پیشین ساختار جمهوری اسلامی، موجب حذف گروههای تازهای در سپهر سیاسی و مدنی ایران میشود و شکاف میان حکومت و جنبش دانشجویی عمیقتر خواهد شد.»
شکاف میان دانشگاهها و حکومت، با امنیتی و پادگانی شدن دانشگاهها در اواخر دهه هفتاد آغاز شد، هر روز شدت بیشتری گرفت و در سایه این اتفاق تلخ در طول دوسال گذشته، شمار زیادی از تشکلهای مستقل دانشجویی تعلیق و بسته شدهاند.
در نهایت هم وزارت علوم دولت سیزدهم، همه تلاش خود را کرد که بهجای اساتید اخراج و تعلیق شده، نیروهایی همراه با ایدئولوژی نظام را جایگزین کند و حالا مشخص نیست چگونه ممکن است افراد اخراج شده، دوباره بهجای خود بازگردند.
از: ایران وایر